Σάββατο 23 Μαΐου 2015

Ο Κουλσούης και ο Κιαλτς» ή «Ο Ωφς» *

Επήεν ολίγον εκεί μερέαν ας ’σο σπέλιον εύρεν νερόν, εγόμωσεν το σταμνόπον κ’ εκλώστεν. Ξαν’ τερεί όλιον το σπέλιον. «Ολάν, λέει, «να ποδεδίζω και τον Θεόν! Αϊκα έμορφα πράματα πα πώς έπλασεν; Εμάς μαναχόν εκταταρέθεν, καλόν ημέραν να μη ελέπουμε».
Και λέει και πάει, θα δεβγαίν’ όλια τ' άκρας τη σπελί. Αέτσ’ πα εδέβεν απέσ’ κι αν. Άναναν και κα’, ετέρεσεν, εν έναν λιθάρ’ άμον τραπέζ’. Καρσί πα εν έναν άμον κεμερλήν πόρταν τρανόν, και σκαλοπάτια εβγαίν’νε και διαβαίν’νε αν’. Επήεν ώς εκαικά κ’ επεκεί εκλώστεν. «Αλλάχ, Αλλάχ!», λέει, «αούτο πα ντο θε να εν’;».
 Εκάτσεν εκεί ’ς σο λιθάρ απάν κ’ ενεστέναξεν. «Ωώφ!» εποίκεν αψέα. Όλιον το σπέλιον εντιδόεσεν. Αλλομίαν ντο τερείς! Πατ, κιουτ, επ’ εκεί ας’ σα σκαλοπάτια και κα’ κάποιος κατηβαίν’.
Ο Κολσούης άμον εγρέθεν. Χαμάν επέρεν το σταμνόπον ’ς σο χέρ’ ν ατ’ και πάει ’ς σον Κιαλ μερέαν. Εείνος πα έγκεν έναν πατετόν εγκάλιαν ξύλα και εδώκεν ατα άψιμον. Έλυσεν και το τσιβάλ’ και εβγάλ’ επ’ εκει-άν κομμάτια ψωμία και κοφτ’ κ’ εφτάει φελία, θα θεκ’ ’ς σ’ άψιμον.
Ο γέρων χα εσίμωσεν ’ς σ’ άψιμον, εστάθεν κ’ εκλώστεν τερεί οπίσ’. Τερεί, ντο να ελέπ’! Είνας έρ’ται γιαβάσια, σ’ εεινούς μερέαν. Απάν’ ατ και κα’ έχ’ έναν άμον γιαπιντσάν. Φορεί και σαπόκια. ’Σ σο κιφάλ’ν ατ πα έχ’ έναν παπάχ. Το πουϊκ'ν ατ τρανόν και τα γένει’ ατ πα κατ’ κα και ξυμυτά. Και συρίζ’ κιόλα. Το καλιόν πα καπνίζ’. Επήεν σ’ εεινούς και κα. Ο γέρων ατώρα φοάται.
«Ολάν», νουνίζ’, «αούτος γιαμ θα διώχ’ μας απ’ αδά αφ’κά; Εέντον και νύχταν, πού θα πάμε;».

Στάθης Χριστοφορίδης-Σάρπογλης.

Απόδοση στη νεοελληνική λέξεων και φράσεων

σπέλιον=σπηλιά.
εκλώστεν=επέστρεψε.
 «ολάν»=βρε παιδί μου.
να ποδεδίζω=να χαρώ!
αΐκα=τέτοια.
τόσο, θα δεβγαίν’=θα περάσει.
 άναναν και κα’=πιο πάνω.
 κεμερλήν= θολωτή.
 διαβαίν’νε αν’=οδηγούν επάνω.
 αψέα=μέσα από τα φυλλοκάρδια του.
εντιδόεσεν=αντιβούισε.
αλλομίαν ντο τερείς=ξαφνικά, τί βλέπει.
 άμον εγρέθεν=σαν να αγριεύθηκε.
 εδώκεν ατα άψιμον=τάδωσε φωτιά.
 γιαβάσια=αργοπατώντας.
 γιαπιντσάν=σαν κάπα.
 σαπόκια=μπότες.
παπάχ=καπέλο.
το πουϊκ'ν ατ=το μουστάκι του.
συρίζ’=σφυράει.
καλιόν=η πίπα.
 νουνίζ’=σκέφτεται.


Γραμματική

Ρήμα δίγω

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ
Ενεστώς
Παρατατικός
Αόριστος
δίγω και δίω
εδίνα
εδώκα και εδέκα
δις
εδίνες
εδώκες - εδέκες
δι’
εδίνεν
εδώκεν - εδέκεν
δίγο(υ)με και δίμε
εδίναμε
εδώκαμε - εδέκαμε
δίτε
εδίνετε(ν)
εδώκετε -εδέκετε
δίγνε και δίν’νε
εδίναν
εδώκαν - εδέκαν
Προστακτική


δος, δώμα, νώμα


δόστε καί δοσέστε









ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ
Ενεστώς                                 Παρατατικός                                   Μετοχή
Δόχκουμαι                                   εδόχτα                              δοσμένος και δομένος
δόχκεσαι                                      εδόχτες
δόχκεται                                       εδόχτεν
δόχκουμες                                  εδόχταμε
δόχκεστε                                     εδόχτετε
δόχκουστουν                               εδόχταν
δόχκουσταν
δόχκουνταν


δόσιμο = δόσιμον το, δότης = δότης ο, δότα








*Στο ιδίωμα της Ματσούκας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

 
Copyright © 2015 Santeos
| Design By Herdiansyah Hamzah