Παράπονο της θάλασσας από τα βουνά του Πόντου

Καρακαπάν (φωτο: Erdal Aydin)

Γιατί του Πόντου τα βουνά είν’ τόσον βουρκωμένα 

και κατηβάζ’νε σον γυαλόν ποτάμια ματωμένα

 και ματών’νε την θάλασα μ’ και θλίβουν τα καράβια μ’;

 Μην άνεμος τα κυνηγά, μην η βροχή τα δέρνει;

Μην άλλο ’κι σώζ’ν να βαστάζ’ν την βαρυχειμωνίαν;

 Μήτ’ άνεμος τα κυνηγά ούτε η βροχή τα δέρνει

και τον χειμώνα βαστάζουν όσον βαρύς κι αν είναι·

συνηθισμένα τα βουνά μ’ σην βαρυχειμωνίαν.

Του σκλάβου το παράπονον ’κι σώζ’ν να υπομέν’νε.

Ως πότε θα κουρσέβ’ν οι Τούρκ’ την Ρωμανίαν;

Σοφία Κοκκά στη Ρωσία το 1923

Το πρώτο από τα δεκατέσσερα παιδιά του Παναγιώτη και της Ευτυχίας Ασιατίδη, η Σοφία, γεννήθηκε στις 25 Δεκέμβρη 1901 στην ενορία Σαμανάντων της Κρώμνης.

 Η οικογένεια της περνούσε τους χειμώνες στο Τσεβισλίκ (Μάτσκα), όπου ο πατέρας της, με τους αδελφούς του Κωνσταντίνο και Γεώργιο διατηρούσαν φούρνο και εμπορικό, κληρονομιά από τον πατέρα τους. Τα καλοκαίρια, η οικογένεια τα περνούσε στην Κρώμνη.

Η Σοφία τελείωσε το δημοτικό σχολείο στο Τσεβισλίκ. Το 1917, η οικογένεια του Παναγιώτη Ασιατίδη, ακολουθώντας τον ρωσικό στρατό, που εγκατέλειψε τον Πόντο, εγκαταστάθηκε στο Βατούμ. Το 1920 παντρεύτηκε τον Μιχάλη Κοκκά. Τον Οκτώβριο του 1923 ήρθαν οικογενειακώς στην Ελλάδα.

Στην Καλαμαριά έζησαν στους θαλάμους μέχρι το 1927, όποτε και εγκαταστάθηκαν στα διώροφα», τα σπίτια που έχτισε ο Εποικισμός..

Από τα πέντε παιδιά που απέκτησε, ζουν ο Κωνσταντίνος- από τον οποίο είδε δυο εγγονές και δυο δισέγγονες-,και η Ευτυχία.

Η Σοφία, από πολύ μικρή ηλικία, έβγαζε μοιρολόγια και έπλεκε στίχους. Δημιουργούσε, κάνοντας δουλειές του σπιτιού ή πλέκοντας τις δαντέλες της υπομονής. Τα ποιήματα της τα τραγουδούσε ή τα απήγγειλε, χωρίς να τα  γράφει ποτέ και τα θυμόταν όλα., μέχρι την τελευταία της ανάσα.

Τα περισσότερα από τα ποιήματα της αναφέρονται στον Πόντο και ειδικά στην αγαπημένη της Κρώμνη, που νοσταλγούσε πάντα. Ωστόσο, την ενέπνεαν και θέματα της επικαιρότητας, το περιβάλλον, η φύση, ο θεός , η οικογένεια της.

Η Σοφία Κοκκά έφυγε από τη ζωή στις 10 Σεπτεμβρίου 1998. Από τότε αναπαύεται δίπλα στον σύζυγο  και πατέρα μου, στις Πέντε Βρύσες Λαγκαδά.

Η βιογραφία είναι γραμμένη από την κόρη της

Ευτυχία Μιχ. Κοκκά (2008)