ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΕΜΑΛ

Το Μάη του 1919 με την σύμφωνη γνώμη των συμμάχων (σ.σ. κύρια των Εγγλέζων) είχε αποβιβασθεί στη Σμύρνη ο ελληνικός στρατός. Επί 14 μήνες τον καθήλωσαν εκεί και δεν του επέτρεψαν να προελάσει ( σ.σ. Τον ελληνικό στρατό του είχε ανατεθεί ο ρόλος του χωροφύλακα στην περιοχή , εξ αιτίας του χριστιανικού στοιχείου) και να διαλύσει τις πρώτες συγκροτημένες μονάδες του Κεμάλ, να καταστρέψει τις αποθήκες των πολεμοφοδίων, να ανακόψει τις πηγές ανεφοδιασμού και να επιβάλει τη λύση τού προβλήματος των χρι­στιανών της Τουρκίας.

Προέλαση ελληνικού στρατού

Η Αγγλική κυβέρνηση όταν τον Δεκέμβρη του 1919 έγιναν ενέργειες να επιτρέψει να συγκροτηθούν εθνικά ποντιακά τάγματα στην περιφέρεια Βα­τούμ που την κατείχαν τα στρατεύματά της, απάντησε αρνητικά.

Στο μεταξύ ο  Αρμενικός στρατός που επιχείρησε να προελάσει προς το Ερζερούμ νικήθηκε από τις υπέρτερες δυνάμεις του Κιαζίμ - Καρά - Μπεκήρ στις μάχες που έκανε από το Μάη ως το Νοέμβρη του 1920. Οι  Αρμέ­νιοι που για την υπόθεση των Συμμάχων έπαθαν τη φοβερή σφαγή του 1915, αναγκάσθηκαν στις 3 Δεκεμβρη να κάνουν με τον Κεμάλ τη συνθήκη του Γκιουμπρού σύμφωνα μ’ αυτήν υποχρεώθηκε η Αρμενική Δημοκρατία του Καυκάσου να παραχωρήσει  στην Τουρκία το Καρς και το Αρταχάν, που είχαν αποσπάσει από αυτήν το 1878.

Οι Σύμμαχοι έδειξαν όχι μόνο ένοχη αδιαφορία για την τύχη των χρι­στιανών, αλλά και παντοιοτρόπως ενίσχυσαν το κίνημα του Κεμάλ. Ο αφο­πλισμός της Τουρκίας δεν έγινε, τα  όργανα των Συμμάχων που ήσαν υπο­χρεωμένα να φρουρούν τις αποθήκες των πολεμοφοδίων, άφηναν να διαρπά­ζονται από τους Τούρκους και να ενισχύουν τον Κεμάλ.

Η Ιταλία από την αρχή ενεργούσε ως σύμμαχός του, τα δε τηλεγραφήματά του Κεμάλ προς το εξωτερικό διαβιβάζονταν με τον ασύρματο της στην Αττάλεια. Ο αρμοστής της Γαλλίας στην Πόλη, είχε καθημερινή συ­νεννόηση με τον αντιπρόσωπο του Κεμάλ, η δε αλληλογραφία του γινόταν με τον γαλλικό ασύρματο, ο αντιπρόσωπος του Ντ’ Εσπερέ είπε στον Κεμάλ ότι οι Γάλλοι είναι έτοιμοι να ικανοποιήσουν όλες τις επιθυμίες του.

Οι  Άγγλοι διαβεβαίωσαν τον Κεμάλ ότι δεν ήθελαν να  επέμβουν στις εσωτερικές υποθέσεις της Τουρκίας, απέσυραν  τα στρατεύματα που εί­χαν στη Μερζιφούντα και τα μετέφεραν στην Κωνσταντινούπολη.

Ο  πρόεδρος της Επιτροπής Έρευνας της  Αμερικής Χάρμπορντ, αναγνώρισε ότι η κυβέρνηση της Κωνσταντινούπολης δεν ήταν νόμιμη, και ότι ήταν αδύνατο να απορριφθούν τα δίκαια αιτήματα του Κεμάλ.

Η  ελληνική κυβέρνηση μολονότι γνώριζε τα παραπάνω, δεν φρόν­τισε να επωφεληθεί από τη νίκη του στρατού μας στο Εσκή  Σεχίρ και Αφιόν - Καραχισάρ και να συνάψει έντιμον ειρήνην, παρά θέλησε να φθάσει στην Άγκυρα, έφερε την Μικρασιατική καταστροφή και έκαμε «την άτιμον ειρήνην» της Ανταλλαγής. 

Έτσι έσβησε και ο ελληνικός Πόντος.