Η ιστορική μέθοδος συγγραφής της Ιστορίας

Η ιστορική μέθοδος είναι περισσότερο αφηγηματική, παρά κριτική, περισσότερο καταγίνεται με την περιγραφή γεγονότων, παρά με την ανεύρεση νόμων, που διέπουν και οδηγούν μοιραίως την ανθρώπινη δράση και την ιστορική κίνηση σε μια ορισμένη κατεύθυνση.

Το σπουδαιότερο μέ­λημά της είναι να διατυπώσει  πιστώς τα ανθρώπινα γεγονό­τα, έτσι όπως συνέβησαν στην ιστορία στη διαδοχική τους σειρά, εξηγώντας το πολύ τα πλησιέστερα και αμεσότερα ανθρώπινα ψυχικά ελατήρια των σπουδαιότερων ιστορικών προσώπων και ομάδων, που έδρασαν στην εκάστοτε επο­χή.

 Είναι μια μέθοδος μάλλον εκ των υστέρων (a posteriori), που για να επιτύχει ερα το σκοπό της πρέπει όχι μόνο να είναι απολύτως αμερόληπτη και αντικειμενική, αλλά και να στηρίζεται σε όσο το δυνατόν περισσότερα κείμενα, σε  άφθονο ειδησεολογικό υλικό, μαζεμένο από διάφορες αντί­θετες πηγές, και ξεκαθαρισμένες από τις μεροληπτικές υποκειμενικές υπερβολές και στρεβλώσεις των διαφόρων χρονογράφων. 
Γι' αυτό και η μέθοδος αυτή επιτυγχάνει και αρμόζει καλύτερα σε κάπως περασμένες εποχές, όπου τα δρώντα πρόσωπα είναι πεθαμένα, τα πάθη ξεθυμασμένα, τα ιστορικά κείμενα και το ειδησεολογικό υλικό αφθονότερα βγαλμένο στη δημοσιότητα και πιο ψύχραιμα ξεδιαλυμένο από τους ουδετέρους, αμερόληπτους κριτικούς. 

Γι' αυτό ακριβώς κι εμείς εφαρμόσαμε εν μέρει τη μέθοδο αυτή μόνο στα παλιότερα κεφάλαια της νεώτερης ιστορίας μας, που θίγουν λιγότερο τους σύγχρονους ανθρώπους και τα σύγχρο­να γεγονότα των ημερών μας. Στα τελευταία αυτά, όπως είπαμε, θα εφαρμόσουμε την άλλη μέθοδο, την καθαρά κοι­νωνιολογική, που θα μας δώσει καλύτερα και θετικότερα αποτελέσματα.

Γεώργιος Σκληρός- Κωνσταντινίδης
(Με στολή φοιτητή της ιατρικής 1900-1903)
















Από το βιβλίο: "Τα σύγχρονα προβλήματα του Ελληνισμού"