Η δράση του Ευκλείδη κατά την Ρωσική κατοχή.

Ευκλείδης  Κουρτίδης

Ο Ευκλείδης Κουρτίδης κατά την Ρωσική κατοχή κατήρτισε ανταρτική ομάδα από συγγενείς και φίλους χωρίς να βγει στο κλαρί  και με την ομάδα του αυτή κατέβαινε επιδεικτικά στα κοντινά τουρκοχώρια, όπου κακομεταχειζόταν τους Τούρκους. Τα ίδια έκαμαν και οι Τσιριπάντ στο χωριό Δίρχα, όπου τρομοκράτησαν τον τούρκικο πληθυσμό του χωριού. Ο Ευκλείδης με το ίδιο αγέρωχο ύφος κατέβαινε και στα χωριά της Γεμουράς. Εκεί σ’ ένα χωριό λογομάχησε μ’ έναν μολλά και τον καβαλίκεψε.

Γεώργιος  Πηλείδης

Ο Ευκλείδης μαζί με τον Γεώργιο Πηλείδη ζήτησαν να καταταχθούν στην Ρωσική χωροφυλακή γιατί συμπαθούσαν την ομόδοξη Ρωσία  και το πέτυχαν. Αυτοί οι δύο  έδρασαν   κατά την κατοχή μαζί με δυο άλλους υπαξιωματικούς της χωροφυλακής, τον Άγγελο Παρμαξούζ και τον Παντελή Παστιανίδη.

 Κατά τον  Ιούνη του 1917 Τούρκοι κτηνοτρόφοι διέσχισαν με τα κοπάδια τους τα βουνά της Σαντάς για να εγκατασταθούν στα παρχάρια του Μετσίτ. Τους παρακολούθησαν τότε πολλοί οπλισμένοι Αρμένιοι της Γεμουράς και τους άρπαξαν κοντά στο Τσαρτακλή 150 πρόβατα του Σεΐτ αγά, του πλέον φανατικού εχθρού των Σανταίων. Ο Σεΐτ αγάς, ο φίλος του Σουλεϊμάν Κάλφας και μερικοί άλλοι αγάδες της Γεμουράς υποψιάσθηκαν ως υποκινητή της κλεψιάς αυτής τον Ευκλείδη  και διαμαρτυρήθηκαν στους δύο άλλους Σανταίους υπαξιωματικούς της χωροφυλακής. Οι αγάδες μάλιστα παρακάλεσαν τον Παστιανίδη να τους επιτρέψει ν’ αποκόψουν την συγκοινωνία Σαντάς-Τραπεζούντας. Αυτός φυσικά δεν το επέτρεψε ο Παστιανίδης και ο Σεΐτ αγάς  αφρίζοντας  από το κακό του ζητούσε να εκδικηθεί τους Σανταίους, προπαντός τον Ευκλείδη. Τα ίδια και χειρότερα σχεδίαζε και ο Σουλεϊμάν Κάλφας. 

Μιλτιάδης Κ. Νυμφόπουλος

Εκπαιδευτικός

Ιστοριογράφος Σαντάς

Σ.Σ. Το τι έκαμαν ο Σεΐτ αγάς και ο Σουλεϊμάν Κάλφας ύστερα από την φυγή των Ρώσων  αναγράφεται σε άλλες σελίδες.