Τα καραμανλίδικα

ΑΜΑΣΕΙΑ

Οι Έλληνες της Αμάσειας, όπως είπαμε, ήταν τουρκόφωνοι. Οι περισσότεροι ήξεραν μόνο λίγες ελληνικές λέξεις μεμονωμένες: ψωμί, νερό, θέλω, έλα κ.τ.λ., απομεινάρια των όσων είχαν μάθει στα παιδικά τους χρόνια στο νηπιαγωγείο και τα είχαν ξεχάσει. Λιγότεροι ήταν αυτοί που μπορούσαν να σχηματίσουν απλές προτάσεις.

Όλοι σχεδόν όμως οι άντρες όπως και αρκετές γυναίκες, προπάντων οι νεότερες, ήξεραν να γράφουν και να διαβάζουν τα ελληνικά γράμματα, άσχετα αν δεν καταλάβαιναν αυτά που διάβαζαν, αν ήταν γραμμένα στην ελληνική γλώσσα. Συλλαβίζοντας με κόπο μάθαιναν τις προσευχές απ’ τα προσευχητάρια ή τις μάθαιναν, κυρίως οι γυναίκες προφορικά η μία απ’ την άλλη, πολλές φορές και με φωνητικά λάθη, για να τις διδάξουν στα παιδιά τους.

Η γραπτή γλώσσα των Ελλήνων της Αμάσειας ήταν τα καραμανλίδικα. Μια και δεν ήξεραν να διαβάζουν και να γράφουν τα ελληνικά γράμματα, έγραφαν με ελληνικά στοιχεία την τουρκική γλώσσα που μιλούσαν.
Η χρήση των καραμανλίδικων, και στην Αμάσεια και σ’ άλλα τουρκόφωνα μέρη, δεν νομίζω πως ήταν ένα απλό βόλεμα της ανάγκης. Το ότι προτίμησαν να αποδίδουν την τουρκική, που αναγκαστικά μιλούσαν, στον γραπτό λόγο μ’ ελληνικά στοιχεία, παρά να μάθουν τα τουρκικά γράμματα πήγαζε από μια συνειδητή λαχτάρα κι επιμονή να κρατηθούν Έλληνες.

 ΕΥΔΟΚΙΑΣ ΕΠΕΟΓΛΟΥ ΜΠΑΚΑΛΑΚΗ

απόσπασμα από το βιβλίο : “Η ΑΜΑΣΕΙΑ”
Εκδόσεις ΑΔΕΛΦΩΝ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ