Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΩΝ ΗΠΑ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥΣ

Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της αμερικάνικης κοινωνίας είναι η τάση του απομονωτισμού, όσο παράξενο ακούγεται. To laisser faire, όπως λέγεται στα γαλ­λικά, ήταν για πολλά χρόνια το κύριο χαρακτηριστικό της αμερικάνικης κοινωνίας και πολιτικής στρατηγικής. Ποιες είναι οι ρίζες αυτού του φαινομένου; 

Οι ορατές δια γυμνού οφθαλμού αιτίες θα πρέπει ασφαλώς να αναζητηθούν μέσα στα πλαίσια των πολιτικών, οικονομικών και ιστορικών συνθηκών, που σηματοδότησαν την πο­ρεία του αμερικανικού λαού. Οι υπόγειες, οι λιγότερο εμφανείς, ρίζες έχουν σχέση με τα θρησκευτικά οράματα και τις προσδοκίες των πουριτανών μεταναστών, που διαμόρφωσαν τη φυσιογνωμία της αμερικανικής ταυτότητας.

Τζέιμς Μονρόε

 Το δόγμα Μονρόε, του 1823, προειδοποιούσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αντιτάσσονταν σε οποιαδήποτε προσπάθεια των ευρωπαϊκών δυνάμεων να επέμβουν στο δυτικό ημισφαίριο, ενώ οι ΗΠΑ αναλάμβαναν να απομονώσουν το ενδιαφέρον τους στις αμερικανικές υποθέσεις. Παρ’ όλες τις πρακτικές δυσκολίες, που αναπόφευκτα παρουσιάστηκαν, οι ΗΠΑ ακολούθησαν με θρησκευτική ευλάβεια τις διατάξεις του δόγματος και απέ­φυγαν, με ελάχιστες εξαιρέσεις, να επέμβουν στις εσωτερικές υποθέσεις των χωρών της Λατινικής Αμερικής.

 Ταυτόχρονα, οι ΗΠΑ εμπόδισαν την Ισπανία να επέμβει στις κτήσεις, που διατηρούσε ακόμα στον Νέο Κόσμο, ενώ μόλις το 1917 εσύρθη από τα γεγονότα στον α' παγκόσμιο πόλεμο. Το δόγμα του απομονωτισμού έπαψε να έχει ισχύ, όταν, κατά τη διάρκεια του β' παγκοσμίου πολέμου, οι ΗΠΑ υπέστη­σαν απρόκλητη επίθεση από τις δυνάμεις του Άξονα στον Ειρηνικό και εισήλθαν δυναμικά στον παγκόσμιο πόλεμο και έγιναν ο βασικός παράγοντας, που έκλινε υπέρ των Συμμάχων η πλάστιγγα του πολέμου. Έκτοτε οι ΗΠΑ εισήλθαν σε μια νέα περίοδο, κατά την οποία αναδείχτηκαν η «ηγέτιδα δύναμη του Δυτικού Κόσμου» και πρόσφατα η μόνη «Υπερδύναμη».

Υπάρχει μια ευχέρεια του αμερικανισμού - σαν κουλτούρα - να εισέρχεται σε άλλες χώρες, να διεισδύει και να ισοπεδώνει. Σαν κάτοικοι της χώρας, που είναι η «Μέκκα» αυτής της ακαταμάχητης κουλτούρας, καλείται η οργανωμένη Ομογένεια της Διασποράς να μυήσει τις εκκολαπτόμενες γενιές των Ελλήνων της Αμερικής ή των Αμερικανών ελληνικής καταγωγής (όπως θέλουν πολλοί να αυτοαποκαλούνται), να τους μυήσει στην ελληνική συνείδηση και ίσως και στην ελληνική γλώσσα. πράγμα πολύ δύσκολο. Είναι μια πρόκληση, που απαιτεί οργάνωση, μακροπρόθε­σμη στρατηγική και σοβαρή υποστήριξη από την Ελλάδα.

Ήδη το αχόρταγο καμίνι της αμερικανικής πολυπολιτισμικής κοινωνίας έχει απορροφήσει ένα τεράστιο κομμάτι των δύο τελευταίων γενεών και συνεχίζει με καλπάζουσα ταχύτητα για την ολοκληρωτική αφομοίωση των εναπομεινάντων μα­χητών του Ελληνισμού. Ένα τέτοιο συμβάν θα αποτελέσει τεράστια απώλεια στις τάξεις του διεθνούς Ελληνισμού και θα προκαλέσει σοβαρότατες επιπτώσεις στην αντιμετώπιση της σωρείας των εθνικών θεμάτων, ειδικά λόγω του ότι ζούμε σε μια χώρα, που τουλάχιστον είναι σήμερα το σπουδαιότερο κέντρο λήψης αποφάσεων και εξουσίας και ίσως το μόνο κέντρο.

Σύμφωνα με τις στατιστικές που έχουμε από την Εκκλησία και από άλλες μελέτες που έχουν γίνει κατά καιρούς, είναι εμφανές ότι, εκτός αν παρθούν τα απαραίτητα μέτρα για την αποσόβηση της παντελούς συρρίκνωσης του Ελληνισμού της Αμερι­κής και του Καναδά, η επιτέλεσή του είναι μοιραία και αναμενόμενη πολύ σύντομα. Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, θα ήταν πολύ λογικό να συμπεριλάβουμε τον κίν­δυνο της εξαφάνισης του Ελληνισμού της Διασποράς στα εθνικά μας θέματα, διότι κινδυνεύουμε να χάσουμε κάτι που, αν παρεμπιπτόντως χαθεί, δεν ξανακερδίζεται ούτε στα πεδία των μαχών ούτε στα τραπέζια των διαπραγματεύσεων. Οι μάχες, λοι­πόν, θα πρέπει να δοθούν εδώ και τώρα, για να αποτρέψουμε αυτόν τον κοιμώμενο γίγαντα, όπως συχνά αποκαλείται ο Ελληνισμός της Διασποράς, από το να πέσει σ’ ένα ατελείωτο κώμα.

Κι ενώ ο Ελληνισμός βάλλεται απ’ όλες τις πλευρές, οι ομογενειακές οργανώ­σεις, όπως ξέρετε, κάνουν φιλότιμες προσπάθειες να αντεπεξέλθουν στις εκάστοτε προκλήσεις. Κι ενώ κάνουν μια θαυμάσια δουλειά, από άποψη πολιτιστική, μέσα στο στενό περιβάλλον της ελληνικής παροικίας, δεν έχουν ακόμη κατορθώσει να σπάσουν τα στεγανά αυτού του γκέτο και να κάνουν την παρουσία τους πιο αισθητή στην ευρύτερη αμερικανική κοινωνία. Απ’ την άλλη πλευρά οι επιστημονικές ορ­γανώσεις κρατούν μια σημαντική απόσταση από την οργανωμένη Ομογένεια και, εκτός από μερικές εξαιρέσεις, ούτε καν ασχολούνται σοβαρά με τα προβλήματα που αυτή αντιμετωπίζει.

Πολλά από αυτά τα προβλήματα είναι εξειδικευμένης χρήσης κι απαιτούν γνώ­σεις, που σε πολλές περιπτώσεις είναι αδύνατον να τα χειριστεί με αποτελεσματικότητα η ηγεσία της οργανωμένης Ομογένειας. Αυτό δημιουργεί μια διαφορά σε δύο δυνάμεις που επείγει να συνεργαστούν όσο το δυνατόν συντομότερα, εφόσον αποβλέπουμε σε κάτι πιο συντονισμένο, πιο οργανωμένο, πιο καρποφόρο. Η έλλει­ψη τέτοιας συνεργασίας δημιουργεί τεράστια κενά και επιτρέπει τους πολέμιους του Ελληνισμού να ελλοχεύουν ανενόχλητοι τους φθονερούς στόχους τους.

Εκτός από όλων των ειδών τις διεκδικήσεις, που αντιμετωπίζουμε από Βορρά και Ανατολή, εδώ και μερικά χρόνια έχουμε ένα πιο πρόσφατο κακοποιό στο πάνθεον των επιδρομέων του Ελληνισμού, αυτό ονομάζεται «αφροκεντρισμός», που είναι μια εφεύρεση Αμερικανών μαύρων ακαδημαϊκών σε αναζήτηση μιας δικιάς τους ταυτότητας, μιας δικιάς τους ιστορίας. Η θεωρία αυτή ισχυρίζεται ότι το λίκνο του πολιτισμού δεν είναι η Ελλάδα, αλλά η Αφρική κι ότι οι Έλληνες ήταν απλώς έμπο­ροι κι αντιγραφείς του αφρικανικού πολιτισμού. Η θεωρία αυτή διδάσκεται επίσημα στα αμερικανικά πανεπιστήμια και αποτελεί το επίκεντρο των μελετών σε φοιτητές που ειδικεύονται στις αφρικανικές σπουδές.

Η θεωρία του «αφροκεντρισμού» και της «μαύρης Αθηνάς», όπως συχνά αποκαλείται, συμπλέει με τους υποστηρικτές της πολυπολιτισμικής ιδεολογίας, η οποία τάσσεται κατά των «ευρωκεντριστών», δηλαδή των υποστηρικτών των αξιών του δυτικού πολιτισμού, που είναι ένα από τα κληροδοτήματα της αμερικανικής πολι­τιστικής ζωής και φυσικά τίποτε δεν είναι πιο κεντρικό στην ευρωπαϊκή παράδοση από την Ελλάδα κι αυτό, που κατ’ ευφημισμό ονομάζουμε «πολυπολιτισμό», δεν περιλαμβάνει τον πολιτισμό της αρχαίας Ελλάδας ή της Αγγλίας του 19ου αιώνα, σημαίνει Αφρική, Ασία, Λατινική Αμερική.

Ο όρος «ευρωκεντρισμός» εφευρέθηκε κατά την άνοδο του «αφροκεντρισμού», ειδάλλως θα ήταν όρος χωρίς νόημα κι η πιθανότητα αυτών των ιστοριοδιφημάτων, που προωθούνται σαν αφροκεντρική πολιτιστική παράδοση, είναι μια απλή μυθο­πλασία. Δεν παύει όμως αυτή η απλή μυθοπλασία να κερδίζει επικίνδυνο έδαφος με απώτερο σκοπό να εκτοπίσει τον ευρωκεντρισμό και τις κλασικές του ελληνικές ρίζες.

Ένα άλλο φαινόμενο, που παρατηρείται έντονα στον χώρο της Αμερικής, είναι η προώθηση της διγλωσσίας στη δημόσια εκπαίδευση και η έντονη ανησυχία από πολ­λούς Αμερικανούς, όσον αφορά την εκτόπιση της αγγλικής σαν επίσημης γλώσσας. Η κίνηση αυτή έχει δημιουργηθεί ως επί το πλείστον από ισπανόφωνους, οι οποίοι σε αρκετές περιοχές υπερτερούν συντριπτικά σε αριθμούς και με τη σταδιακή πολι­τική τους ένταξη μπορούν να περάσουν νομοθεσίες που ευνοούν τις θέσεις τους. Τα δύο παραπάνω φαινόμενα, δηλαδή του αφροκεντρισμού και της διγλωσσίας είναι δύο κλασικά παραδείγματα της πιο σύγχρονης τροπής του αμερικανικού συστήμα­τος, που προχωρεί με σταθερά βήματα να μεταβάλει την προηγούμενή του μορφή.

Η λέξη «λόμπι» σημαίνει, σαν όνομα ουσιαστικό, προθάλαμος, δηλαδή με την πολιτική του έννοια σημαίνει ομάδα πίεσης βουλευτών και σαν ρήμα επηρεάζω βου­λευτές. Αυτό είναι η κανονική σημασία του λόμπι. Από που προήλθε; Παλαιότερα, διάφοροι οργανισμοί, που είχαν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα, έστελναν τους αντιπροσώ­πους τους στον προθάλαμο του Κογκρέσου. Τα λόμπι, δηλαδή, κι εκεί έπιαναν τους βουλευτές, για να τους μυήσουν στα ενδιαφέροντα που εκπροσωπούσαν.

Στην προεκλογική εκστρατεία, για να σας δείξω τη δύναμη που έχει ένα ισχυρό λόμπι, ας πούμε το λόμπι της βιομηχανίας του καπνού, έβγαινε ο Ντόουλ, ο οποίος ήταν υποψήφιος πρόεδρος κι όταν τον ρωτούσαν οι δημοσιογράφοι, εάν πραγματι­κά ο καπνός προκαλεί βλάβη στην υγεία, έπαιρνε μια ουδέτερη στάση κι έλεγε δεν είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι ο καπνός πραγματικά δημιουργεί καρκίνο κ. τ. λ. Φυσικά αυτό είναι κουταμάρες, αλλά απλώς χρησιμοποιώ αυτό το παράδειγμα, διότι ήταν ήδη επηρεασμένος από το ισχυρότατο λόμπι της βιομηχανίας του καπνού. Όπως υπάρχει και το ισχυρότατο εβραϊκό λόμπι, που μπορεί να ανατρέψει μια πολι­τική.

 Υπάρχει το National   Riffle   Association, γι’ αυτούς που θέλουν να έχουν όπλα και οπωσδήποτε υπάρχει, σε εμβρυακό στάδιο, το ελληνικό λόμπι, που ιδρύθηκε το 1974, το «AHIPAC» (American Hellenic Institut Public Affaires Committtee), του οποίου τυγχάνει να είμαι και εκπρόσωπος στην περιοχή του Νιού Τζέρσεϊ και την Ν.Υόρκη.

Το ελληνικό λόμπι ιδρύεται από τον Ευγένιο Ρωσσίδη και μετά ακολουθούν δι­άφορα άλλα λόμπι το United Hellenic American Congress του Άντριου Άθενς, ο

οποίος τυγχάνει να είναι και ο πρόεδρος του ΣΑΕ και το οποίο συνεργάζεται επίσης με την επαγγελματική εταιρεία - λόμπι του Άντυ Μανάντος στην Ουάσιγκτον. Επίσης δημιουργούνται πολιτικά γραφεία από επιτυχημένους ομογενείς επιχειρηματίες, όπως του αείμνηστου εφοπλιστή, μεγάλου πατριώτη Γεωργίου Λιβανού και του μεγάλου επιχειρηματία Άντζελο Τσακόπουλος, ο οποίος έχει ως διευθυντή στο πολιτικό του γραφείο τον απουσιάζοντα σήμερα νεαρό, ταλαντούχο συμπατριώτη μας Γιάννη Σιτιλίδη, ο οποίος, λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων στην Ουάσιγκτον. δεν μπόρεσε να παραβρεθεί μαζί μας στο συνέδριο.

Πάνος Σταυριανίδης
Απόσπασμα απο την εισήγηση του στο Δ' παγκόσμιο Συνέδριο Ποντιακού Ελληνισμού

Θεσσαλονίκη Ιουνης 1997