Τοπωνύμιο "ΛΑΡΑΧΑΝΗ"

Για το τοπωνύμιο «Λαραχανή», κατά τη γνώμη μας, μπορεί να γίνουν οι παρακάτω υποθέσεις:

α) Ίσως το όνομα κάποιου πανδοχέα «Λάρα» και το χάνι του, στο οποίο διανυχτέρευαν εμπορευόμενοι ταξιδιώτες, να έδωσαν το όνομα του χωριού, με πρώτο συνθετικό το όνομα του Χαντζή «Λάρα» και δεύτερο συνθετικό τη λέξη «χαν» (πανδοχείο), του Λάρα το χάνι και προς ελληνοποίηση, Λαραχανή, κατά το Χαμουρή, Χοζαρή, Κουσπιδή κ. τ. λ., τοπωνυμίων άλλων χωριών της περιοχής.
Την υπόθεσή μας αυτή στηρίζουμε στο γεγονός ότι η Λαραχανή, χτισμένη πάνω στον μοναδικό δρόμο επικοινωνίας του εσωτερικού της χώρας, από Τραπεζούντα προς Μέση Ανατολή (Παϊπούρτη, Βαγδάτη, Περσία κ.τ.λ)., με το επίνειο του εμπορίου Ανατολής — Δύσης, την Τραπεζούντα, ήταν υποχρεωτική στάση για διανυκτέρευση.
 Απέχει δε η Λαραχανή 40 χιλιόμετρα από την Τραπεζούντα. Δηλαδή μιας ημέρας πορείας δρόμος, με υποχρεωτική στάθμευση για διανυκτέρευση καραβανιών, γιατί, σε συνέχεια, μετά από 30-40 χιλιόμετρα ερημιάς, θα συναντήσουν πάλι κατοικημένο τόπο, προς το ορεινό εσωτερικό της χώρας. Γιαυτό και η Λαραχανή είχε πολλά χάνια. Μπορεί, λοιπόν, χρονολογικά, το πρώτο και ξακουστό χάνι του χωριού να ανήκε σε κάποιον Χαντζή, που τον έλεγαν «Λάρα».

Και επειδή τον ταξιδιώτη ενδιαφέρει άμεσα πρώτα η διανυκτέρευση, επικράτησε το όνομα του Χαντζή πανδοχέα, του Λάρα το χάνι, ως τοπωνύμιο μονολεκτικό "Λαραχανή".

Δεν αποκλείουμε, το χάνι του Λάρα να υπήρχε πριν δημιουργηθεί ο οικισμός του τόπου και αργότερα να δημιουργηθούν και άλλα χάνια εδώ, από μετακίνηση πανδοχέων με τις οικογένειές τους και κτηνοτρόφων, γιατί η περιοχή διαθέτει τα πολλά και πλούσια βοσκοτόπια, τα παρχάρια, για ανάπτυξη μεγάλης κτηνοτροφίας.

Και με τον καιρό πύκνωσε ο πληθυσμός και εξελίχτηκε σε κεφαλοχώρι μεγάλο με το επώνυμο του πρώτου επαγγελματία, του Χαντζή, του Λάρα. Τέτοια τοπωνύμια, κατά μήκος του δημόσιου αυτού δρόμου συναντούμε πολλά, όπως του «Γοργόρογλη τα χάνια», του «Γεσίρογλου τα χάνια», του «Μιχιρτζή τα χάνια κ. π. ά.

Αλλά και εδώ στην Ελλάδα το χάνι αποτελεί βασικό στα τοπωνυμικά, όπως «Μουχαρέμχανί», του «Χατζή το χάνι». Το ίδιο και στην Αλβανία, όπως «Χάνι Μπαλαμπάνι», «Χάνι Βινοκάζιτ», «Χάνι Μπούμπεσι» κ.τ.λ.

β) Άλλη εκδοχή πιθανή είναι η ονομασία Λαραχανή να είναι λέξη αραβοπερσική, από την εποχή της περσικής κυριαρχίας., κατάλοιπο στην περιοχή αυτή.

γ) Τρίτη εκδοχή, προς την οποία αποκλίνουμε περισσότερο, είναι ότι η λέξη Λαραχανή είναι σύνθετη, με πρώτο συνθετικό την τουρκική λέξη «Ιλέρ» (μπροστινό, προκεχωρημένο) και δεύτερο συνθετικό τη λέξη «χάνι», πολύ συνηθισμένη και στον Πόντο και στον ελεύθερο ελλαδικό χώρο, με την ίδια σημασία, «πανδοχείο», που με τις συνεχείς μετασχηματικές μορφές γίνεται Ιλέρχαν και με αποβολή του αρχικού φωνήεντος I, μένει «Λέρχαν, τροπή του ε σε α, γίνεται «Λάρχαν», όπως λέγεται και σήμερα και σημειώνεται στον τουρκικό χάρτη. Με την κατοπινή ανάπτυξη του α μεταξύ του ρ και χ, από τους Έλληνες, για το εύηχο και προσθήκη της ελληνικής κατάληξης η, επί το έλληνικότερο, γίνεται οξύτονο πρωτόκλιτο, «Λαραχανή». Την τρίτη αυτή άποψη σαν πιθανή περισσότερο και αληθοφανή, πιστεύουμε και δεχόμαστε και εμείς.

Λευτέρης Ελευθεριάδης

(Υπήρξε Μαθηματικός -Βουλευτής)