Ο τελευταίος νόμος για την εκλογή των παραστατών της 9 Νοεμβρίου 1822, δηλαδή των βουλευτών, όριζε: «Σε κάθε χωριό, ο λαός να εκλέξει ευυπόληπτους άνδρες.
Όλοι αυτοί οι εκλεκτοί να συνέλθουν στην πρωτεύουσα της επαρχίας, η οποία να εκλέξει ευυπόληπτους άνδρες και τότε, όλοι μαζί οι εκλεκτοί αυτοί να εκλέξουν έναν ‘παραστάτη’ για έναν χρόνο μεταξύ των εμφανεστέρων και ηθικοτέρων επαρχιωτών».
Οι σχετικές, βέβαια, διατάξεις αυτά καθόριζαν, αλλά δεν είναι δυνατόν να παραδεχτούμε πως στον πρώτο χρόνο τις Επανάστασης του 1821, που ο λαός με τα όπλα ανέκτησε την ελευθερία του, ήταν δυνατόν να υποκύψει ή να υποταχθεί σε περιορισμό των δικαιωμάτων του, ώστε οι διατάξεις αυτές να εφαρμόζονται.
Αλλά και από ότι είναι γνωστό και σε ονομαστές ακόμη κοινότητες της εποχής εκείνης, που άνθιζαν πριν από την Επανάσταση, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι εφαρμοζόταν η άμεση και καθολική ψηφοφορία στην ανάδειξη της τοπικής διοίκησης.
Στα Ψαρά, που φημίζονταν για το δημοκρατικό τους πολίτευμα από παλαιότερα χρόνια, ο λαός συνερχόταν κάθε χρόνο και εξέλεγε σαράντα εκλογείς από τις τάξεις και αυτοί, στη συνέχεια, εξέλεγαν τους τέσσερις δημογέροντες. Στη Χίο, το δικαίωμα της εκλογής ήταν περισσότερο περιορισμένο και μπλεγμένο. Στις Σπέτσες, οι «προεστώτες» εκλέγονταν από τους έγκριτους πλοιάρχους και τους εύπορους πολίτες. Στην Ύδρα, διοικούσαν οι ιερείς, αργότερα δε συμμετείχαν και δύο λαϊκοί. Η κατάληξη είναι ότι ο τρόπος της εκλογής εκείνο που διασφάλιζε και εξασφάλιζε απόλυτα και βέβαια ήταν η κατοχή της διοίκησης από τους εύπορους άνδρες της κοινότητας.
Γιαυτό, η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι στην κυριολεξία εκείνη η διοίκηση που ασκείται στην ουσία από όργανα που εκλέγονται απευθείας από τον λαό, για να διοικήσουν ορισμένη τοπική περιοχή, μέσα στο πλαίσιο μιας ειδικής και συγκεκριμένης νομοθεσίας. Η ανάγκη για την ύπαρξη της τοπικής αυτοδιοίκησης στηρίζεται αποκλειστικά στην εξασφάλιση της καλύτερης ικανοποίησης των τοπικών συμφερόντων των πολιτών, πράγμα που δεν μπορεί να κατορθωθεί με γενικά μέτρα και διαταγές, κι αν ακόμη εφαρμόζεται άριστο σύστημα διοικητικής αποκέντρωσης.
Η διαφορά της τοπικής αυτοδιοίκησης από την αποκέντρωση είναι στο ότι η αυτοδιοίκηση ασκείται όχι από υπαλλήλους, που έχουν αυξημένες αρμοδιότητες, αλλά από όργανα που εκλέγονται από τον λαό, ανεξάρτητα από την κεντρική εξουσία. Και η αποκέντρωση και η τοπική αυτοδιοίκηση αποτελούν τη βάση της διοικητικής οργάνωσης του δημοκρατικού κράτους.
Τάσος Πασχ. Τερζής
είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.
Διετέλεσε δήμαρχος Αιγινίου Πιερίας μετά την πτώση της δικτατορίας του 1967
Όλοι αυτοί οι εκλεκτοί να συνέλθουν στην πρωτεύουσα της επαρχίας, η οποία να εκλέξει ευυπόληπτους άνδρες και τότε, όλοι μαζί οι εκλεκτοί αυτοί να εκλέξουν έναν ‘παραστάτη’ για έναν χρόνο μεταξύ των εμφανεστέρων και ηθικοτέρων επαρχιωτών».
Οι σχετικές, βέβαια, διατάξεις αυτά καθόριζαν, αλλά δεν είναι δυνατόν να παραδεχτούμε πως στον πρώτο χρόνο τις Επανάστασης του 1821, που ο λαός με τα όπλα ανέκτησε την ελευθερία του, ήταν δυνατόν να υποκύψει ή να υποταχθεί σε περιορισμό των δικαιωμάτων του, ώστε οι διατάξεις αυτές να εφαρμόζονται.
Στα Ψαρά, που φημίζονταν για το δημοκρατικό τους πολίτευμα από παλαιότερα χρόνια, ο λαός συνερχόταν κάθε χρόνο και εξέλεγε σαράντα εκλογείς από τις τάξεις και αυτοί, στη συνέχεια, εξέλεγαν τους τέσσερις δημογέροντες. Στη Χίο, το δικαίωμα της εκλογής ήταν περισσότερο περιορισμένο και μπλεγμένο. Στις Σπέτσες, οι «προεστώτες» εκλέγονταν από τους έγκριτους πλοιάρχους και τους εύπορους πολίτες. Στην Ύδρα, διοικούσαν οι ιερείς, αργότερα δε συμμετείχαν και δύο λαϊκοί. Η κατάληξη είναι ότι ο τρόπος της εκλογής εκείνο που διασφάλιζε και εξασφάλιζε απόλυτα και βέβαια ήταν η κατοχή της διοίκησης από τους εύπορους άνδρες της κοινότητας.
Γιαυτό, η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι στην κυριολεξία εκείνη η διοίκηση που ασκείται στην ουσία από όργανα που εκλέγονται απευθείας από τον λαό, για να διοικήσουν ορισμένη τοπική περιοχή, μέσα στο πλαίσιο μιας ειδικής και συγκεκριμένης νομοθεσίας. Η ανάγκη για την ύπαρξη της τοπικής αυτοδιοίκησης στηρίζεται αποκλειστικά στην εξασφάλιση της καλύτερης ικανοποίησης των τοπικών συμφερόντων των πολιτών, πράγμα που δεν μπορεί να κατορθωθεί με γενικά μέτρα και διαταγές, κι αν ακόμη εφαρμόζεται άριστο σύστημα διοικητικής αποκέντρωσης.
Η διαφορά της τοπικής αυτοδιοίκησης από την αποκέντρωση είναι στο ότι η αυτοδιοίκηση ασκείται όχι από υπαλλήλους, που έχουν αυξημένες αρμοδιότητες, αλλά από όργανα που εκλέγονται από τον λαό, ανεξάρτητα από την κεντρική εξουσία. Και η αποκέντρωση και η τοπική αυτοδιοίκηση αποτελούν τη βάση της διοικητικής οργάνωσης του δημοκρατικού κράτους.
Τάσος Πασχ. Τερζής
είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.
Διετέλεσε δήμαρχος Αιγινίου Πιερίας μετά την πτώση της δικτατορίας του 1967
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου