Θεωρήσαμε χρήσιμο να προχωρήσουμε στη δημοσίευση ορισμένων στοιχείων από την ιστορία του ποντιακού κινήματος από το 1972 και μετά, από τότε, δηλαδή, που οι Πόντιοι έκαναν το μεγάλο βήμα και ενώθηκαν στην Πανελλήνια Ένωση Ποντιακών Σωματείων (ΠΕΠΣ). Βεβαίως, και τότε υπήρξαν κάποιες εξαιρέσεις, αλλά αυτές ήταν χωρίς σημασία.
Τα ιδρυτικά μέλη της ΠΕΠΣ το 1972
Στην ίδρυση και συγκρότηση του πρώτου διοικητικού συμβουλίου της ΠΕΠΣ συμμετείχαν oι φορείς: Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης, Σύλλογος Σανταίων «Επτάκωμος Σαντα» (Θεσσαλονίκης), Μέριμνα Ποντίων Κυριών Θεσσαλονίκης, Σωματείο «Παναγία Σουμελά» (Θεσσαλονίκης), Αδελφότητα Κρωμναίων Καλαμαριάς, Φιλόπτωχη Αδελφότητα Ιμεραίων Θεσσαλονίκης, Σωματείο «Άγιος Γεώργιος Περιστερεώτας» Θεσσαλονίκης, Φάρος Ποντίων Θεσσαλονίκης, Σύλλογος Ποντίων Νεάπολης Θεσσαλονίκης, Σωματείο «Παναγία Σουμελά» Θέρμης Θεσσαλονίκης, Σωματείο Ανέγερσης Παμποντιακού Μνημείου Αθήνας, Αδελφότητα Τριπολιτών Αθήνας, Παμποντιακή Ένωση Αθηνών, Καλλιτεχνικός Οργανισμός Ποντίων Αθηνών, Ποντιακός Καλλιτεχνικός Όμιλος Σουρμένων Αττικής, Ένωση Ποντίων Νίκαιας
-Κορυδαλλού, Ένωση Ποντίων Πειραιά, Σωματείο «Παναγία Γουμερά» Αθήνας, Ένωση Ποντίων Πιερίας, Εστία «Θεόδωρος Γαβράς» Έδεσσας, Μορφωτικός Σύλλογος Ποντίων Κομοτηνής, Σύλλογος Ποντίων - Εύξεινος Λέσχη Σερρών, Σύλλογος Ποντίων Νέας Σάντας Κιλκίς, Ένωση Ποντίων Νομού Έβρου, Εύξεινος Λέσχη Φλώρινας.
Τα μέλη του πρώτου Δ. Σ. της Π. Ε. Π. Σ.
Οι εκπρόσωποι των εικοσιπέντε φορέων των Ποντίων, που συμμετείχαν στις διεργασίες ίδρυσης και συγκρότησης της ΠΕΠΣ προχώρησαν στην εκλογή των μελών του πρώτου διοικητικού συμβουλίου, που το απετέλεσαν οι:
Πρόεδρος Αννα Θεοφυλάκτου, οφθαλμίατρος και πρόεδρος της Μέριμνας Ποντίων Κυριών Θεσσαλονίκης,
α' αντιπρόεδρος Ιωάννης Αγγελίδης, δικηγόρος και πρόεδρος του Συλλόγου Σανταίων «Επτάκωμος Σαντα»,
β' αντιπρόεδρος, Ηλίας Τσιρκινίδης (1915-1999), πρώην νομάρχης και πρόεδρος του Καλλιτεχνικού Οργανισμού Ποντίων Αθηνών,
γενικός γραμματέας Ελευθέριος Ελευθεριάδης (1910-1988), μαθηματικός και πρώην βουλευτής-αντιπρόσωπος της Ένωσης Ποντίων Πιερίας,
ταμίας Σίμος Ευθυμιάδης, ανώτερος υπάλληλος του δημοσίου και πρώην πρόεδρος της Αδελφότητας Κρωμναίων Καλαμαριάς
Διοικητικά μέλη εξελέγησαν οι:
Χαράλαμπος Κιαγχίδης (1908-1982), δικηγόρος και πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης,
Σωκράτης Κλαδάς -Πουταχίδης (πέθανε, σχετικά νέος, το 1975), δικηγόρος και πρόεδρος της Αδελφότητας «Παναγία Γουμερά» Αθηνών,
Γεώργιος Σακκάς (1903-1984), πρόεδρος της Αδελφότητας Τριπολιτών του Πόντου Αθηνών και Παναγιώτης Τανιμανίδης (1914-1995), καθηγητής θεολογίας και πρόεδρος του Σωματείου «Παναγία Σουμελά».
Λύση ανάγκης η εκλογή της Άννας Θεοφυλάκτου
Η Άννα Θεοφυλάκτου, που ήταν άπειρη ακόμη εκείνο τον καιρό στα ποντιακά ζητήματα, εξελέγη λόγω του γνωστού της ονόματος — κόρη του μεγάλου Πόντιου, του γιατρού Θεοφύλακτου Θεοφύλακτου -, αλλά και γιατί, οι δύο υποψήφιοι πρόεδροι Χαράλαμπος Κιαγχίδης και Παναγιώτης Τανιμανίδης, δεν ήθελαν ο ένας τον άλλον. Οι διαδικασίες για την εκλογή προέδρου του πρώτου Δ. Σ. της ΠΕΠΣ άρχισαν στις 5 το απόγευμα και έληξαν στις 11 το βράδυ με τη συμβιβαστική λύση της εκλογής της Αννας Θεοφυλάκτου και αφού δεν έγινε δεκτή η άλλη λύση, να μοιραστούν, δηλαδή, την προεδρία Κιαγχίδης και Τανιμανίδης από ένα εξάμηνο. Η Αννα Θεοφυλάκτου παρέμεινε πρόεδρος επί έξι μήνες και μετά παραιτήθηκε, λόγω των εσωτερικών συγκρούσεων στην ΠΕΠΣ. Την προεδρία ανέλαβε ο Παναγιώτης Τανιμανίδης.
Ο Θεόδωρος Αμπεριάδης, που υπήρξε προτελευταίος πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων ,τελευταίος ήταν ο Πέτρος Προκοπίδης , γράφοντας στην ποντιακή διάλεκτο, αναφέρει για τις πρώτες ημέρες της νέας ομοσπονδίας: «Δυστυχώς, όντες εξέβεν το πρώτον Δ. Σ., ερχίνεσαν τα φαγωμάρας ανάμεσα ς’ σα σωματεία ’μουν». Ευτυχώς, όμως, γράφτηκαν στη δύναμη της ΠΕΠΣ πολλά σωματεία που ιδρύθηκαν στις πόλεις και τα χωριά.
Το 1972, η ΠΕΠΣ δεν διέθετε γραφεία, τηλέφωνο και χρήματα. Ήταν, όμως, ο άξιος και αγέραστος γέρος, ο Σπύρος Γιακουστίδης (πέθανε σε ηλικία 106 ετών), που κρατούσε όλα τα βιβλία στα γραφεία του Σωματείου «Παναγία Σουμελά», όπου παρείχε τις υπηρεσίες του ως λογιστής. Στη Σουμελά, η ΠΕΠΣ, με τον Γιακουστιδη, φιλοξενήθηκε ως το 1981. Ήταν πολύ δύσκολα χρόνια για τη νέα ομοσπονδία.
Πρωτοστατούν στην ίδρυση της ΠΕΠΣ oι Σανταίοι
Ο Σύλλογος Σανταίων Θεσσαλονίκης «Επτάκωμος Σάντα» είναι το σωματείο που συμμετείχε στην ίδρυση της ΠΕΠΣ με αριθμό 1. Δηλαδή πρωτοστάτησε στην ίδρυση της ΠΕΠΣ. Ο δικηγόρος Γιάννης Αγγελίδης, ως πρόεδρος των Σανταίων το 1980, συμμετείχε στην επιτροπή για το υποβρύχιο «Πόντος», για το οποίο γίνεται αναφορά . (https://santeos.blogspot.gr/2017/07/blog-post_73.html).
Προγραμματικές πρωτοβουλίες της ΠΕΠΣ
Η Πανελλήνια Ένωση Ποντιακών Σωματείων, ως δευτεροβάθμιο όργανο όλων των πρωτοβάθμιων ποντιακών σωματείων, θα φρόντιζε για όλα τα ποντιακά θέματα, στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Τέτοια θέματα μπήκαν από την αρχή το θέμα της εισαγωγής της ιστορίας του ποντιακού ελληνισμού στα σχολεία, η μελέτη και προβολή του θέματος της Γενοκτονίας, η έρευνα γύρω από το ποντιακό θέατρο και η ενθάρρυνση σωστών θεατρικών παραστάσεων με έργα Ποντίων συγγραφέων, η μουσική και ο χορός, καθώς και τα ήθη και έθιμα. Προγραμμάτιζε η ΠΕΠΣ να φροντίσει για συγγράμματα σχετικά με τον Πόντο και τους Πόντιους, για την έκδοση εφημερίδας και περιοδικού, όπου θα γράφονταν θέματα σχετικά με την πραγματική ποντιακή ενδυμασία, για την ποντιακή διάλεκτο.
Γίνονταν συζητήσεις στην ΠΕΠΣ για το γεγονός ότι οι Πόντιοι δεν έφταναν σε ανώτατα αξιώματα στον στρατό και στις κρατικές υπηρεσίες μέχρι και τον β' παγκόσμιο πόλεμο (1939 — 1945). Τους είχαν τους Πόντιους - όπως τόνιζαν μερικοί στην ΠΕΠΣ - μόνον για να φυλάνε τα σύνορα και να δουλεύουν νύχτα και ημέρα. 'Οπως λέει ο Θεόδωρος Αμπεριάδης, όλα αυτά τα θεωρούσε «άτυπον εσωτερικήν κατοχήν».
Δεν μπόρεσε να συγκεντρώσει όλα τα σωματεία
Η Πανελλήνια Ένωση Ποντιακών Σωματείων, με τις ελάχιστες οικονομικές και άλλες που διέθετε, προσπαθούσε να μαζέψει υπό τη σκέπη της όλα τα ποντιακά σωματεία. Αυτή η προσπάθεια καταβλήθηκε μέχρι το 1983, χωρίς, όμως, επιτυχία. Το 1984 ανέλαβε την προεδρία της ΠΕΠΣ ο Πέτρος Προκοπίδης, που την μετονόμασε σε Πανελλήνια Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων (ΠΟΠΣ). Εντούτοις, η διάσπαση του ποντιακού κινήματος έγινε τότε. Γράφει, σχετικά με τη διάσπαση, στην ποντιακή διάλεκτο, ο Θεόδωρος Αμπεριάδης: «Ντο εγροίξαμε! Εέντον η διάσπαση, με πολλά ομοσπονδίας, εταράγαμε και εμοιράγαμε και τρώγομε ο εις τον άλλον. Ενουμ’νες περίγελος. Τα κακά γλώσσας λέγ’νε πως μερικοί είχαν καλόν έρεξην και έφααν καλά».
Οι αρχαιρεσίες του 1981, με πρόεδρο τον Χαράλ. Λυσαρίδη
Το 1981 έγιναν στην ΠΕΠΣ αρχαιρεσίες. Προηγήθηκε λογοδοσία στη γενική συνέλευση, από τον πρόεδρο Χαράλαμπο Λυσαρίδη. Υποψήφιοι ήταν ο Χαράλαμπος Κιαγχίδης, αντιπρόσωπος του «Αγίου Γεωργίου Π εριστερεώτα», ο Τάσος Θωίδης της «Παναγίας Σουμελά», ο Ευριπίδης Φουληράς από τον Ποντιακό Οίκο Ευγηρίας «Αναγέννηση», ο Στάθης Δημητριάδης από τον Σύλλογο Ποντίων Νεάπολης Θεσσαλονίκης, ο Σαββίδης από τα Γιαννιτσά, ο Σαββόπουλος από την Καστοριά, ο Ιωάννης Χαψιάδης από την Αλεξανδρούπολη, ο Λάζαρος Καλταπανίδης από τη Χρυσούπολη, ο Τάσος Τσιτουρίδης από τα Διαβατά Θεσσαλονίκης και ο Θεόδωρος Αμπεριάδης από την Καλλιτεχνική Στέγη Ποντίων Βορείου Ελλάδος. Εκλέχτηκαν οι δέκα, αλλά, σύμφωνα με το καταστατικό της ΠΕΠΣ, τα μέλη της διοίκησης ήταν εννέα. Παραιτήθηκε ο αείμνηστος Χαράλαμπος Κιαγχίδης, γιατί τον κατηγόρησαν ως χουντικό.
Ο Θεόδωρος Αμπεριάδης, που υπήρξε προτελευταίος πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων - τελευταίος ήταν ο Πέτρος Προκοπίδης - , συνεχίζοντας τη διήγησή του στην ποντιακή διάλεκτο (που αποδίδουμε στην νεοελληνική), αναφέρει για τα πρώτα χρόνια της Πανελήνιας Ένωσης Ποντιακών Σωματείων: «Μαζευτή-καμε οι εννέα εκλεγμένοι (1981), σε μια εβδομάδα στην αίθουσα «Φιλων Κτενίδης» του Σωματείου «Παναγία Σουμελά», για να εκλέξουμε το νέο προεδρείο της ΠΕΠΣ. Εκάτσαμε οι εκλεγμέν' 'ς σ' έναν κιουέν, άμον τα μωρά ντο λέγνε τα κάλαντα και μαζεύκουν να μοιράζνε τα παράδες ντ’ εμάζεψαν. Εγώ, μαθεμένος ας σην Λέσχην του ΟΤΕ, που έμ’νε πρόεδρος, με γραφεία πολυτελείας, εστεναχορεύτα και κάθουμαι αμίλητος».
Συνεδριάσεις της ΠΕΠΣ σε ξένα γραφεία
Η ψηφοφορία που έγινε για τη συγκρότηση του Δ. Σ. σε σώμα, έβγαλε πρόεδρο τον δικηγόρο Τάσο Θωίδη, αντιπρόεδρο τον Θεόδωρο Αμπεριάδη, γενικό γραμματέα τον δικηγόρο Στάθη Δημητριάδη, ταμία τον μακαρίτη Τάσο Τσιτουρίδη, γραμματέα του δήμου Ιωνίας (μετά), δηλαδή των Διαβατών. Διοικητικά μέλη ήταν ο Ευριπίδης Φουληράς, ο Χαράλαμπος Σαββίδης, ο Αλέκος Σαββόπουλος, ο Απόστολος Χαψιάδης και ο Λάζαρος Καλταπανίδης.
Μετά την ψηφοφορία, ο Θεόδωρος Αμπεριάδης ζήτησε τον λόγο και, στρεφόμενος προς τον Τάσο Θωίδη, είπε:
-Πρόεδρε, εμείς είμαστε το διοικητικό συμβούλιο της Πανελλήνιας Ένωσης Ποντιακών Σωματείων, δεν μπορεί να είμαστε φιλοξενούμενοι από κανένα σωματείο. Εμείς πρέπει να φιλοξενούμε άλλους. Εγώ δεν έρχομαι άλλη φορά εδώ για συνεδρίαση.
Δεν απάντησε κανείς στην αρχή. Ύστερα, ο πρόεδρος Τάσος Θωίδης είπε ότι δεν υπάρχει αίθουσα της ΠΕΠΣ και υποχρεωτικά γίνεται η συνεδρίαση σε άλλο σωματείο. Ο Αμπεριάδης είπε αμέσως ότι θα πρέπει να κάνουν γραφεία της ΠΕΠΣ.
Τα ιδρυτικά μέλη της ΠΕΠΣ το 1972
Στην ίδρυση και συγκρότηση του πρώτου διοικητικού συμβουλίου της ΠΕΠΣ συμμετείχαν oι φορείς: Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης, Σύλλογος Σανταίων «Επτάκωμος Σαντα» (Θεσσαλονίκης), Μέριμνα Ποντίων Κυριών Θεσσαλονίκης, Σωματείο «Παναγία Σουμελά» (Θεσσαλονίκης), Αδελφότητα Κρωμναίων Καλαμαριάς, Φιλόπτωχη Αδελφότητα Ιμεραίων Θεσσαλονίκης, Σωματείο «Άγιος Γεώργιος Περιστερεώτας» Θεσσαλονίκης, Φάρος Ποντίων Θεσσαλονίκης, Σύλλογος Ποντίων Νεάπολης Θεσσαλονίκης, Σωματείο «Παναγία Σουμελά» Θέρμης Θεσσαλονίκης, Σωματείο Ανέγερσης Παμποντιακού Μνημείου Αθήνας, Αδελφότητα Τριπολιτών Αθήνας, Παμποντιακή Ένωση Αθηνών, Καλλιτεχνικός Οργανισμός Ποντίων Αθηνών, Ποντιακός Καλλιτεχνικός Όμιλος Σουρμένων Αττικής, Ένωση Ποντίων Νίκαιας
-Κορυδαλλού, Ένωση Ποντίων Πειραιά, Σωματείο «Παναγία Γουμερά» Αθήνας, Ένωση Ποντίων Πιερίας, Εστία «Θεόδωρος Γαβράς» Έδεσσας, Μορφωτικός Σύλλογος Ποντίων Κομοτηνής, Σύλλογος Ποντίων - Εύξεινος Λέσχη Σερρών, Σύλλογος Ποντίων Νέας Σάντας Κιλκίς, Ένωση Ποντίων Νομού Έβρου, Εύξεινος Λέσχη Φλώρινας.
 |
| Αννα Θεοφυλάκτου |
Τα μέλη του πρώτου Δ. Σ. της Π. Ε. Π. Σ.
Οι εκπρόσωποι των εικοσιπέντε φορέων των Ποντίων, που συμμετείχαν στις διεργασίες ίδρυσης και συγκρότησης της ΠΕΠΣ προχώρησαν στην εκλογή των μελών του πρώτου διοικητικού συμβουλίου, που το απετέλεσαν οι:
Πρόεδρος Αννα Θεοφυλάκτου, οφθαλμίατρος και πρόεδρος της Μέριμνας Ποντίων Κυριών Θεσσαλονίκης,
α' αντιπρόεδρος Ιωάννης Αγγελίδης, δικηγόρος και πρόεδρος του Συλλόγου Σανταίων «Επτάκωμος Σαντα»,
β' αντιπρόεδρος, Ηλίας Τσιρκινίδης (1915-1999), πρώην νομάρχης και πρόεδρος του Καλλιτεχνικού Οργανισμού Ποντίων Αθηνών,
γενικός γραμματέας Ελευθέριος Ελευθεριάδης (1910-1988), μαθηματικός και πρώην βουλευτής-αντιπρόσωπος της Ένωσης Ποντίων Πιερίας,
ταμίας Σίμος Ευθυμιάδης, ανώτερος υπάλληλος του δημοσίου και πρώην πρόεδρος της Αδελφότητας Κρωμναίων Καλαμαριάς
Διοικητικά μέλη εξελέγησαν οι:
Χαράλαμπος Κιαγχίδης (1908-1982), δικηγόρος και πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης,
Σωκράτης Κλαδάς -Πουταχίδης (πέθανε, σχετικά νέος, το 1975), δικηγόρος και πρόεδρος της Αδελφότητας «Παναγία Γουμερά» Αθηνών,
Γεώργιος Σακκάς (1903-1984), πρόεδρος της Αδελφότητας Τριπολιτών του Πόντου Αθηνών και Παναγιώτης Τανιμανίδης (1914-1995), καθηγητής θεολογίας και πρόεδρος του Σωματείου «Παναγία Σουμελά».
Λύση ανάγκης η εκλογή της Άννας Θεοφυλάκτου
Η Άννα Θεοφυλάκτου, που ήταν άπειρη ακόμη εκείνο τον καιρό στα ποντιακά ζητήματα, εξελέγη λόγω του γνωστού της ονόματος — κόρη του μεγάλου Πόντιου, του γιατρού Θεοφύλακτου Θεοφύλακτου -, αλλά και γιατί, οι δύο υποψήφιοι πρόεδροι Χαράλαμπος Κιαγχίδης και Παναγιώτης Τανιμανίδης, δεν ήθελαν ο ένας τον άλλον. Οι διαδικασίες για την εκλογή προέδρου του πρώτου Δ. Σ. της ΠΕΠΣ άρχισαν στις 5 το απόγευμα και έληξαν στις 11 το βράδυ με τη συμβιβαστική λύση της εκλογής της Αννας Θεοφυλάκτου και αφού δεν έγινε δεκτή η άλλη λύση, να μοιραστούν, δηλαδή, την προεδρία Κιαγχίδης και Τανιμανίδης από ένα εξάμηνο. Η Αννα Θεοφυλάκτου παρέμεινε πρόεδρος επί έξι μήνες και μετά παραιτήθηκε, λόγω των εσωτερικών συγκρούσεων στην ΠΕΠΣ. Την προεδρία ανέλαβε ο Παναγιώτης Τανιμανίδης.
Ο Θεόδωρος Αμπεριάδης, που υπήρξε προτελευταίος πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων ,τελευταίος ήταν ο Πέτρος Προκοπίδης , γράφοντας στην ποντιακή διάλεκτο, αναφέρει για τις πρώτες ημέρες της νέας ομοσπονδίας: «Δυστυχώς, όντες εξέβεν το πρώτον Δ. Σ., ερχίνεσαν τα φαγωμάρας ανάμεσα ς’ σα σωματεία ’μουν». Ευτυχώς, όμως, γράφτηκαν στη δύναμη της ΠΕΠΣ πολλά σωματεία που ιδρύθηκαν στις πόλεις και τα χωριά.
Το 1972, η ΠΕΠΣ δεν διέθετε γραφεία, τηλέφωνο και χρήματα. Ήταν, όμως, ο άξιος και αγέραστος γέρος, ο Σπύρος Γιακουστίδης (πέθανε σε ηλικία 106 ετών), που κρατούσε όλα τα βιβλία στα γραφεία του Σωματείου «Παναγία Σουμελά», όπου παρείχε τις υπηρεσίες του ως λογιστής. Στη Σουμελά, η ΠΕΠΣ, με τον Γιακουστιδη, φιλοξενήθηκε ως το 1981. Ήταν πολύ δύσκολα χρόνια για τη νέα ομοσπονδία.
Πρωτοστατούν στην ίδρυση της ΠΕΠΣ oι Σανταίοι
Ο Σύλλογος Σανταίων Θεσσαλονίκης «Επτάκωμος Σάντα» είναι το σωματείο που συμμετείχε στην ίδρυση της ΠΕΠΣ με αριθμό 1. Δηλαδή πρωτοστάτησε στην ίδρυση της ΠΕΠΣ. Ο δικηγόρος Γιάννης Αγγελίδης, ως πρόεδρος των Σανταίων το 1980, συμμετείχε στην επιτροπή για το υποβρύχιο «Πόντος», για το οποίο γίνεται αναφορά . (https://santeos.blogspot.gr/2017/07/blog-post_73.html).
Προγραμματικές πρωτοβουλίες της ΠΕΠΣ
Η Πανελλήνια Ένωση Ποντιακών Σωματείων, ως δευτεροβάθμιο όργανο όλων των πρωτοβάθμιων ποντιακών σωματείων, θα φρόντιζε για όλα τα ποντιακά θέματα, στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Τέτοια θέματα μπήκαν από την αρχή το θέμα της εισαγωγής της ιστορίας του ποντιακού ελληνισμού στα σχολεία, η μελέτη και προβολή του θέματος της Γενοκτονίας, η έρευνα γύρω από το ποντιακό θέατρο και η ενθάρρυνση σωστών θεατρικών παραστάσεων με έργα Ποντίων συγγραφέων, η μουσική και ο χορός, καθώς και τα ήθη και έθιμα. Προγραμμάτιζε η ΠΕΠΣ να φροντίσει για συγγράμματα σχετικά με τον Πόντο και τους Πόντιους, για την έκδοση εφημερίδας και περιοδικού, όπου θα γράφονταν θέματα σχετικά με την πραγματική ποντιακή ενδυμασία, για την ποντιακή διάλεκτο.
Γίνονταν συζητήσεις στην ΠΕΠΣ για το γεγονός ότι οι Πόντιοι δεν έφταναν σε ανώτατα αξιώματα στον στρατό και στις κρατικές υπηρεσίες μέχρι και τον β' παγκόσμιο πόλεμο (1939 — 1945). Τους είχαν τους Πόντιους - όπως τόνιζαν μερικοί στην ΠΕΠΣ - μόνον για να φυλάνε τα σύνορα και να δουλεύουν νύχτα και ημέρα. 'Οπως λέει ο Θεόδωρος Αμπεριάδης, όλα αυτά τα θεωρούσε «άτυπον εσωτερικήν κατοχήν».
 |
| Πέτρος Προκοπίδης |
Η Πανελλήνια Ένωση Ποντιακών Σωματείων, με τις ελάχιστες οικονομικές και άλλες που διέθετε, προσπαθούσε να μαζέψει υπό τη σκέπη της όλα τα ποντιακά σωματεία. Αυτή η προσπάθεια καταβλήθηκε μέχρι το 1983, χωρίς, όμως, επιτυχία. Το 1984 ανέλαβε την προεδρία της ΠΕΠΣ ο Πέτρος Προκοπίδης, που την μετονόμασε σε Πανελλήνια Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων (ΠΟΠΣ). Εντούτοις, η διάσπαση του ποντιακού κινήματος έγινε τότε. Γράφει, σχετικά με τη διάσπαση, στην ποντιακή διάλεκτο, ο Θεόδωρος Αμπεριάδης: «Ντο εγροίξαμε! Εέντον η διάσπαση, με πολλά ομοσπονδίας, εταράγαμε και εμοιράγαμε και τρώγομε ο εις τον άλλον. Ενουμ’νες περίγελος. Τα κακά γλώσσας λέγ’νε πως μερικοί είχαν καλόν έρεξην και έφααν καλά».
Οι αρχαιρεσίες του 1981, με πρόεδρο τον Χαράλ. Λυσαρίδη
Το 1981 έγιναν στην ΠΕΠΣ αρχαιρεσίες. Προηγήθηκε λογοδοσία στη γενική συνέλευση, από τον πρόεδρο Χαράλαμπο Λυσαρίδη. Υποψήφιοι ήταν ο Χαράλαμπος Κιαγχίδης, αντιπρόσωπος του «Αγίου Γεωργίου Π εριστερεώτα», ο Τάσος Θωίδης της «Παναγίας Σουμελά», ο Ευριπίδης Φουληράς από τον Ποντιακό Οίκο Ευγηρίας «Αναγέννηση», ο Στάθης Δημητριάδης από τον Σύλλογο Ποντίων Νεάπολης Θεσσαλονίκης, ο Σαββίδης από τα Γιαννιτσά, ο Σαββόπουλος από την Καστοριά, ο Ιωάννης Χαψιάδης από την Αλεξανδρούπολη, ο Λάζαρος Καλταπανίδης από τη Χρυσούπολη, ο Τάσος Τσιτουρίδης από τα Διαβατά Θεσσαλονίκης και ο Θεόδωρος Αμπεριάδης από την Καλλιτεχνική Στέγη Ποντίων Βορείου Ελλάδος. Εκλέχτηκαν οι δέκα, αλλά, σύμφωνα με το καταστατικό της ΠΕΠΣ, τα μέλη της διοίκησης ήταν εννέα. Παραιτήθηκε ο αείμνηστος Χαράλαμπος Κιαγχίδης, γιατί τον κατηγόρησαν ως χουντικό.
Ο Θεόδωρος Αμπεριάδης, που υπήρξε προτελευταίος πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων - τελευταίος ήταν ο Πέτρος Προκοπίδης - , συνεχίζοντας τη διήγησή του στην ποντιακή διάλεκτο (που αποδίδουμε στην νεοελληνική), αναφέρει για τα πρώτα χρόνια της Πανελήνιας Ένωσης Ποντιακών Σωματείων: «Μαζευτή-καμε οι εννέα εκλεγμένοι (1981), σε μια εβδομάδα στην αίθουσα «Φιλων Κτενίδης» του Σωματείου «Παναγία Σουμελά», για να εκλέξουμε το νέο προεδρείο της ΠΕΠΣ. Εκάτσαμε οι εκλεγμέν' 'ς σ' έναν κιουέν, άμον τα μωρά ντο λέγνε τα κάλαντα και μαζεύκουν να μοιράζνε τα παράδες ντ’ εμάζεψαν. Εγώ, μαθεμένος ας σην Λέσχην του ΟΤΕ, που έμ’νε πρόεδρος, με γραφεία πολυτελείας, εστεναχορεύτα και κάθουμαι αμίλητος».
Συνεδριάσεις της ΠΕΠΣ σε ξένα γραφεία
Η ψηφοφορία που έγινε για τη συγκρότηση του Δ. Σ. σε σώμα, έβγαλε πρόεδρο τον δικηγόρο Τάσο Θωίδη, αντιπρόεδρο τον Θεόδωρο Αμπεριάδη, γενικό γραμματέα τον δικηγόρο Στάθη Δημητριάδη, ταμία τον μακαρίτη Τάσο Τσιτουρίδη, γραμματέα του δήμου Ιωνίας (μετά), δηλαδή των Διαβατών. Διοικητικά μέλη ήταν ο Ευριπίδης Φουληράς, ο Χαράλαμπος Σαββίδης, ο Αλέκος Σαββόπουλος, ο Απόστολος Χαψιάδης και ο Λάζαρος Καλταπανίδης.
Μετά την ψηφοφορία, ο Θεόδωρος Αμπεριάδης ζήτησε τον λόγο και, στρεφόμενος προς τον Τάσο Θωίδη, είπε:
-Πρόεδρε, εμείς είμαστε το διοικητικό συμβούλιο της Πανελλήνιας Ένωσης Ποντιακών Σωματείων, δεν μπορεί να είμαστε φιλοξενούμενοι από κανένα σωματείο. Εμείς πρέπει να φιλοξενούμε άλλους. Εγώ δεν έρχομαι άλλη φορά εδώ για συνεδρίαση.
Δεν απάντησε κανείς στην αρχή. Ύστερα, ο πρόεδρος Τάσος Θωίδης είπε ότι δεν υπάρχει αίθουσα της ΠΕΠΣ και υποχρεωτικά γίνεται η συνεδρίαση σε άλλο σωματείο. Ο Αμπεριάδης είπε αμέσως ότι θα πρέπει να κάνουν γραφεία της ΠΕΠΣ.
Για ένα διάστημα, οι συνεδριάσεις γίνονταν στο δικηγορικό γραφείο του Θωίδη. Στο μεταξύ, ο σύμβουλος Ευριπίδης Φουληράς βρήκε κάτι μοναστηριακά γραφεία στην οδό Βασιλέως Ηρακλείου 31, στον 2ο όροφο. Ήταν τρεις χώροι, ένας διάδρομος, η κουζίνα και τουαλέτα. Ένας έμπορος χρησιμοποιούσε τους χώρους αυτούς για αποθήκη. Το ενοίκιο ήταν λίγο. Μόλις έγινε η ενοικίαση, ζήτησαν από τον μακαρίτη Ιορδάνη - Ηλία Αναστασιάδη, που είχε τρίκυκλο και έκανε μεταφορές, να φορτώσει όλα τα άχρηστα πράγματα και να τα πετάξει. Ο Αναστασιάδης έκανε έξι -εφτά δρομολόγια και καθάρισε τους χώρους, χωρίς να πάρει δραχμή. Μονάχοι, τα μέλη του Δ. Σ. αγόρασαν χρώματα και έβαψαν όλους τους χώρους. Την επιγραφή, που έγραφε ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΠΟΝΤΙΑΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ-
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ, την έκανε δώρο ο Ευριπίδης Φουληράς. Η Λίτσα Αμπεριάδου, γυναίκα του Θόδωρου, έραψε τις κουρτίνες. Ο Μίμης Τελίδης, που ήταν προϊστάμενος στη διεύθυνση τεχνικών έργων του δήμου Θεσσαλονίκης, με δικά του υλικά, έφτιαξε όλα τα ράφια και ένα μεγάλο τραπέζι, για να συνεδριάζει το Δ. Σ. της ΠΕΠΣ. Τοποθέτησαν και τηλέφωνο και από τότε άρχισε η ΠΕΠΣ να έχει σωστά γραφεία.
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ, την έκανε δώρο ο Ευριπίδης Φουληράς. Η Λίτσα Αμπεριάδου, γυναίκα του Θόδωρου, έραψε τις κουρτίνες. Ο Μίμης Τελίδης, που ήταν προϊστάμενος στη διεύθυνση τεχνικών έργων του δήμου Θεσσαλονίκης, με δικά του υλικά, έφτιαξε όλα τα ράφια και ένα μεγάλο τραπέζι, για να συνεδριάζει το Δ. Σ. της ΠΕΠΣ. Τοποθέτησαν και τηλέφωνο και από τότε άρχισε η ΠΕΠΣ να έχει σωστά γραφεία.
 |
| Μνημείο Ολοκαυτώματος Σανταίων στην Παναγία Σουμελά Έργο Ευθύμη Καλεβρά |
Το παμποντιακό μνημείο
Επί προεδρίας Χαράλαμπου Λυσαρίδη (πριν από το 1981), το Δ. Σ. της Πανελλήνιας Ένωσης Ποντιακών Σωματείων (ΠΕΠΣ) συγκέντρωσε εικοσιένα σωματεία - μέλη για να συζητήσει το θέμα του παμποντιακού μνημείου. Για την τοποθεσία ανέγερσης του μνημείου, άλλοι πρότειναν την Καλαμαριά και οι περισσότεροι πρότειναν έναν λόφο κοντά στον Μακρύγιαλο Πιερίας, δίπλα στην εθνική οδό Θεσσαλονίκης - Αθήνας. Κατά την ψηφοφορία που ακολούθησε, δέκα ψήφισαν υπέρ της πρότασης για την Καλαμαριά και δέκα για τον Μακρύγιαλο. Υπήρξε, δηλαδή, ισοψηφία. Ο 21ος, που ήταν ο Ευριπίδης Φουληράς, έδωσε τη λύση, ψηφίζοντας τον Μακρύγιαλο, όπου η έκταση είναι δεκατρία στρέμματα. Ιδιαίτερη μνεία έγινε για το γεγονός ότι από το σημείο εκείνο περνάνε κάθε μέρα χιλιάδες αυτοκίνητα με Έλληνες και ξένους, που, βέβαια, δεν θα μπορούσαν να βλέπουν το ίδιο το μνημείο στο σημείο που θα χτιζόταν, παρά μόνον την επιγραφή, κάτω, κοντά στον δρόμο.
Η απόφαση αυτή έμεινε τελικά στα χαρτιά, παρά τις προσπάθειες που έκανε στη συνέχεια, η επόμενη διοίκηση του Τάσου Θωίδη. Ο Θωίδης είχε διαρκή αλληλογραφία με την κοινότητα Μακρύγιαλου και τη νομαρχία Πιερίας. Αυτό συνεχίστηκε μέχρι την υπογραφή του πράξης παραχώρησης, που έγινε από την επόμενη διοίκηση με πρόεδρο τον Θεόδωρο Αμπεριάδη.
Ο προτελευταίος πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Ποντιακών Σωματείων Θεόδωρος Αμπεριάδης - τελευταίος ήταν ο Πέτρος Προκοπίδης -, συνεχίζοντας τη διήγηση του στην ποντιακή διάλεκτο (που αποδίδουμε στην νεοελληνική), αναφέρει, επίσης, για τα πρώτα χρόνια της ΠΕΠΣ:
Μετά την απόφαση για την ανέγερση του παμποντιακού μνημείου σε οικόπεδο δεκατριών στρεμμάτων, στον Μακρύγιαλο Πιερίας, που πάρθηκε το 1980, ο Θεόδωρος Αμπεριάδης θυμήθηκε ότι το 1981, «όντες εξέβαμε σύμβουλοι ας σην γενικήν συνέλευσην, λογοδοσίας Χαράλαμπου Λυσαρίδη, ατότε είπεν ο αείμνηστον 'οσήμερον υπέγραψαμε την διάλυσην τη ΠΕΠΣ . Πόσον λάθος εποίκεν». Τον χώρο, που παραχωρήθηκε από την κοινότητα Μακρυγιάλου. τον επισκέφθηκαν μέλη του Δ. Σ. και συμφώνησαν να αναθέσουν το έργο στον Πόντιο γλύπτη Ευθύμιο Καλευρά, από τον Καταχά Πιερίας, που ήταν γνωστός από άλλα έργα του.
Η θητεία του Τάσου Θωίδη στην προεδρία της ΠΕΠΣ έληξε το 1982. Στις εκλογές που έγιναν για την ανάδειξη νέας διοίκησης, εκλέχτηκαν καινούργια μέλη. Ήταν οι: Άννα Θεοφυλάκτου. από τη Θεσσαλονίκη (Μέριμνα Ποντίων Κυριών). Τασούλα Καμπουρίδου. από την Καβάλα, Γαβριήλ Λαμψίδης. από τη Θεσσαλονίκη, Νίκος Παπαδόπουλος, από τη Θεσσαλονίκη (εκδότης - διευθυντής της εφημερίδας - Ποντιακά Νέα», Νίκος Φωτιάδης από τους Αμπελόκηπους Θεσσαλονίκης (πρόεδρος του Ιδρύματος «Αγιος Θεόδωρος Γαβράς) Tάσος Τσιτουρίδης, από την Ιωνία (Διαβατά Θεσσαλονίκης), Στάθης Δημητριάδης, από τη Νεάπολη Θεσσαλονίκης. Θεόδωρος Αμπεριάδης από την Καλαμαριά (Καλλιτεχνική Στέγη Ποντίων), Λάζαρος Καλταπανίδης. από τη Χρυσούπολη Καβάλας, Αλέκος Σαββόπουλος. από την Καστοριά.
Αποχώρηση συμβούλων για λόγους ευθιξίας
Κατά την ψηφοφορία για τη συγκρότηση σε σώμα του νέου Δ. Σ., και για το χρονικό διάστημα 1983-1984, για το αξίωμα του προέδρου υπήρξαν οι υποψηφιότητες της Άννας Θεοφυλάκτου και του Θεόδωρου Αμπεριάδη. Ψηφίστηκε ο Αμπεριάδης. Τότε αποχώρησαν από τη συνεδρίαση η Αννα Θεοφυλάκτου, η Τασουλα Καμπουρίδου και ο Γαβριήλ Λαμψίδης. Η Άννα Θεοφυλάκτου είχε δεχτεί να αναλάβει προσωρινά την προεδρία της Πανελλήνιας Ένωσης Ποντιακών Σωματείων, προκειμένου να κάνει προσπάθειες η διοίκηση της ομοσπονδίας να έρθει σε επαφή με προσωπικότητες των Ποντίων, να τους πείσουν να ενισχύσουν με την προσωπική τους συμμετοχή το ανώτατο όργανο του Ποντιακού Ελληνισμού. Αυτοί, κατά την Άννα Θεοφυλάκτου, θα μπορούσαν να επιβληθούν στους Πόντιους που συμμετείχαν στα σωματειακά των Ποντίων και ήταν διασπασμένοι. Όταν το δήλωσε αυτό η Άννα Θεοφυλάκτου στη συνεδρίαση, ο Αλέκος Σαββόπουλος είπε:
Γιατί, εμείς δεν είμαστε προσωπικότητες;». Η Άννα Θεοφυλάκτου είχε συνεννοηθεί προηγουμένως με όλα τα μέλη του Δ. Σ. όσον αφορά τις προσωπικότητες, τελικά, όμως, την ακολούθησαν στην αποχώρηση από το Δ. Σ. μόνον η Καμπουρίδου και ο Λαμψίδης.
Το προεδρείο αποτέλεσαν, ο Θεόδωρος Αμπεριάδης ως πρόεδρος, ο Νίκος Παπαδόπουλος, ως αντιπρόεδρος, ο Νίκος Φωτιάδης, ως γενικός γραμματέας και ο Τάσος Τσιτουρίδης, ως ταμίας.
Η πλειοψηφία του διοικητικού συμβουλίου, μετά την αποχώρηση της Θεοφυλάκτου, της Καμπουρίδου και του Λαμψίδη, κάλεσε τους επιλαχόντες Ηλία Χαραλαμπίδη, από τους «Αργοναύτες» Κιλκίς, Ευριπίδη Φουλιρά, από τον Πανελλήνιο Ποντιακό Οίκο Ευγηρίας «Αναγέννηση».
Οι δραστηριότητες του προεδρείου Αμπεριάδη
Το Δ. Σ. της ΠΕΠΣ, κατά τη διάρκεια της θητείας του προεδρείου Αμπεριάδη ανέπτυξε τις εξής δραστηριότητες:
Υπέγραψε την παραχώρηση τον οικοπέδου των 13 στρεμμάτων με την κοινότητα Μακρύγια-λου, για την ανέγερση του παμποντιακού μνημείου.
Προκήρυξε πανελλήνιο καλλιτεχνικό διαγωνισμό για τη φιλοτέχνηση του μνημείου. Παρουσιάστηκαν τρεις καλλιτέχνες με τις μακέτες τους για το μνημείο, αλλά έληξε η θητεία του Δ. Σ. και τα πράγματα δεν προχώρησαν. Την τελευταία ημέρα του 2ου Παγκόσμιου Συνεδρίου του Ποντιακού Ελληνισμού, τον Αύγουστο του 1988, πολλοί από τους συνέδρους, αφού επισκέφθηκαν τον αρχαιολογικό χώρο του Δίου Πιερίας, πήγαν κατόπιν στον χώρο του μνημείου, στον Μακρύγιαλο και έκαναν τη θεμελίωση του μνημείου. Ο παριστάμενος υπουργός Βορείου Ελλάδος Στέλιος Παπαθεμελής ενέκρινε το ποσό του ενός εκατομμυρίου δραχμών για την ανέγερση του μνημείου.
 |
| Ευθύμιος Καλεβράς |
Στην Εταιρεία Δημοσίων Κτημάτων για ανταλλάξιμο
Από την Εταιρεία Δημοσίων Κτημάτων, που έδρευε στο διοικητήριο, ζήτησαν ένα οικόπεδο δύο στρεμμάτων από τα «ανταλλάξιμα» στην περιοχή της Καλαμαριάς για την ανέγερση πολιτιστικού κέντρου. Το κέντρο αυτό θα ήταν για όλα τα σωματεία της ΠΕΠΣ με αίθουσες θεάτρου, βιβλιοθήκης, γυμναστηρίου, φιλοξενίας εκπροσώπων σωματείων κ. ά.
Αν δεν παραχωρούσε οικόπεδο ο δήμος Καλαμαριάς, ως εναλλακτική λύση προτάθηκε ένα οικόπεδο στον δρόμο Θεσσαλονίκης -Πανοράματος. Στα γραφεία της Εταιρείας Δημοσίων Κτημάτων, όπου πήγε ο Θεόδωρος Αμπεριάδης, συνάντησε τον ηθοποιό του ποντιακού θεάτρου Πόλυ Καρακασίδη και έναν Πόντιο μηχανικό. Τους είπε τον λόγο της μετάβασής του εκεί και ο μηχανικός πρότεινε να πάνε στη διευθύντρια. Εκεί είπε ότι ήταν πρόεδρος της ΠΕΠΣ και ότι το αίτημα των Ποντίων που μετέφερε ήταν η παραχώρηση του οικοπέδου. Όσο μιλούσε, εκείνη τον κοιτούσε συνεχώς. Όταν τελείωσε, του λέει ότι αυτά τα οικόπεδα δεν χαρίζονται, αλλά χρεώνονται. «Επέρα φωτίαν», γράφει ο Αμπεριάδης, «και όπως έτον σκυμμέντζα, είπα τεν: Τίνος είναι αυτά και σε ποιους χρεώνονται; Αυτό είναι θέμα που αφορά εμάς και την κυβέρνηση, δεν είναι θέμα δικό σου και από τη φάτσα σου δεν φαίνεσαι να είσαι προσφυγικής καταγωγής. Δεν μπορείς να κάθεσαι σε αυτήν την καρέκλα. Φεύγοντας από εδώ, θα απαιτήσω να φύγεις. Η κυρία τα έχασε, πάνιασε, έχασε το χρώμα της. Είπε στον μηχανικό που στεκόταν δίπλα: "Πάρε την αίτηση και με θετική εισήγηση, στείλε την στην Αθήνα".
Ψάχνοντας για ανταλλάξιμο οικόπεδο, για την ανέγερση πολιτιστικού κέντρου της Πανελλήνιας Ένωσης Ποντιακών Σωματείων (ΠΕΠΣ), η διοίκησή της απευθύνθηκε στην Εταιρεία Δημοσίων Κτημάτων, ο μηχανικός της οποίας ειδοποίησε ύστερα από λίγο ότι ο δήμος Καλαμαριάς, από τον οποίο ζητήθηκε οικόπεδο, απάντησε αρνητικά, ότι, δηλαδή, δεν είχε οικόπεδο. Ο πρόεδρος της ΠΕΠΣ Θεόδωρος Αμπεριάδης, όμως, γνώριζε ότι υπήρχαν ανταλλάξιμα οικόπεδα στην Καλαμαριά και, μάλιστα γνώριζε και σε ποιο σημείο.
Τι έγινε το οικόπεδο στο Πανόραμα;
Απέμεινε να ψάξουν στον δρόμο Θεσσαλονίκης - Πανοράματος. Ο πρόεδρος της ΠΕΠΣ πήγε μαζί με τον μηχανικό της Εταιρείας Δημοσίων Κτημάτων πάνω από το Αμερικανικό Κολέγιο «Λνατόλια», όπου βρισκόταν ένα ανταλλάξιμο οικόπεδο εφτά στρεμμάτων, από το οποίο προσέφεραν στην ΠΕΠΣ τα δύο στρέμματα. Αλλά για να αναπτύξει η ΠΕΠΣ τις δράσεις της χρειαζόταν τουλάχιστον πέντε στρέμματα, όπου θα χτιζόταν το κτίριο και θα γίνονταν οι αθλητικές εγκαταστάσεις. Μόνον έτσι, έλεγαν οι διοικούντες της ΠΕΠΣ, θα συγκέντρωναν την ποντιακή νεολαία, για να τη γλιτώσουν από τα ναρκωτικά και τα χαμαιτυπία. Ο Θεόδωρος Αμπεριάδης αναφέρει για τη συνέχεια αυτού του ζητήματος, γράφοντας στην ποντιακή διάλεκτο: «Κλώσκουμες οπίσ’ και ευτάμε καινούργον αίτησην και ψαλαφούμε τα πέντε στρέμματα και γιατί θέλομ’ ατα. Δυστυχώς, εποίκαμε εκλογάς και εξέγκαμε πρόεδρον τον Προκοπίδην, εκείνος εθέλ’νεν να ’ίνεται βουλευτής, κι ο άλλος από πίσ’, άλλα είχεν σ’ αχούλ’ν ατ'. Αρ’ αέτσ’, κανείς εμουν ’κι εξέρ’ ντο εέντον το οικόπεδον»
Για το 1ο παμποντιακό συνέδριο
Όταν εκλέχτηκε η διοίκηση με πρόεδρο τον Θεόδωρο Αμπεριάδη το 1983, έγινε γνωστό ότι ο υπουργός Βόρειας Ελλάδας Βασίλης Ιντζές, σε συνέδριο της Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ — Καναδά, που έγινε τον Σεπτέμβριο, πρότεινε στον πρόεδρο της Ευξείνου Λέσχης Γιώργο Παρχαρίδη να οργανώσουν παγκόσμιο ποντιακό συνέδριο στη Θεσσαλονίκη. Ο υπουργός ... ξέχασε ότι υπήρχε η ΠΕΠΣ, η οποία έπρεπε να αναλάβει τη διοργάνωση του συνεδρίου, γιαυτό το έδωσε στη Λέσχη.
Ο Γιώργος Παρχαρίδης, καθηγητής καρδιολογίας στο ΑΠΘ κατόπιν, ανέλαβε την πρωτοβουλία για το συνέδριο. Καλεί σε σύσκεψη, στις 8 Απριλίου 1984, στην αίθουσα της
Λέσχης, όλα τα ποντιακά σωματεία για να αποφασίσουν για το παγκόσμιο ποντιακό συνέδριο. Κάλεσε και την ΠΕΠΣ ... σαν σωματείο. Πήγε ο πρόεδρος της ΠΕΠΣ Θεόδωρος Αμπεριάδης «να τερώ ντο θα λέγ’νε και ντο θ’ ευτάνε», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά.
Αντιδράσεις από τον πρόεδρο της ΠΕΠΣ
Ο Γιώργος Παρχαρίδης, αφού ενημέρωσε τους εκπροσώπους των σωματείων για το πώς ξεκίνησε η ιδέα και πότε προτείνεται να γίνει το συνέδριο, άρχισε να ρωτά τους εκπροσώπους αν έχουν προτάσεις πάνω στο θέμα. Όταν ήρθε η σειρά του προέδρου του Συλλόγου Ποντίων Νεάπολης Θεσσαλονίκης Στάθη Δημητριάδη, εκείνος είπε ότι ο σύλλογός του είναι μέλος της ΠΕΠΣ, της οποίας ο πρόεδρος είναι παρών στη σύσκεψη και ότι αυτός θα πρέπει να μιλήσει.
Ο πρόεδρος της ΠΕΠΣ Θεόδωρος Αμπεριάδης, που πήρε τον λόγο, είπε ότι ήταν λάθος του Βασίλη Ιντζέ να αγνοήσει την ΠΕΠΣ και ότι, ως Δ. Σ. της ΠΕΠΣ, δεν μπορούν να συμμετάσχουν στο συνέδριο αυτό, αλλά επειδή ολόκληρος ο ποντιακός ελληνισμός περιμένει με πολύ ενδιαφέρον το συνέδριο, η ΠΕΠΣ, για να το βοηθήσει, θα καλέσει σε γενική συνέλευση τα σωματεία — μέλη της και θα συστήσει τη συμμετοχή τους, για να έχει το συνέδριο επιτυχία. Τα μέλη της διοίκησης της ΠΕΠΣ θα το παρακολουθήσουν ως απλοί ακροατές, γιατί, αν συμμετείχε η ΠΕΠΣ, θα έπρεπε να αυτοδιαλυθεί.
Τα μέλη της διοίκησης της ΠΕΠΣ, καθ’ όλη τη διάρκεια του συνεδρίου, βρίσκονταν στον χώρο διεξαγωγής του και είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις με τα συμμετέχοντα σωματεία του εσωτερικού και του εξωτερικού. Όλοι συμφωνούσαν ότι τα συνέδρια θα πρέπει να τα διοργανώνει η ΠΕΠΣ, που έχει έδρα τη Θεσσαλονίκη, την πόλη που θα πρέπει να αποτελέσει και τη μόνιμη έδρα των συνεδρίων. Την ίδια ημέρα (8 Απριλίου 1984) εκλέχθηκε από τους εκπροσώπους των σωματείων η οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου, το οποίο έγινε με πολύ μεγάλη επιτυχία. Στο τέλος, όμως, υπερψηφίστηκε η πρόταση του προέδρου της ΠΕΠΣ Θεόδωρου Αμπεριάδη για τη διοργάνωση των συνεδρίων από την ΠΕΠΣ.
Χαρακτηριστικές είναι οι παλαιότερες παρεμβάσεις των φορέων των οργανωμένων Ποντίων στις αρμόδιες αρχές για θέματα, ατόμων, που χρονολογούνται από το 1961, οπότε το 1ο Παμποντιακό Συνέδριο της Θεσσαλονίκης ζήτησε από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας να προσέξει και να βοηθήσει τον νεαρό γλύπτη Ευθυμη Καλευρά, από τον Καταχά Πιερίας. Η τακτική αυτή συνεχίστηκε και επί ΠΕΠΣ και ΠΟΠΣ.
Πάνος Καϊσίδης
Δημοσιογράφος- Συγγραφέας
Δημοσιογράφος- Συγγραφέας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου