Παροιμιακές εκφράσεις της Σαντάς (3)

1.Το παιδίν ας σην Μάνα ορφανίεται

Το παιδί νοιώθει την ορφάνια πιο βαριά όταν πεθάνει η Μάνα του, παρά ο πατέρας του.

Είναι φυσικό αφού η Μάνα υποφέρει περισσότερο από τον πα­τέρα ώσπου να τα μεγαλώσει. Τα θηλάζει, τα φροντίζει, τα χαϊδεύ­ει.

Δρόμος για τη Σαντα

2.Η μάννα εν χρυσόν γεργάν' και όλα γαπατεύ'

(Η Μάνα είναι χρυσό πάπλωμα και τα σκεπάζει όλα, τα λάθη, τα ελαττώματα).

3.Τέρεν την Μάννα και 'επαρ το κορίτσ'

Κοίταξε την Μάνα και μετά πάρε το κορίτσι (για νύφη).

4. Χόρας γιαβρίν , χόρας πουλλίν , χόρας τριμελεμένον χόρας κορίτσ'

Χήρας αρνί, χήρας πουλί, χήρας παραχαϊδεμένο,

Χήρας κόρη αν δεν παντρευτώ, να είμαι αφορισμένος.

"Τριμελεμένο", δηλαδή παραχαϊδεμένο θεωρεί το κορίτσι της χήρας. Όχι μόνο δεν ήταν στερημένο αλλά και "τριμελεμένον", τρεις φορές φροντισμένο, παραχαϊδεμένο.

5. Όνταν είχα τον άντρα μ' επέγ'να οπίσ'- οπίσ και ασ' σου εχέρεψα πάω έμπρ'- έμπρ'

Δηλαδή, με τον άντρα μου πήγαινα πίσω-πίσω, και από τότε που χήρεψα πηγαίνω όλο μπροστά.

6.Εζαϊφλάεψεν κι εέντον άμον ζάβαν

Αδυνάτισε κι έγινε σαν λεπτό δαχτυλίδι

7. Σο μαντρίν αφού εσέγκεν άτον , σο βρακίν ατ'ς πα  θα βάλ' άτον

Αφού τον έβαλε στο μαντρί θα τον βάλει και και στο βρακί της...
Δηλαδή θα του επιβληθεί!!!!

8. Σαντέτ'σας ξύλον έφαες;;

Από Σανταία έφαγες ξύλο;
Δείχνει την γενναιότητα των γυναικών της Σαντάς

9. Ο Χάρον εντώκεν την πόρταν και ούλ' την νύφεν ετέρεσαν

Ο Χάρος χτύπησε την πόρτα και όλοι στράφηκαν προς τη νύφη.
Όταν υπάρχει κίνδυνος θανάτου όλοι εύχονται ο θάνατος να βρει τη νύφη.

10. Όλ' όνταν στέκ'νε και στέκωκαι 'γώ η σουμαδεμέντσα

Όλοι κάθονται και κάθομαι και εγώ που είμαι αρραβωνιασμένη.
Για την αρραβωνιασμένη που έχει πολλά να κάνει.