Ο λογοτέχνης Φόρης Παροτίδης

Περιλήψεις των ομιλιών της Καίτης Μελή-Παπαπαναγιώτου και του Πάνου Καϊσίδη στην εκδήλωση μνήμης, που οργάνωσε στις 17 Δεκεμβρίου 2008 η Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης για τον μεγάλο Πόντιο διανοούμενο και λογοτέχνη.

Διακρίθηκε στη ζωή και στα γράμματα

Η Καίτη Μελή - Παπαπαναγιώτου έδωσε στην ομιλία της ένα αδρό περίγραμμα της ζωής και του έργου του τιμώ­μενου Πόντιου πνευματικού ανθρώπου, υπογραμμίζοντας ότι ο Φόρης Παροτίδης υπήρξε μια δυνατή προσωπικότητα και με τη στάση του απέναντι στη ζωή, αλλά και με το έργο του, που αγκαλιάζει τους τομείς της λογοτεχνίας, της ιστορίας και της λαογραφίας.

Η ομιλήτρια τόνισε στην αρχή το γεγονός ότι τον Φόρη Παροτίδη τον αποκάλεσαν εργάτη - ποιητή, επειδή η βιοποριστι­κή του εργασία ήταν οι οικοδομές.

 Ο τίτλος αυτός ταιριάζει πε­ρισσότερο στον Φόρη Παροτίδη, αν του δοθεί ευρύτερη έννοια, αν μελετηθεί η ίδια του η ζωή, η σχετική με τις επιδόσεις του στα Γράμματα. Ήταν, πραγματικά, ένας εργάτης του πνεύμα­τος, συνεπής και αταλάντευτος. 

Μόνον το εργαστήρι του αν επι­σκεπτόταν κανείς, δηλαδή το δωμάτιο στο οποίο είχε τοποθε­τημένα με απόλυτη τάξη τα βιβλία και τα γραφτά του, θα έβρισκε δικαιολογημένη την προσωνυμία «εργάτης του πνεύματος». 

Εκεί μέσα, ο Φόρης Παροτίδης, μέρες, νύχτες και χρόνια, δημι­ουργούσε χωρίς τυμπανοκρουσίες, έτοιμος να γνωρίσει και αυτό και εκείνο, προκειμένου να πλουτίσει τις γνώσεις του, με σταθε­ρό πάντοτε στόχο να μεταδώσει στους ανθρώπους τις ανησυχίες του, όσα «πυρπολούσαν σαν μικρές πυρκαγιές» - όπως αναφέρει ο ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης, την σε εγρήγορση ευρισκό­μενη πάντοτε ατίθαση σκέψη του.

Η σκέψη του βρισκόταν σε εγρήγορση από τα μαθητικά του, ήδη, χρόνια, όταν από το Σιδηρόκαστρο, όπου ζούσε με την οι­κογένεια του, λόγω των διωγμών σε βάρος του αριστερού πατέ­ρα του, έστελνε και δημοσίευε κείμενά του στα περιοδικά των Σερρών «Σερραϊκά Γράμματα» και «Ελεύθερο Πνεύμα». Και σήμερα ακόμη, τα κείμενα που δημοσιεύτηκαν στα προαναφερόμενα περιοδικά, προκαλούν κατάπληξη για την πολυμάθεια του μικρού μαθητή και τον τρόπο παρουσίασης των θεμάτων.

Στη Θεσσαλονίκη, ο Φόρης Παροτίδης δίδαξε, για ένα διά­στημα στη σχολή θεάτρου και κινηματογράφου «Αριστοτέλης», ενώ έγραφε, ταυτόχρονα, στις εφημερίδες «Ελεύθερος Λόγος» και «Δημοκρατική Αλλαγή» της Αθήνας και στην τοπική εφη­μερίδα «Δημοκρατικό Κιλκίς», που έβγαζαν ο Πάνος Καϊσίδης και ο Κώστας Χριστοδουλίδης, φίλοι και συνεργάτες του. Το 1967 συνελήφθη από τη χούντα και εξορίστηκε. 

Αμέσως μετά την απελευθέρωσή του, το 1970, τύπωσε σε βιβλίο τα ποιήμα­τα που έγραψε στην εξορία, με τίτλο «Περιπτώσεις». Το 1971 τύπωσε σε βιβλίο το θεατρικό του «Τρία μονόπρακτα». Ακο­λούθησαν τα ποιήματα του με τίτλο «Ερσηφόροι» κ. ά. Από το 1977 έως το 1980 εξέδιδε το περιοδικό «Ζιζάνιο», μια προ­σπάθεια για ανθρώπινη επικοινωνία, όπως σημείωνε ο ίδιος στο πρώτο τεύχος.

Η αναφορά της ομιλήτριας στις απόψεις των φίλων του Φόρη Παροτίδη, των συγγραφέων Χρήστου Σαμουηλίδη, Αργύρη Μπαρή, Νίκου Μυρσίνη, Απόστολου Παπαγιαννόπουλου, Θεόδωρου Αμπεριάδη και Στέφανου Τηλικίδη, βοήθη­σε στην καλύτερη κατανόηση και εμβάθυνση στο λογοτεχνικό έργο του τιμώμενου. 

Φανερά συγκινημένη και με πάλλουσα φωνή, η ομιλήτρια διάβασε αποσπάσματα από πεζογραφήματα του Φόρη Παρο­τίδη.

Διακεκριμένος διανοούμενος ο Πόντιος Φόρης Γ. Παροτίδης

Ο Πάνος Καϊσίδης, αφού υπογράμμισε το γεγονός ότι εί­ναι δύσκολο να γράψει κανείς για τους Πόντιους συγ­γραφείς, επειδή λείπει η κριτική αποτίμηση του έργου τους, η οποία αποτελεί συμπλήρωμα της συγγραφικής δημιουργίας και κάθε έργου τέχνης, αναφέρθηκε στη συνέχεια στα πρώτα βή­ματα του Φόρη Παροτίδη στα ελληνικά Γράμματα, τονίζοντας ιδιαιτέρως το γεγονός ότι μεγάλωσε στο Σιδηρόκαστρο Σερ­ρών, όπου συμμετείχε στην αναπτυγμένη, τότε, πνευματική κίνηση της περιοχής, δημοσιεύοντας σημαντικά του κείμενα για τη λογοτεχνία στα περιοδικά «Ελεύθερο Πνεύμα» και «Σερραϊκά Γράμματα» (Στην εκδήλωση ήταν παρών ο Νίκος Μυρ­σίνης - Τσοχανταρίδης, που έγραφε τότε διηγήματα στα πιο πάνω περιοδικά).

Με μερικές αναφορές του στα περιοδικά που εκδίδονταν το 1910-1911 «Πόντος» στη Μερζιφούντα και Επιθεώρησις» στην Τραπεζούντα, ο ομιλητής βάσισε τα επιχειρήματά του, για να αποδείξει ότι ο Φόρης Παροτίδης συνέχιζε μια μακρά πνευματική παράδοση ρεαλισμού, που ξεκίνησε με τους Πο­ντίους λογίους, που δημοσίευαν, τότε, κείμενά τους σε περι­οδικά και εφημερίδες του μικρασιατικού Πόντου και κυρίως της Νότιας Ρωσίας. Δεν στάθηκε, όμως, μόνον στην παράδοση αυτή ο Φόρης Παροτίδης, αλλά άνοιξε τα φτερά του και προς τα σύγχρονα ρεύματα, τα οποία παρακολουθούσε ανελλιπώς και με πολλή προσοχή.

Όπως υπογράμμισε ο ομιλητής, ο Φόρης Παροτίδης υπήρ­ξε ένας διακεκριμένος διανοούμενος, που δεν στάθηκε στην επιφάνεια των πραγμάτων, αλλά ερεύνησε τη βαθύτερη ου­σία τους, την οποία παρουσίασε άλλοτε με λογοτεχνική μορφή επιτυχημένη και άλλοτε με τη μορφή του δοκιμίου. κριτικού ή ιστορικού, ή ακόμη και με τη μορφή σύντομων σχολίων. 

Τέτοια δοκίμια και σχόλια δημοσίευσε στο περιοδικό του, που εξέδωσε το 1977, με τον χαρακτηριστικό τίτλο "Ζιζάνιο", που σήμαινε, δηλαδή, ότι με τις απόψεις που δημοσίευε, έσπερνε ζιζάνια για το ζωντάνεμα της συζήτησης πάνω σε θέματα λογοτεχνίας και γενικότερα συγγραφής.

Το βιβλίο που εκδόθηκε πρόσφατα, με τίτλο «Πίσω από τα τείχη της σιωπής» αποτελεί χαρακτηριστική κατάθεση της άπο­ψής του ότι οι Πόντιοι πνευματικοί άνθρωποι μένουν έως τώρα στην αφάνεια, «πίσω από τα τείχη της σιωπής» και ότι πρέπει να μελετηθεί ακόμη βαθύτερα το έργο τους και να παρουσιαστεί, όπως κάνει και ο ίδιος στο μετά θάνατο αυτό βιβλίο του, παρουσιάζοντας άγνωστες πτυχές της ζωής και του έργου σχετικά γνωστών στους Πόντιους προσωπικοτήτων.

Όλες οι αναλύσεις διαφόρων θεμάτων γύρω από τον πολι­τισμό και την ιστορία αποπνέουν μια ειλικρίνεια αφοπλιστι­κή και πλήρως πειστική, όπως ειλικρινής και ανιδιοτελής ήταν ολόκληρη η σύντομη ζωή του Φόρη Παροτίδη.

Πηγή: Περιοδικό "ΠΟΝΤΙΑΚΑ"