Χρυσόστομος Καραΐσκος, ο Πόντιος Πατριώτης.

Ιστύλ Αγάς
 (Στυλιανός  Κοσμίδης)

Ο θερμότατος πατριώτης από την Οινόη του Πόντου αξιωματικός Χρυσόστομος Καραΐσκος παραιτήθηκε από τον ελληνικό στρατό, για να πάει στον Πόντο και, ως φαρμακοποιός, να βοηθήσει στον αγώνα των Ποντίων. Για να μαζέψει διάφορες πληροφορίες, είχε μαζί του στις περιοδείες του στον Πόντο τον Πόντιο οπλαρχηγό Στέλιο Κοσμίδη (Ιστύλ Αγά).
Ο Καραΐσκος έστειλε αμέσως έκθεση στον πρόεδρο της επιτροπής των Ποντίων στην Αθήνα Χρήστο Καλαντίδη, για να ενεργήσει ανάλογα. Αλλά η ανδρεία και η αυτοθυσία των Ποντίων υπερασπιστών υπέρ βωμών και εστιών συνετρίβετο προ της καταθλιπτικής και αγνώμονης στάσης της ευρωπαϊκής διπλωματίας, η οποία, «ενώ παρενέβαλε μύρια προσκόμματα εις την υποστήριξιν του ποντιακού αγώνος παρά της μητρός Ελλάδος, προστάτευε εξ ετέρου και ενίσχυε ηθικώς και υλικώς τους δολοφόνους των χριστιανών».
Με αφορμή τη βρετανική άρνηση, ο Βενιζέλος έσπευσε να δηλώσει: «Θεωρώ όλως απίθανον ότι θα ληφθεί περί τούτων (των Ποντίων) ειδική πρόνοια, πλην των γενικών εγγυήσεων, ως ζητούν να επιτύχουν υπέρ των ξένων εθνοτήτων, όσαι θα παραμείνωσι υπό τουρκικήν κυριαρχίαν».
Ο Πόντιος αξιωματικός Χρυσόστομος Καραΐσκος, όταν επιχείρησε να πάει για δεύτερη φορά προς ενίσχυση του αγώνα των ανταρτικών ομάδων, γράφει στην αναφορά του: «Παρ'όλη την αποτυχία των ενεργειών μου (στην Αθήνα) επιχείρησα να ξαναπάω στον Πόντο. Εμποδίστηκα όμως από την Ελληνική Στρατιωτική Αποστολή Κωνσταντινούπολης και περίμενα να φύγω με άλλον τρόπο. Εννοείται ότι δεν το κατόρθωσα».