Μάνα, ’κί παίρω ποπάν, πάντα δεβάζ’ σήν οτάν,
μάνα, ’κί παίρω πακάλ’, όθεν θέλ’τς εμέν εγκάλ’.
Μάνα, ’κί παίρω σαράφ’, απάν’ άτ’ ξάι ’κ’ έχ’ ινσάφ’,
τοπλαεύ’ τα λίρας όλια και κλώσκεται ατός πόλια.
’Κι παίρω μεϊχανετσήν, ρακίν απάν’ ατ’ να ξύν’,
’κι παίρω 'γώ απατσήν, αγαπά την καλατσήν.
’Κι παίρω κουντούρατσην, ’δεν κι εφτάει χωρίς ελτσήν,
’κι παίρω και καφετσήν, σα σαχτάρια τ’ ήμ’ σόν ξύν’.
Μάνα, ’κι παίρω ταχτσήν, σα μέσα τ’ φυλάτ’ αρσήν,
μάνα, ’κι παίρω τιλκιάρ’, κρούει τ’ αξινάρ’ με τ’ εφκιάρ’.
’Κι παίρω ’γώ τεμιρτσήν, εχ’ ατός σίδερον ψήν,
μάνα, φουρουντσήν ’κι παίρω, πάντα ξύλα εγώ θα φέρω.
Μάνα, αραπατσήν ’κι παίρω, πάει, πότε θ’ έρται, ’κι ξέρω,
εγώ ’κι παίρω τσοπάνον, νεβραμένος κάθαν βράδον.
’Κι παίρω αλσβεριτσήν, άλλο να μη εβγαίν’ η ψή μ’,
Τον ουστάπασην ’κι παίρω, μαστόρ’τς να κλαινίζ’, ’κι θέλω,
’κι αγαπώ και τον διατρόν, γεράδας πάντα λαρών’.
Εγώ παίρω λυριτσήν, γουρπάν’ σ’ ατουνού την ψήν,
λυριτσήν και τραγωδιάνον, πάντα ευρίεται σον πάλλον,
ατός παίζ’ κι εγώ χορεύω κι αρ αέτσ’ θα κετσινεύω.
********
έγκάλ’ = κατάγγειλε,
σαράφ’ = σαράφη, αργυραμοιβό, χρυσοχόο,
ίνσάφ’ = ευσυνειδησία, ενσυνείδητα,
τοπλαεύ’ = μαζεύει, συγκεντρώνει,
πόλια = μπόλικα, σπάταλα,
μεϊχανετσήν = ταβερνιάρη,
άπατσήν = ράπτη (ειδικό για τσόχες),
καλατσήν = κουβέντα, φλυαρία,
κουντούρατσην = υποδηματοποιό, τσαγκάρη,
έλτσήν = μέτρημα,
σαχτάρια = στάχτες,
ήμ’σόν = μισό,
ταχτσήν = κτίστη, οικοδόμο,
άρσήν = είδος μέτρου,
τιλκιάρ’ = μαραγκό,
άξινάρ’ = αξίνα, τσεκούρι,
έφκιάρ’ = πάθος,
τεμιρτσήν = σιδηρουργό,
φουρουντσήν = φούρναρη, αρτοποιό,
άραπατσήν = καραγωγέα,
νεβραμένος = βρεγμένος,
άλισβεριτσήν = εμπορευόμενο,
ούστάπασην = αρχιμάστορα,
γεράδας = πληγές,
λαρών’ = γιατρεύει,
λυριτσήν = λυράρη, όργανο παίκτη,
γουρπάν’ = θυσία, (παραλείπεται το ρήμα: «να γίνω»),
πάλλον = διασκέδαση, χορός, γλέντι,
κετσινεύω = περνώ τη ζωή μου.
Σημ. Ο λαϊκός ποιητής, με το στόμα της κοπέλας, σατιρίζει τα διάφορα επαγγέλματα. Το μέτρο είναι τροχαϊκό και ο στίχος, πότε δεκατετρασύλλαβος και πότε δεκαεξασύλλαβος.
Γ.— Μάνα δεν παίρνω...
Μάνα, δεν παίρνω παπά, πάντα ψάλλει στον οντά,
δεν παίρνω μπακάλη εγώ, πες το αν θες και στο Θεό,
μάνα, δεν παίρνω σαράφη, βουτηγμένο στο χρυσάφι
και τις λίρες τις μαζεύει, με σπατάλη τις ξοδεύει,
δεν μου κάνει ο ταβερνιάρης, μέσ’ στα ούζα ο βρομιάρης
και τον ράφτη δεν τον παίρνω, φλυαρεί και υποφέρω.
Τι να κάνω τον τσαγκάρη, με το τίποτα μετράει,
καφετζή, δεν έχω άχτι, το μισό ρίχνει στη στάχτη,
χτίστη δεν το θέλω πάλι, στη μέση του μέτρο βάλλει.
Μαραγκό; θα κάνω λάθος, το τσεκούρι χτυπάει με πάθος,
δεν παίρνω και σιδερά, έχει σίδερο καρδιά.
Τον φουρνάρη δεν τον παίρνω, πάντα ξύλα θα του φέρνω.
Αγωγιάτη δεν τον παίρνω, πάει, πότε θαρθεί δεν ξέρω.
Δεν παίρνω και τον τσοπάνη, βρεγμένος θάρθει το βράδυ.
Ούτε κι αλισβεριτζή, γιατί θα μου βγει η ψυχή,
αρχιμάστορα δεν παίρνω, χτίστες ν’ αδικεί, δεν θέλω,
τον γιατρό δεν τον γυρεύω, όλο λέει πληγές γιατρεύω.
Εγώ παίρνω τον λυράρη, η ψυχή του κεχριμπάρι,
λυριτζή, που τραγουδάει, στα τσιμπούσια το γλεντάει,
θα μου παίζει, θα χορεύω κι έτσι όλα τα βολεύω.
Στάθης Ι. Ευσταθιάδης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου