Άποψη Κ. Παπαρρηγόπουλου για τους Κλέφτες

Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος

Ο  μεγαλύτερος ιστορικός μας των νεότερων χρόνων Παπαρρηγόπουλος, γράφει τα εξής  αποκαρδιωτικά για τους Κλέφτες, τους οποίους τα  σχολικά μας βιβλία παριστάνουν  σαν ιδανικούς πατριώτες και για τους  οποίους μας δίδαξαν στο σχολείο τόσα τραγούδια  και μάλιστα:

Παιδιά σαν θέτε  λεβεντιά  και κλέφτες να γενήτε. . .

«Οι κλέφται, γράφει ο Παπαρρηγόπουλος,  ετέρποντο   να  καθυποβάλλουν  εις πληρωμήν λύτρων τους καλογήρους, προς τους οποίους ουδέποτε έδει­ξαν  συμπάθειαν, καθώς και προς τους παπάδες, οσάκις συνέπιπτε να  είναι  προεστώτες. Εφορολόγουν τα χωρία και αυτάς τας πόλεις. Δεν διήγον ό­μως άπαντα τον βίον των περί πολέμους και αρπαγάς και λαφυραγωγίας. Οι Κλέφτες εφόνευον όσους ηδύναντο μουσουλμάνους, μη φειδόμενοι  ενίοτε,  σπανιώτατα και αυτών των χριστιανών. Ελαφυραγώγουν τους πρώτους, εν ανάγκη δε και  τους δευτέρους. Ίσως εμάχοντο κατά των Τούρκων ελαυνόμενοι  μάλλον υπό  σφοδροτάτου  αυτοματισμού, παρά έχοντες υψηλότερον το αίσθημα τής πατρίδος».

Αυτά που λέει για τους Κλέφτες, προσθέτοντας και την τρομοκρατία, αυτά  έκαναν  και οι αντάρτες της Σαντάς. Πολύ λυπηρά βέβαια, αλλά η Ι­στορία είναι πιστή εικόνα των πράξεων των ανθρώπων με τις αρετές και τις κακίες, τις ευτυχίες και τις δυστυχίες και καθήκον έχει να επαινεί τα καλά και  να  κατακρίνει τα κακά.