Κοινωνιολογική μέθοδος συγγραφής της Ιστορίας

Η κοινωνιολογική μέθοδος, εν αντιθέσει με την ιστορική, εί­ναι λιγότερο αφηγηματική και πολύ περισσότερο κριτική και φιλοσοφική. Καταγίνεται όχι τόσον στη λεπτομερή αφήγηση των μικρών γεγονότων της ζωής με τη διαδοχική τους σειρά και ούτε στα ατομικά ψυχικά ελατήρια των δρώντων προσώπων, αλλά μάλλον στην ανεύρεση γενικών ιστορικό-κοινωνιολογικών νόμων, που να διέπουν μοιραίως το απρόσωπο και ασυνείδητο σαν να πούμε σύνολο των ανθρωπίνων πράξεων, οδηγώντας αυτό σε μια ορισμένη κατεύθυνση.

Προσπαθεί να εξηγήσει τα γεγονότα όχι ως αποτελέσματα αυθαιρέτων ατομικών πράξε­ων και θελήσεων, που μένουν δήθεν ξεκάρφωτες χωρίς συνοχή και σχέση με άλλα γενικότερα φαινόμενα, αλλά τουναντίον ως αποτέλεσμα ομαδικών θελήσεων, ομαδικών ρευμάτων και συμ­φερόντων, που με τις έλξεις και απώσεις τους δημιουργούν την κατεύθυνση της ιστορικής εξελίξεως.

Η κοινωνιολογική μέθοδος για να κατορθώσει το σκοπό της, πρέπει να έχει έτοιμο ένα ιστορικό - φιλοσοφικό εξηγητικό σύστημα, που εκ των προτέρων το έχει εξασφαλισμένο, βγαλ­μένο από την εμπειρική πείρα της ως τα τώρα κινήσεως της ιστορίας. 

Το έτοιμο αυτό εξηγητικό σύστημα, που εφαρμόζε­ται εξ ίσου σ' όλες τις ανθρώπινες κοινωνίες, το εφαρμόζει με τις ανάλογες τοπικές παραλλαγές και στην κοινωνία, που θέλει να εξετάσει. Είναι λοιπόν μέθοδος μάλλον εκ των προτέρων (a priori), εν αντιθέσει με την καθαρά ιστορική, που είναι όπως είδαμε, μέθοδος μάλλον εκ των υστέρων (a posteriori). 

 Εννοεί­ται η μία συμπληρώνει την άλλη και όπου μπορούν να εφαρμο­στούν οι δυο μαζί ταυτοχρόνως η ανάλυση είναι τελειότερα.

Γεώργιος Σκληρός Κωνσταντινίδης 

Από το βιβλίο: "Τα σύγχρονα προβλήματα του Ελληνισμού"