Πρέπει, πρώτα, να πούμε ότι στόχος της προώθησης και συζήτησης -προσφυγικών υπομνημάτων στη Βουλή δεν ήταν μόνο η ενημέρωση της εθνικής αντιπροσωπείας, αλλά και η άσκηση πίεσης στα συναρμόδια υπουργεία Γεωργίας και Οικονομικών και στο υφυπουργείο Ανταλλαγής, προκειμένου να κινηθεί η διαδικασία άμεσης αντιμετώπισης ή νομοθετικής ρύθμισης σχετικών θεμάτων.
Αν, τώρα, επιχειρήσουμε να ιεραρχήσουμε αυτά τα θέματα με βάση, τόσο τη συχνότητα εμφάνισής τους στη Βουλή, όσο και το βαθμό αντιπροσωπευτικότητας του προσφυγικού κόσμου, βρίσκομε ότι:
α) Σε μια πρώτη κατηγορία υπάγονται: - Οι προσφυγικές αποζημιώνεις. - Οι κλήροι, οι καλλιέργειες, σι βοσκές. - Οικοπεδικά και στεγαστικά προβλήματα.
β) Σε δεύτερη μοίρα έρχονται οι διαμαρτυρίες:
-Κατά της υπηρεσίας Εποικισμού.
- Κατά της Εθνικής Τράπεζας, που χειρίζεται τα προσφυγικά θέματα. Η Αγροτική ιδρύεται αργότερα με νόμο της 15ης Ιουλίου 1929, ύστερα από σύμβαση μεταξύ ελληνικού Δημοσίου και Εθνικής Τράπεζας.
- Κατά της Κυβέρνησης: για τη μη ίδρυση Αγροτικής Τράπεζας και για τη μείωση του τόκου Ομολογιών των Ανταλλαξίμων.
α) Υπομνήματα πρώτης κατηγορίας
Αποζημιώσεις. Ανάμεσα στα τόσα υπομνήματα για το θέμα αυτό ξεχωρίζουν πέντε πληθωρικές και πολυσυζητημένες ομάδες:
1) Εκείνα που αναφέρονται σε συνδυασμένες αποζημιώσεις πολεμοπαθών και προσφύγων.
2) Όσα σχετίζονται με αποζημιώσεις Παραμεθορίων.
3) Υπομνήματα που θίγουν θέματα συμψηφισμού αποζημιώσεων και χρεών.
4) Υπομνήματα για εκπρόθεσμες αποζημιώσεις.
5. Άλλες αποζημιώσεις.
Πολεμοπαθείς και πρόσφυγες: Στις 12 Νοεμβρίου 1928 ο βουλευτή; Φλώρινας Γ. Μόδης εισηγείται το θέμα της αποζημίωσης των πολεμοπαθών της Ανατολικής Μακεδονίας, και, γενικά, όσων έπαθαν στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο από τους Γερμανοβουλγάρους. Στη συζήτηση, λόγω της σοβαρότητας του θέματος, πήραν μέρος και συνηγόρησαν με τον εισηγητή:
I) Οι βουλευτές: Α. Θεολογίτης, Π. Φλώρος, Α. Μιχαλακόπουλος, Σ Χούρσογλου, Α. Μπακάλμπασης, Σ. Ανθρακόπουλος, Δ. Μαρσέλλος, Κ. Κουρτίδης, Δ. Φλωριάς, Γ. Σίδερης, Ε. Καρυωτάκης, Π. Τσαλδάρη: (αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης).
II) Οι υπουργοί: Α. Καραπάνος, Εξωτερικών, Α. Χρηστομάνος, Συγκοινωνιών, Κ. Α. Παπαδάτος, υφυπουργός Ανταλλαγής. Ο τελευταίος ανακοινώνει ότι θα φροντίσει να αποσπαστούν κονδύλια από την Ε.Α.Π. προορισμένα για πρόσφυγες, για να καλυφθούν στεγαστικές ανάγκες των πολεμοπαθών.
III) Ο πρωθυπουργός Ελ. Βενιζέλος: δίνει ρητή υπόσχεση ότι η κυβέρνηση θα φέρει σύντομα στη βουλή νομοσχέδιο για το ζήτημα της αποζημίωσής τους.
Αποζημίωση Παραμεθορίων:
Από τους προέδρους των Παμπροσφυγικών ενώσεων Κάτω Ποροΐων και Σερρών και από την Παμπροσφυγική Επιτροπή Βροντούς Σερρών εισάγονται στη Βουλή υπομνήματα για την αποζημίωσή των παραμεθορίων και τη σύνταξη σχετικού μητρώου. Το θέμα είναι πολύ σοβαρό και προκαλεί πληθώρα σχετικών αναφορών: Των Γεωργικών Συνεταιρισμών Φλώρινας, των προσφύγων Περαχώρας Αλιστράτης, των προσφύγων Αρδαίας με το βουλευτή τους Γ. Τηλικίδη κ.ά. Ταυτόχρονα, ο βουλευτής Δράμας Γ. Ζερβός, στις 26 Νοεμβρίου 1928. διεκτραγωδεί την κατάσταση των παραμεθορίων της περιφέρειας του και προτείνει ορισμένα μέτρα.
Τονίζει ότι: τα 9/10 των παραμεθορίων της Δράμας αποτελούνται από πρόσφυγες του Πόντου που ήρθαν στην Ελλάδα το 1924. Όσο για τα αιγοπρόβατα που χορήγησε η ΕΑΠ, ψόφησαν σχεδόν όλα από την επιζωστία, ενώ τα φορτηγά άλογα που παρέλαβε από τη Σερβία και Βουλγαρία είναι δυσκίνητα και πανάκριβα στη συντήρησή τους. Γενικά, τα μέτρα της ΕΑΠ είναι απλά ημίμετρα.
Ανάμεσα στις προτάσεις που ξεχωρίζουν:
1) Να ληφθεί μέριμνα για την ανάπτυξη της μικρής κτηνοτροφίας στην περιοχή και να δοθούν από 25 μικρά ζώα σε κάθε οικογένεια.
2) Να προσεχθεί ιδιαίτερα ο εποικισμός σ’ αυτά τα μέρη, για να πυκνώσει και μονιμοποιηθεί ο παραμεθόριος πληθυσμός, που είναι και φρουρός των συνόρων.
3) Να συσταθεί ειδική επιτροπή, που θα μελετήσει επί τόπου τα προβλήματα και θα κάνει σχετικές εισηγήσεις στην Κυβέρνηση.
Παίρνοντας αφορμή απ’ αυτή την εισήγηση ο βουλευτής Λ. Ιασωνίδης προβαίνει σε αξιοπρόσεκτες δηλώσεις. Θα σταθούμε στα βασικά τους σημεία:
- Υπενθυμίζει ότι υπήρξε πρόεδρος της Επαναστατικής Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων του Πόντου, απ’ όπου, κυρίως, προέρχεται ο προσφυγικός παραμεθόριος πληθυσμός.
- Οι παραμεθόριοι πρόσφυγες δε ζητούν υλικές ανέσεις, αλλά στοιχειώδη εφόδια, προκειμένου να αποκτήσουν συνοριακή συνείδηση.
-Η ΕΑΠ έδωσε, βέβαια, αρκετά, αλλά πολλά απ’ αυτά δεν έφτασαν στον προορισμό τους, αν και χρεώθηκαν στους πρόσφυγες.
-Χρεώθηκαν ακόμη και δισκία κινίνης, ενώ η ιατρική περίθαλψη έπρεπε να παρέχεται δωρεάν.
-Χρεώθηκαν τα ετοιμόρροπα σπίτια που άφησαν οι Τούρκοι και οι Βούλγαροι, αλλά, στη συνέχεια, πήραν αξία από τους ίδιους τους πρόσφυγες.
-Τα προσφυγικά βιβλιάρια είναι γεμάτα ατέλειες. Αναγράφονται ποσά και είδη που δε δόθηκαν καθόλου, σημειώνονται είδη χωρίς την τιμή τους ή με υπερβολική χρέωση.
-Γίνεται συμψηφισμός χρεών και αποζημιώσεων ερήμην των προσφύγων.
Μετά τις ρεαλιστικές αυτές παρατηρήσεις προχωρεί σε ανάλογες συγκεκριμένες προτάσεις:
1) Να χτιστούν γρήγορα σχολεία και εκκλησίες και να τροποποιηθεί νόμος που προέβλεπε 80 μαθητές για ένα Μονοθέσιο.
2)Να ληφθούν μέτρα για την πύκνωση των παραμεθορίων πληθυσμών: στο νομό Δράμας εγκαταστάθηκαν, το 1925, 2.000 οικογένειες, αλλά έμειναν μόνο 600, γιατί δεν μπορούσαν να πουλήσουν τα καπνά από έλλειψη συγκοινωνίας. Εξάλλου, 42 οικογένειες στην περιοχή Πρέσπας είναι κλινήρεις από ελονοσία και είναι ανάγκη να μεταφερθούν στο Μπέλες.
3)Να ρυθμιστούν και οι αστικές αποζημιώσεις με νομοθετική διαδικασία.
Καταλήγοντας απευθύνεται προσωπικά στο Βενιζέλο, για τον οποίο λέει ότι είναι ο πολιτικός που δε λέει, αλλά πράττει πολλά. «Περιμέναμε λοιπόν, να πάρει μέτρα που θα κάνουν να περηφανεύονται, όσοι καταδικάζονταν σε θάνατο στην Αμάσεια και φώναζαν «ζήτω το Έθνος, ζήτω ο Βενιζέλος».
Η εισήγηση του Ιασωνίδη αποτελεί, σε μικρογραφία, την πιο σωστή και αντικειμενική ανάλυση του προσφυγικού προβλήματος.
Σε ανάλογα θέματα της περιφέρειάς του αναφέρεται και ο βουλευτής Έβρου Κ. Κουρτίδης: Επισημαίνει ότι, με την Ανταλλαγή, τα τουρκικά και βουλγαρικά χωριά της περιοχής Σουφλίου εγκαταλείφθηκαν και έμειναν ακατοίκητα (μόνο 4-5 απ’ αυτά κατοικήθηκαν). Κι όμως θα μπορούσαν να εγκατασταθούν εκεί 5-8.000 πρόσφυγες. Ακόμη, κάνει μια πικρή διαπίστωση για το Σουφλί: Ενώ επί τουρκοκρατίας είχε 13.000 κατοίκους. έφτασε σήμερα (1928) περίπου στα μισά (κάπου 7.000 κατοίκους).
Η συζήτηση για τις αποζημιώσεις και, γενικά, την αποκατάσταση των παραμεθορίων προσφύγων επεκτείνεται. Έτσι, ο βουλευτής Μ. Τσιγδέμογλου, αρμόδιος σε θέματα εποικισμού, προβαίνει πρώτα, στην ενημέρωση της Βουλής πάνω στα μέτρα που μέχρι τώρα πάρθηκαν και, στη συνέχεια, φτάνει σ’ ορισμένες προτάσεις. Συγκεκριμένα: Μέχρι στιγμής (Νοέμβριος 1928) διατέθηκαν από την ΕΑΠ για τους παραμεθόριους 126.000 κτήνη αξίας 600.000.000 δρχ., και διανεμήθηκαν 7.544 στρέμματα γης. Ακόμη, δόθηκαν 70.000 εγκαταλειμμένα τουρκικά σπίτια και χτίστηκαν 60.000 καινούρια.
Εξάλλου, οι αστοί πρόσφυγες πήραν 90 λίρες Αγγλίας κατά δικαιούχο, δηλ. 20.000 δρχ. Απ’ αυτά, όμως, είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν και τα δωμάτια που έχουν, δηλ. κάπου 20-30.000 δρχ. Περ’ απ’ αυτά, κάπου 2.000.000 δρχ. από τα προσφυγικά δάνεια της Κ.Τ.Ε. διατέθηκαν στην αγροτική εγκατάσταση. Προτείνει: να μη γίνεται καμιά διάκριση στην αποζημίωση αγροτών και αστών, και, ειδικά για τους παραμεθόριους, να χορηγούνται μακροπρόθεσμα δάνεια, για να μονιμοποιηθεί η εγκατάστασή τους. Αντίθετα, αν οι παραμεθόριοι πάρουν χρηματικά ποσά ως δωρεά, είναι βέβαιο ότι θα διαρρεύσουν στις πόλεις και θα αδειάσει η μεθόριος.
Τέλος, ο βουλευτής και αρχηγός της «Δημοκρατικής Ένωσης» Α. Παπαναστασίου για το ζήτημα των παραμεθορίων κάνει τις παρακάτω προτάσεις:
1) Να διατεθούν, μόνο γι’ αυτούς, 100-200 εκατομμύρια δρχ.
2) Να αποζημιωθούν και οι παραμεθόριοι αγρότες πρόσφυγες με χρήματα, όπως και οι αστοί, και όχι με διαδικασία συμψηφισμού.
3) Να οργανωθούν εποπτείες μελέτης των άμεσων αναγκών τους.
4) Οι ίδιοι οι παραμεθόριοι να συσπειρωθούν σε εφεδρικά στρατιωτικά τμήματα, γιατί, ούτως ή άλλως, ζουν με το χέρι στη σκανδάλη, και να μειωθεί η στρατιωτική τους θητεία.
5) Να απαλλαγούν από την έγγεια φορολογία, σύμφωνα με την εξαγγελία σχετικών μέτρων από τον πρόεδρο της Κυβέρνησης.
Το πρόβλημα των Παραμεθορίων απασχόλησε και προηγούμενη συνεδρίαση της Βουλής, στις 23 Νοεμβρίου 1928. Οι αρμόδιοι σε θέματα εποικισμού βουλευτές Α. Μπακάλμπασης και Σ. Ανθρακόπουλος ανέλυσαν με τον τρόπο τους την ταυτότητά του και πρότειναν ορισμένες βασικές και απαραίτητες λύσεις. Πρώτα-πρώτα, τόνισαν ότι τα μέχρι στιγμής μέτρα της ΕΑΠ κρίνονται εντελώς ανεπαρκή: έδωσε μόνο 10.000 δρχ. σε κάθε οικογένεια, ενώ υποσχέθηκε να διαθέσει το ποσό των 50.000.000 δρχ (μόνο για τους Παραμεθόριους). Εξάλλου, στην περιφέρεια Σιδηροκάστρου 20 συνοικισμοί δεν έχουν ακόμη σχολεία.
Έπειτα, πρότειναν στους αρμόδιους υπουργούς να προχωρήσει, χωρίς καθυστερήσεις, η διαδικασία αποζημίωσης και να αξιοποιηθεί η περιοχή των Σερρών με μια δαπάνη 10-15 εκατομμυρίων δρχ. Γενικά, να προσεχθεί η παραμεθόριος Μακεδονία, προκειμένου να πυκνώσει ο πληθυσμός της και να έχουμε ασφαλή σύνορα.
Με όλους τους παραπάνω διαφώνησε ο υπουργός Γεωργίας I. Κανναβός τονίζοντας ότι, ειδικά για τους Παραμεθόριους, η ΕΑΠ δαπάνησε το λιγότερο 200 εκατομμύρια δρχ. Τέλος, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι το κράτος είναι στη διάθεση του Εποικισμού και ότι είναι πρόθυμος να απαλλάξει τους Παραμεθόριους από τη φορολογία, αρκεί πρώτα να καθοριστεί η παραμεθόριος ζώνη.
Στάθης Πελαγίδης
Καθηγητής ΑΠΘ (Παιδαγωγική Σχολή Φλώρινας)
Αν, τώρα, επιχειρήσουμε να ιεραρχήσουμε αυτά τα θέματα με βάση, τόσο τη συχνότητα εμφάνισής τους στη Βουλή, όσο και το βαθμό αντιπροσωπευτικότητας του προσφυγικού κόσμου, βρίσκομε ότι:
α) Σε μια πρώτη κατηγορία υπάγονται: - Οι προσφυγικές αποζημιώνεις. - Οι κλήροι, οι καλλιέργειες, σι βοσκές. - Οικοπεδικά και στεγαστικά προβλήματα.
β) Σε δεύτερη μοίρα έρχονται οι διαμαρτυρίες:
-Κατά της υπηρεσίας Εποικισμού.
- Κατά της Εθνικής Τράπεζας, που χειρίζεται τα προσφυγικά θέματα. Η Αγροτική ιδρύεται αργότερα με νόμο της 15ης Ιουλίου 1929, ύστερα από σύμβαση μεταξύ ελληνικού Δημοσίου και Εθνικής Τράπεζας.
- Κατά της Κυβέρνησης: για τη μη ίδρυση Αγροτικής Τράπεζας και για τη μείωση του τόκου Ομολογιών των Ανταλλαξίμων.
 |
| Προσφυγικοί καταυλισμοί στην αρχαία αγορά |
α) Υπομνήματα πρώτης κατηγορίας
Αποζημιώσεις. Ανάμεσα στα τόσα υπομνήματα για το θέμα αυτό ξεχωρίζουν πέντε πληθωρικές και πολυσυζητημένες ομάδες:
1) Εκείνα που αναφέρονται σε συνδυασμένες αποζημιώσεις πολεμοπαθών και προσφύγων.
2) Όσα σχετίζονται με αποζημιώσεις Παραμεθορίων.
3) Υπομνήματα που θίγουν θέματα συμψηφισμού αποζημιώσεων και χρεών.
4) Υπομνήματα για εκπρόθεσμες αποζημιώσεις.
5. Άλλες αποζημιώσεις.
Πολεμοπαθείς και πρόσφυγες: Στις 12 Νοεμβρίου 1928 ο βουλευτή; Φλώρινας Γ. Μόδης εισηγείται το θέμα της αποζημίωσης των πολεμοπαθών της Ανατολικής Μακεδονίας, και, γενικά, όσων έπαθαν στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο από τους Γερμανοβουλγάρους. Στη συζήτηση, λόγω της σοβαρότητας του θέματος, πήραν μέρος και συνηγόρησαν με τον εισηγητή:
I) Οι βουλευτές: Α. Θεολογίτης, Π. Φλώρος, Α. Μιχαλακόπουλος, Σ Χούρσογλου, Α. Μπακάλμπασης, Σ. Ανθρακόπουλος, Δ. Μαρσέλλος, Κ. Κουρτίδης, Δ. Φλωριάς, Γ. Σίδερης, Ε. Καρυωτάκης, Π. Τσαλδάρη: (αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης).
II) Οι υπουργοί: Α. Καραπάνος, Εξωτερικών, Α. Χρηστομάνος, Συγκοινωνιών, Κ. Α. Παπαδάτος, υφυπουργός Ανταλλαγής. Ο τελευταίος ανακοινώνει ότι θα φροντίσει να αποσπαστούν κονδύλια από την Ε.Α.Π. προορισμένα για πρόσφυγες, για να καλυφθούν στεγαστικές ανάγκες των πολεμοπαθών.
III) Ο πρωθυπουργός Ελ. Βενιζέλος: δίνει ρητή υπόσχεση ότι η κυβέρνηση θα φέρει σύντομα στη βουλή νομοσχέδιο για το ζήτημα της αποζημίωσής τους.
Αποζημίωση Παραμεθορίων:
Από τους προέδρους των Παμπροσφυγικών ενώσεων Κάτω Ποροΐων και Σερρών και από την Παμπροσφυγική Επιτροπή Βροντούς Σερρών εισάγονται στη Βουλή υπομνήματα για την αποζημίωσή των παραμεθορίων και τη σύνταξη σχετικού μητρώου. Το θέμα είναι πολύ σοβαρό και προκαλεί πληθώρα σχετικών αναφορών: Των Γεωργικών Συνεταιρισμών Φλώρινας, των προσφύγων Περαχώρας Αλιστράτης, των προσφύγων Αρδαίας με το βουλευτή τους Γ. Τηλικίδη κ.ά. Ταυτόχρονα, ο βουλευτής Δράμας Γ. Ζερβός, στις 26 Νοεμβρίου 1928. διεκτραγωδεί την κατάσταση των παραμεθορίων της περιφέρειας του και προτείνει ορισμένα μέτρα.
Τονίζει ότι: τα 9/10 των παραμεθορίων της Δράμας αποτελούνται από πρόσφυγες του Πόντου που ήρθαν στην Ελλάδα το 1924. Όσο για τα αιγοπρόβατα που χορήγησε η ΕΑΠ, ψόφησαν σχεδόν όλα από την επιζωστία, ενώ τα φορτηγά άλογα που παρέλαβε από τη Σερβία και Βουλγαρία είναι δυσκίνητα και πανάκριβα στη συντήρησή τους. Γενικά, τα μέτρα της ΕΑΠ είναι απλά ημίμετρα.
Ανάμεσα στις προτάσεις που ξεχωρίζουν:
1) Να ληφθεί μέριμνα για την ανάπτυξη της μικρής κτηνοτροφίας στην περιοχή και να δοθούν από 25 μικρά ζώα σε κάθε οικογένεια.
2) Να προσεχθεί ιδιαίτερα ο εποικισμός σ’ αυτά τα μέρη, για να πυκνώσει και μονιμοποιηθεί ο παραμεθόριος πληθυσμός, που είναι και φρουρός των συνόρων.
3) Να συσταθεί ειδική επιτροπή, που θα μελετήσει επί τόπου τα προβλήματα και θα κάνει σχετικές εισηγήσεις στην Κυβέρνηση.
Παίρνοντας αφορμή απ’ αυτή την εισήγηση ο βουλευτής Λ. Ιασωνίδης προβαίνει σε αξιοπρόσεκτες δηλώσεις. Θα σταθούμε στα βασικά τους σημεία:
- Υπενθυμίζει ότι υπήρξε πρόεδρος της Επαναστατικής Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων του Πόντου, απ’ όπου, κυρίως, προέρχεται ο προσφυγικός παραμεθόριος πληθυσμός.
- Οι παραμεθόριοι πρόσφυγες δε ζητούν υλικές ανέσεις, αλλά στοιχειώδη εφόδια, προκειμένου να αποκτήσουν συνοριακή συνείδηση.
-Η ΕΑΠ έδωσε, βέβαια, αρκετά, αλλά πολλά απ’ αυτά δεν έφτασαν στον προορισμό τους, αν και χρεώθηκαν στους πρόσφυγες.
-Χρεώθηκαν ακόμη και δισκία κινίνης, ενώ η ιατρική περίθαλψη έπρεπε να παρέχεται δωρεάν.
-Χρεώθηκαν τα ετοιμόρροπα σπίτια που άφησαν οι Τούρκοι και οι Βούλγαροι, αλλά, στη συνέχεια, πήραν αξία από τους ίδιους τους πρόσφυγες.
-Τα προσφυγικά βιβλιάρια είναι γεμάτα ατέλειες. Αναγράφονται ποσά και είδη που δε δόθηκαν καθόλου, σημειώνονται είδη χωρίς την τιμή τους ή με υπερβολική χρέωση.
-Γίνεται συμψηφισμός χρεών και αποζημιώσεων ερήμην των προσφύγων.
Μετά τις ρεαλιστικές αυτές παρατηρήσεις προχωρεί σε ανάλογες συγκεκριμένες προτάσεις:
1) Να χτιστούν γρήγορα σχολεία και εκκλησίες και να τροποποιηθεί νόμος που προέβλεπε 80 μαθητές για ένα Μονοθέσιο.
2)Να ληφθούν μέτρα για την πύκνωση των παραμεθορίων πληθυσμών: στο νομό Δράμας εγκαταστάθηκαν, το 1925, 2.000 οικογένειες, αλλά έμειναν μόνο 600, γιατί δεν μπορούσαν να πουλήσουν τα καπνά από έλλειψη συγκοινωνίας. Εξάλλου, 42 οικογένειες στην περιοχή Πρέσπας είναι κλινήρεις από ελονοσία και είναι ανάγκη να μεταφερθούν στο Μπέλες.
3)Να ρυθμιστούν και οι αστικές αποζημιώσεις με νομοθετική διαδικασία.
 |
| Πλανόδιος μανάβης στην Καλαμαριά |
Καταλήγοντας απευθύνεται προσωπικά στο Βενιζέλο, για τον οποίο λέει ότι είναι ο πολιτικός που δε λέει, αλλά πράττει πολλά. «Περιμέναμε λοιπόν, να πάρει μέτρα που θα κάνουν να περηφανεύονται, όσοι καταδικάζονταν σε θάνατο στην Αμάσεια και φώναζαν «ζήτω το Έθνος, ζήτω ο Βενιζέλος».
Η εισήγηση του Ιασωνίδη αποτελεί, σε μικρογραφία, την πιο σωστή και αντικειμενική ανάλυση του προσφυγικού προβλήματος.
Σε ανάλογα θέματα της περιφέρειάς του αναφέρεται και ο βουλευτής Έβρου Κ. Κουρτίδης: Επισημαίνει ότι, με την Ανταλλαγή, τα τουρκικά και βουλγαρικά χωριά της περιοχής Σουφλίου εγκαταλείφθηκαν και έμειναν ακατοίκητα (μόνο 4-5 απ’ αυτά κατοικήθηκαν). Κι όμως θα μπορούσαν να εγκατασταθούν εκεί 5-8.000 πρόσφυγες. Ακόμη, κάνει μια πικρή διαπίστωση για το Σουφλί: Ενώ επί τουρκοκρατίας είχε 13.000 κατοίκους. έφτασε σήμερα (1928) περίπου στα μισά (κάπου 7.000 κατοίκους).
Η συζήτηση για τις αποζημιώσεις και, γενικά, την αποκατάσταση των παραμεθορίων προσφύγων επεκτείνεται. Έτσι, ο βουλευτής Μ. Τσιγδέμογλου, αρμόδιος σε θέματα εποικισμού, προβαίνει πρώτα, στην ενημέρωση της Βουλής πάνω στα μέτρα που μέχρι τώρα πάρθηκαν και, στη συνέχεια, φτάνει σ’ ορισμένες προτάσεις. Συγκεκριμένα: Μέχρι στιγμής (Νοέμβριος 1928) διατέθηκαν από την ΕΑΠ για τους παραμεθόριους 126.000 κτήνη αξίας 600.000.000 δρχ., και διανεμήθηκαν 7.544 στρέμματα γης. Ακόμη, δόθηκαν 70.000 εγκαταλειμμένα τουρκικά σπίτια και χτίστηκαν 60.000 καινούρια.
Εξάλλου, οι αστοί πρόσφυγες πήραν 90 λίρες Αγγλίας κατά δικαιούχο, δηλ. 20.000 δρχ. Απ’ αυτά, όμως, είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν και τα δωμάτια που έχουν, δηλ. κάπου 20-30.000 δρχ. Περ’ απ’ αυτά, κάπου 2.000.000 δρχ. από τα προσφυγικά δάνεια της Κ.Τ.Ε. διατέθηκαν στην αγροτική εγκατάσταση. Προτείνει: να μη γίνεται καμιά διάκριση στην αποζημίωση αγροτών και αστών, και, ειδικά για τους παραμεθόριους, να χορηγούνται μακροπρόθεσμα δάνεια, για να μονιμοποιηθεί η εγκατάστασή τους. Αντίθετα, αν οι παραμεθόριοι πάρουν χρηματικά ποσά ως δωρεά, είναι βέβαιο ότι θα διαρρεύσουν στις πόλεις και θα αδειάσει η μεθόριος.
Τέλος, ο βουλευτής και αρχηγός της «Δημοκρατικής Ένωσης» Α. Παπαναστασίου για το ζήτημα των παραμεθορίων κάνει τις παρακάτω προτάσεις:
1) Να διατεθούν, μόνο γι’ αυτούς, 100-200 εκατομμύρια δρχ.
2) Να αποζημιωθούν και οι παραμεθόριοι αγρότες πρόσφυγες με χρήματα, όπως και οι αστοί, και όχι με διαδικασία συμψηφισμού.
3) Να οργανωθούν εποπτείες μελέτης των άμεσων αναγκών τους.
4) Οι ίδιοι οι παραμεθόριοι να συσπειρωθούν σε εφεδρικά στρατιωτικά τμήματα, γιατί, ούτως ή άλλως, ζουν με το χέρι στη σκανδάλη, και να μειωθεί η στρατιωτική τους θητεία.
5) Να απαλλαγούν από την έγγεια φορολογία, σύμφωνα με την εξαγγελία σχετικών μέτρων από τον πρόεδρο της Κυβέρνησης.
Το πρόβλημα των Παραμεθορίων απασχόλησε και προηγούμενη συνεδρίαση της Βουλής, στις 23 Νοεμβρίου 1928. Οι αρμόδιοι σε θέματα εποικισμού βουλευτές Α. Μπακάλμπασης και Σ. Ανθρακόπουλος ανέλυσαν με τον τρόπο τους την ταυτότητά του και πρότειναν ορισμένες βασικές και απαραίτητες λύσεις. Πρώτα-πρώτα, τόνισαν ότι τα μέχρι στιγμής μέτρα της ΕΑΠ κρίνονται εντελώς ανεπαρκή: έδωσε μόνο 10.000 δρχ. σε κάθε οικογένεια, ενώ υποσχέθηκε να διαθέσει το ποσό των 50.000.000 δρχ (μόνο για τους Παραμεθόριους). Εξάλλου, στην περιφέρεια Σιδηροκάστρου 20 συνοικισμοί δεν έχουν ακόμη σχολεία.
Έπειτα, πρότειναν στους αρμόδιους υπουργούς να προχωρήσει, χωρίς καθυστερήσεις, η διαδικασία αποζημίωσης και να αξιοποιηθεί η περιοχή των Σερρών με μια δαπάνη 10-15 εκατομμυρίων δρχ. Γενικά, να προσεχθεί η παραμεθόριος Μακεδονία, προκειμένου να πυκνώσει ο πληθυσμός της και να έχουμε ασφαλή σύνορα.
Με όλους τους παραπάνω διαφώνησε ο υπουργός Γεωργίας I. Κανναβός τονίζοντας ότι, ειδικά για τους Παραμεθόριους, η ΕΑΠ δαπάνησε το λιγότερο 200 εκατομμύρια δρχ. Τέλος, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι το κράτος είναι στη διάθεση του Εποικισμού και ότι είναι πρόθυμος να απαλλάξει τους Παραμεθόριους από τη φορολογία, αρκεί πρώτα να καθοριστεί η παραμεθόριος ζώνη.
Στάθης Πελαγίδης
Καθηγητής ΑΠΘ (Παιδαγωγική Σχολή Φλώρινας)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου