Όλοι οι οποίοι έχουν και ιδιαιτέραν θρησκείαν δια την βραδυάν της Πρωτοχρονιάς έμειναν εις απαγοήτευσιν πρωτοφανή. Η κίνησις εφέτος, η χαρά, ο ενθουσιασμός όλα αυτά δεν κατέκλυσαν τον κόσμον μας. Είχομεν Πρωτοχρονιάν ψυχράν. Πού να το αποδώσωμεν; Εις τον καιρόν ή εις την κρίσιμον πολιτικήν των υπουργείων μας; Εις την λάσπην ή εις την ψυχρολουσίαν την οποία έπαθον οι περισσότεροι ψάλται του Αη Βασίλη, του γέροντος αυτού ο οποίος και εις την αρχήν μας εφάνει τόσον ψυχρός. Ή μήπως εις την οικονομικήν κατάστασιν του τόπου μας ο οποίος με το λαφυραγώγημα της κίτρινης θεάς μας εφάνει τόσον άγονος και άκαρπος συνάμα;
θέλω να υποθέσω ότι αλλού υπάρχει η αιτία. Αντιλαμβανόμεθα άραγε, με αυτόν τον υπερυλισμόν, αν επιτρέπεται η λέξις, το ύφος και το επίσημον της Πρωτοχρονιάς; Αυτό το τρομερόν ένστικτον το οποίον εδημιούργησε και μας ενεφύσησεν η εποχή μας, μήπως δεν μας παρακολουθεί και μέχρι της οικογενειακής εστίας, μέχρι της κλίνης, μέχρι του προσευχητηρίου; Αφήνομεν άραγε από τας πολλάς στιγμάς μας και μίαν ως ιδικήν μας, δηλ. στιγμήν των αγνών και ησύχων στοχασμών μας ώστε να απολαύσωμεν και να εννοήσωμεν το μέγα υπαρκτόν που κρύβεται πίσω από τον όγκον του χρυσού ή από το γεμάτο πουγγί;
Εορτή δεν μας ανήκει πλέον. Είμεθα οπαδοί πιστοί είτε της χρυσομανίας είτε του αντιθέτου, του χειροτέρου βεβαίως, της κρασομανίας. Τα Χριστούγεννα ολίγοι εγνώρισαν εφέτος. Την πρωτοχρονιάν επίσης. Διότι άλλοι αφωσιούντο με οικονομικούς υπολογισμούς και άλλοι παρέδιδον το πνεύμα εις τον αποτρόπαιον αλλά τόσον ελκυστικόν πάγκον του τυχόντος καπηλειού.
Και ψυχραίνει η Πρωτοχρονιά, αι εορταί και όλα. Ο άνθρωπος όμως;...
Ένας καλλιτέχνης. Και μάλιστα εις τον τόπον μας! θα το πιστεύσουν βεβαίως όσοι πιστεύουν εις τα θαύματα αλλ’ αδιάφορον. Τον εγνώρισα προ ημερών, άλλοι τον εγνώρισαν προ πολλού αλλ’ εδέχθη την πρώτη επίσκεψιν από την κακογλωσσιάν και από τον φθόνον, αλλά προ πάντων από την περιφρόνησε προς ό,τι ωραίον και καλόν, προσόν πρώτιστον της ελληνοπρεπεστάτης αυτής εσχατιάς του Πόντου...
Διότι, ας συμφωνήσωμεν επί τέλους, τι είναι και αυτή η καλλιτεχνία, είτε ποίησις, είτε ζωγραφική, είτε μουσική, είτε, είτε, αφού δεν μπορεί να κατέχει σκήπτρα εμπορικού πνεύματος και υπολογισμού; Και ο κ. Θεόδωρος Ζουμής, ο καλλιτέχνης ζωγράφος έπρεπε να γνωρίσει πριν έλθει εις τον τόπον μας ότι δεν ... τρώμε εμείς τέτοια χάπια.
Εις ένα πτωχικόν εργαστήριον εξωτερικώς, πλούσιον όμως με ζωγραφιές, μου έδειξε μεταξύ πολλών αγιογραφιών, αι οποίαι είναι το είδος του, και μίαν του Αρχαγγέλου, πλουσίαν εις χρώμα, εις αίσθησιν αλλά προ πάντων εις λεπτότητα. Επίσης μίαν ημιτελή ακόμη Αφροδίτην, η οποία θα τον εκόστισε βέβαια αρκετόν καιρόν και σκέψιν. Άλλες ζωγραφιές εδώ κ’ εκεί, ολίγον εγκαταληφθείσαι από τον έρωτα του καλλιτέχνου, με πείθουν ότι ο κ. Ζουμής αν υπεστηρίζετο ολίγον από τον δι’ όλα τεχνοκρίτην κόσμον μας θα εσημείωνε ένα ωραίον θαυμασμόν δια το πινέλο του, τον οποίον φιλοδοξεί ευγενώς, αλλά τον οποίον δεν ευρίσκει ως καλλιτέχνης ονειροπόλος μέσα εις τοιούτον γνωστόν περιβάλλον.
Τα χιόνια. Εφέτος οπωσδήποτε απηλαύσαμεν την μεγαλοπρέπειαν της χιονισμένης πόλεως. Ο κόσμος, ύστερα από ανυπόφορον καλοκαιρίαν, ηθέλησε να τουρτουρίση και ολίγον, διότι τώρα ακριβώς εμπνέονται οι άνθρωποι δια τους χορούς, είτε ιδιωτικούς είτε επισήμους, ως και δια την χαρτοφορίαν η οποία θα στρωθεί πέρα πέρα εις όλας τα συνοικίας. Άγνωστον όμως αν και εφέτος θα επιζήσει το Πριτζ ή θα κυριαρχήσει πάλιν το μειδίαμα των κυριών δια του μάους.
Δεν θα είδομεν όμως άραγε και καμμίαν καλλιτεχνικήν ή και ερασιτεχνικήν παράστασιν δια να χάσωμεν επί τέλους και αυτήν την πλήξιν;
Σπύρος Φωτεινός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου