Ο Ναζίμ μπέης και οι απόψεις του

Nazım Bey

Τον Ιούλη του 1908, όπως γνωρίζουν οι περισσότεροι, έγινε το κίνημα των Νεοτούρκων. Άγνωστη στους πολλούς παραμένει η συνέντευξη που έδωσε στη Σμύρνη, τον Σεπτέμβρη του 1908, το ηγετικό στέλεχος των Νεοτούρκων Ναζίμ μπέης στους ανταποκριτές των εφημερίδων «Temps» (Καιροί) του Παρισιού και «Levant Herald» ( Κήρυκας της Ανατολής) της Κωνσταντινούπολης. Στη συνέντευξη ήταν παρών ο Σμυρναίος δικηγόρος και ποιητής Μιχάλης Αργυρόπουλος, ο οποίος κατόρθωσε, με τις ερωτήσεις του, να εκμαιεύσει από τον Ναζίμ σημαντικότατες απαντήσεις- πληροφορίες. 
Η συνέντευξη του Ναζίμ δημοσιεύτηκε και στην εφημερίδα της Αθήνας «Αθήνα» στις 8 Σεπτέμβρη 1908, αριθμ. φύλλου 2.126, και αποτελεί ντοκουμέντο του πώς ο Ναζίμ ομολόγησε ευθέως τους πραγματικούς σκοπούς του νεοτουρκικού Κομιτάτου «Ένωση και Πρόοδος».
Είπε ο Ναζίμ σε μια αποστροφή των απαντήσεών του: «Διότι δεν επιθυμώ να σας κρύψω, ευθύς εξ αρχής, την ακλόνητη γνώμη του κομιτάτου. Εννοούμε, αντί κάθε θυσίας, να αφομοιώσουμε σε μία οθωμανική εθνική ιδέα τα στοιχεία του τόπου μας, ώστε να μην γίνεται πλέον λόγος για πλειοψηφίες ή μειοψηφίες, για Έλληνες, Τούρκους, Αρμένιους, Ισραηλίτες και να μην λέγεται ‘εμείς και εσείς’, να μην πρωτεύει και να μην χωρίζει τα άτομα και τις ομάδες ο χριστιανισμός, ο μουσουλμανισμός, ο ιουδαϊσμός, αλλά να πρωτεύει και να τα ενώνει η ιδέα της μιας οθωμανικής πατρίδας, της οποίας όλοι πρέπει να είμαστε αφοσιωμένα παιδιά. Και για αυτό, άριστος αγωγός είναι τα σχολεία ...». 

Μιχάλης  Αργυρόπουλος

Ο Ναζίμ μπέης, στη συνέντευξή του, ευθαρσώς δηλώνει τα μυστικά σχέδια των Νεοτούρκων: «Θα γκρεμίσουμε από τη βάση τους τα όρια αυτού του γλωσσικού και μαζί φυλετικού διαχωρισμού, και ακόμη περισσότερο, αυτές τις διακρίσεις και διαιρέσεις των συνοικιών, που σημειώνονται ήδη στους χάρτες, που θεωρούνται από συνήθεια ως μουσουλμανικές, ελληνικές, αρμενικές και ιουδαϊκές, και θα ισοπεδώσουμε εθνικά όλους και όλα για το καλό της μιας κοινής πατρίδας». 
Και παρακάτω, στη συνέντευξή του, ο Ναζίμ δηλώνει: «Και εξηγούμαι καθαρότερα: Σήμερα υπολογίζεστε στην Ανατολή περίπου τρία εκατομμύρια ψυχές. Είσαστε πλέον μειοψηφία, τέτοια, όμως, που γίνεστε ένα, κινούμενοι και απαιτώντας. Αύριο, αυτή η εθνική μειοψηφία σας θα λιγοστέψει ...».
Τα χαρακτηριστικά αυτά αποσπάσματα της ιστορικής συνέντευξης του ηγετικού στελέχους των Νεότουρκων Ναζίμ μπέη αποτελούν το χρονικό μιας προαναγγελθείσας γενοκτονίας εναντίον των Ελλήνων, γιαυτό η εφημερίδα «Αθήνα», τότε, το 1908, επισήμανε τον κίνδυνο με την εξής παρατήρηση: «Συνέντευξις ευθαρσώς διατυπουμένη, αποκαλύπτει τας αφομοιωτικάς σκέψεις μερίδος των Νεοτούρκων, εις πολλά δε σημεία δύναται να προκαλέση τας σκέψεις της Ελληνικής Κυβερνήσεως και του Ελληνικού εν Τουρκία στοιχείου».