Μια κιβωτος μνημης για την Καλαμαρια

Tο 1994 δημιουργήθηκε στο Δήμο Καλαμαριάς το ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ακριβώς για το λόγο αυτό: Να ενισχύσει τους δεσμούς του αστικού δήμου με την ιστορία του τόπου, της μετανάστευσης, κυρίως της προσφυγιάς. Κομμάτι της Ιστορίας της σύγχρονης Ελλάδας.
Σκοπός του Φορέα που είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και διοικείται από 11 μελές Δ.Σ είναι να συμβάλλει στη διατήρηση της μνήμης και την ανάδειξη της ιστορικής ταυτότητας του προσφυγικού ελληνισμού στο σύνολό του.
Στη διάρκεια των 20 γόνιμων χρόνων που συμπληρώνονται το Μάρτιο καταγράφηκαν συστηματικά μαρτυρίες προσφύγων, ηχογραφήθηκαν ντοκουμέντα, μελετήθηκε και αρχειοθετήθηκε πολύτιμο ιστορικό υλικό , το οποίο είναι πλέον προσβάσιμο σε κάθε πολίτη, εκδόθηκαν βιβλία, επιστημονικές μελέτες και φωτογραφικά άλμπουμ, έγιναν επιστημονικές ημερίδες και συνέδρια, προκηρύχθηκαν διαγωνισμοί με σημείο αναφοράς τον προσφυγικό ελληνισμό, εκπονήθηκαν εκπαιδευτικά προγράμματα με θέμα την προσφυγιά και έγιναν συνεργασίες με αντίστοιχους φορείς της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Οι παραπάνω δραστηριότητες αφορούν τον ελληνισμό του Πόντου, της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης, αλλά όχι μόνο. Η έρευνα που γίνεται από το επιστημονικό προσωπικό του ΙΑΠΕ περιλαμβάνει τους Ελληνες της Κριμαίας και της Ανατολικής Ρωμυλίας, τους πρόσφυγες της Πόλης το 1955 και της Κύπρου το 1974.
 Σταδιακά και λόγω της δυσμενούς επικαιρότητας που όλοι βιώνουμε η έρευνα επεκτείνεται στους Έλληνες μετανάστες και οικονομικούς πρόσφυγες της Γερμανίας, Αμερικής και Αυστραλίας, τους σημερινούς Ελληνοπόντιους πρόσφυγες από τη Ρωσία, τη Γεωργία και τον Καύκασο και τους ελληνικής καταγωγής πρόσφυγες από την Αλβανία.
Το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού διαθέτει χώρους συνολικής επιφάνειας 600 τ.μ. που περιλαμβάνουν τρεις αίθουσες:
• Ιστορικού Αρχείου και Βιβλιοθήκης
• Μόνιμων και περιοδικών εκθέσεων
• Πολιτιστικών και Εκπαιδευτικών εκδηλώσεων

Το Ιστορικό Αρχείο έχει ασχοληθεί έως τώρα με τα παρακάτω:

* Ενίσχυση της υποδομής του Ιστορικού Αρχείου σε οπτικοακουστικά μέσα.
* Εμπλουτισμός της βιβλιοθήκης με τις παρακάτω θεματικές ενότητες:
-Μικρά Ασία
-Πόντος
-Ανατολική Θράκη
-Καππαδοκία
-Κωνσταντινούπολη
-Σμύρνη
-Μικρασιατική Εκστρατεία / Μικρασιατική Καταστροφή / Ανταλλαγή Πληθυσμών
-Εγκατάσταση Προσφύγων
-Ελληνισμός Νότιας Αλβανίας
-Κύπρος
-Ελληνισμός χωρών της πρώην Ε.Σ.Σ.Δ.
-Ελληνισμός Αιγύπτου / Μέσης Ανατολής
-Ελληνισμός της διασποράς / Απόδημος ελληνισμός
-Οικουμενικό Πατριαρχείο
-Ελληνική Ιστορία
-Τουρκία -Λογοτεχνία
-Αρχειακές / Ιστορικές επιστήμες
- Περιοδικά

• Φωτογραφικό Αρχείο.
• Αρχειακό Υλικό.
• Ιδιωτικά Αρχεία.
• Προφορικές μαρτυρίες
Σε συνεργασία με τον Τομέα Νεώτερης Ιστορίας της Φ.ΛΣ. του Α.Π.Θ. και ομάδα μεταπτυχιακών φοιτητών, έχουν συγκεντρωθεί 600 συνεντεύξεις από το νομό Θεσσαλονίκης. Η έρευνα συνεχίζεται σε άλλους νομούς της Βόρειας Ελλάδας. Παράλληλα το ΙΑΠΕ είχε υπογράψει συνεργασία με την ΕΤ3, για τη δημιουργία Αρχείου Προφορικής Ιστορίας και με οπτικό υλικό.

 *Εκδηλώσεις - Εκθέσεις,
*Εκπαιδευτικά Προγράμματα.

Ωρες Λειτουργίας:

Δευτέρα έως Παρασκευή 8.30-14.00
 τηλέφωνο επικοινωνίας 2310 4132091 fax 2310 434917
 Διεύθυνση Ανδρέα Παπανδρέου 29Α-29Β (Τ.Κ 55134 Καλαμαριά).

Στελινα Μαργαριτιδου
Περιοδικο: Ζω στη Θεσσαλονικη