Θα ήθελα να ξεκινήσω απαντώντας στο ερώτημα, ποια είναι η ταυτότητα του βιβλίου αυτού; Είναι ένα αφιέρωμα στη μνήμη του παρελθόντος, ένα σαγηνευτικό ταξίδι, όπως αναφέρει ο συγγραφέας, στον χώρο και τον χρόνο, στην προσφυγική μήτρα του Ποντιακού Ελληνισμού, τον Πόντο.
.jpeg)
Συγγραφέας του βιβλίου «Η Εκπαίδευση των Ελλήνων του Πόντου» είναι ο δάσκαλος Στάθης Ταξίδης και αποτελεί μια προσεγμένη και καλαίσθητη έκδοση των αδελφών Κυριακίδη.
Είναι μια επιστημονική μελέτη που εξετάζει διεξοδικά το θέμα, χωρίς ωστόσο να κουράζει τον αναγνώστη, αφού σε αρκετά σημεία διανθίζεται με στιγμιότυπα και διάλογους της καθημερινής ζωής, που κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον και βοηθούν να κατανοηθούν πληρέστερα οι παράμετροι που προετοίμασαν το έδαφος για την ανάπτυξη του πολιτισμού και της εκπαίδευσης στην περιοχή του Πόντου.
Μέσα από μιαν επίπονη διαλεκτική σχέση, ανάμεσα στο συναίσθημα και την επιστημονική σκέψη και μεθοδολογία, ο συγγραφέας παρουσιάζει από παιδαγωγική και ιστορική άποψη την εκπαίδευση των Ελλήνων του Πόντου πριν τον ξεριζωμό. Ένα θέμα εν πολλοίς άγνωστο στα μαθητικά εγχειρίδια του σχολείου.
Στο ογκώδες πόνημα του Στάθη Ταξίδη, 300 περίπου σελίδων, διακρίνει κανείς το μέγεθος και την αξία του ερευνητικού του έργου. Αποκαλύπτει, μέσα από την έρευνα σε αρχεία και την προσφυγή σε παλιά βιβλία της προσωπικής του βιβλιοθήκης το απόγειο της εκπαίδευσης των Ελλήνων στον Πόντο κατά την περίοδο 1830-1923. Τα όρια σηματοδοτούνται από δύο σημαντικά γεγονότα της εποχής που άφησαν τη σφραγίδα τους, την ίδρυση του ελληνικού κράτους (1833) και το τέλος της παρουσίας των Ελλήνων στα παράλια του Πόντου (1923).
Ο Στάθης Ταξίδης, βαθύς γνώστης των ιστορικών συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή του Πόντου και επιμελής αναλυτής των γεγονότων της περιόδου που πραγματεύεται, δίνει το ιστορικό, πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο άνθισε η εκπαίδευση στον Πόντο.
Ο συγγραφέας θεώρησε επιβεβλημένο να προταχθεί ένα ευσύνοπτο κεφάλαιο με το οποίο εισάγεται ο αναγνώστης στην ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού, όπου καταγράφεται η συμβολή της Εκκλησίας από την εμφάνιση του χριστιανισμού στην περιοχή, στην κοινοτική, θρησκευτική και εκπαιδευτική οργάνωση της περιοχής.
Ευσύνοπτη και κατατοπιστική είναι η διαχρονική παρουσίαση της εκπαίδευσης στον Πόντο από τα αρχαία χρόνια μέχρι το 1833, με χρονολογικούς σταθμούς στην παρουσίαση των ενοτήτων, τον εκχριστιανισμό της περιοχής και την άλωση της Τραπεζούντας το 1461.
Μέσα στις λίγες αυτές σελίδες περνά από μπροστά από τον αναγνώστη πληθώρα επιφανών σοφιστών, ιστορικών, γεωγράφων, μαθηματικών, αστρονόμων, ιεραρχών, νομικών που αποτελεί αψευδή μάρτυρα της καλλιέργειας των γραμμάτων και των επιστημών την εποχή αυτή. Κορυφαίες φυσιογνωμίες που κλείνουν την περίοδο αυτή, είναι εκείνες του Βησσαρίωνα και του Γεωργίου Τραπεζούντιου, πρωτεργάτες της αναβίωσης των κλασσικών σπουδών στη Δύση, θέτοντας με τον τρόπο αυτό τις βάσεις για την πνευματική ανάπτυξη της Ευρώπης.
Στην μετά την άλωση περίοδο την εκπαίδευση αναλαμβάνει η Εκκλησία. Η εκπαίδευση γίνεται κυρίως στα μοναστήρια, τα οποία προστατεύονταν βάσει σουλτανικών φιρμανιών και βερατίων. Η ανάδειξη πλειάδας λογιών συνηγορεί στην ύπαρξη σχολείων την περίοδο αυτή. Απτή απόδειξη, όμως, της ανάπτυξης των γραμμάτων στον Πόντο, θεωρείται η ίδρυση του Φροντιστηρίου Τραπεζούντας (1682) και του Φροντιστηρίου Αργυρούπολης (1722).
Από το τέλος του 17°” αιώνα, η αναδυόμενη αστική τάξη των πόλεων του Πόντου, συνειδητοποιεί ότι για να αναπτύξει και να στελεχώσει τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες πρέπει να βοηθήσει στη δημιουργία ενός ικανού εκπαιδευτικού μηχανισμού.
Η έρευνα της περιόδου 1833-1923 καταγράφει διεξοδικά τους παράγοντες που συνέβαλαν στην ανάπτυξη της εκπαίδευσης των Ελλήνων του Πόντου και περιγράφει τα στάδια και τις φάσεις ανάπτυξης. Περιγράφει διεξοδικό τις διαδικασίες για την ίδρυση των σχολείων, θέματα που αφορούσαν την εποπτεία των σχολείων, την χρηματοδότησή τους, τη συντήρηση, την αρχιτεκτονική και τη λειτουργικότητά τους.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα είδη των σχολείων που καλύπτουν τις ανάγκες των αστικών και των αγροτικών περιοχών, θέματα που αφορούσαν το επίπεδο, την πρόσληψη, την εκπαίδευση, τη μισθοδοσία και την πρόνοια της συντήρησης των εκπαιδευτικών που δίδασκαν στα σχολεία του Πόντου. Η μεγάλη ποικιλία σχολείων ανταποκρινόταν αφενός στα παιδαγωγικά ρεύματα της εποχής και αφετέρου στις ανάγκες του ντόπιου πληθυσμού.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το κεφάλαιο που πραγματεύεται τις μεθόδους διδασκαλίας, τα αναλυτικά προγράμματα και τα σχολικά εγχειρίδια. Ακόμα παρέχει στοιχεία για την εκπαίδευση ως ιδεολογικό μηχανισμό, περιγράφει γεγονότα της σχολικής ζωής και ερμηνεύει το ρόλο του τύπου στην εκπαίδευση.
Εδώ αξίζει να γίνει αναφορά στο πρόγραμμα σπουδών του εμπορικού τμήματος του Φροντιστηρίου Τραπεζούντας που ιδρύθηκε το 1904, για να ανταποκριθεί στις ραγδαία αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις που ζητούσαν εξειδικευμένο προσωπικό. Το πρόγραμμα περιλάμβανε τα μαθήματα: Ελληνικά (αρχαία και νέα), γαλλικά, ρωσικά, τουρκικά, θρησκευτικά, ιστορία, ψυχολογία, υγιεινή, φυσικά (σωματολογία, φυτολογία, ορυκτολογία, φυσική πειραματική), χημεία γενική και βιομηχανική, καταστιχογραφία και λογιστική, εμπορική αριθμητική, άλγεβρα, γεωμετρία, εμπορευματολογία, εμπορική γεωγραφία, εμπορικό δίκαιο, πολιτική οικονομία,, εμπορική αλληλογραφία (ελληνική και γαλλική), καλλιγραφία, σουηδική γυμναστική και προαιρετικά, αγγλικά και γερμανικά. Στο Φροντιστήριο λειτούργησε από το 1907 και τμήμα προπαρασκευής δασκάλων για να καλύψει τις ανάγκες όχι μόνο του Πόντου αλλά και των αποδήμων Ποντίων στη Ρωσία.
Ο Στάθης Ταξίδης περιγράφει τον εκπαιδευτικό μηχανισμό κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην εκπαίδευση των γυναικών με την ίδρυση και λειτουργία των παρθεναγωγείων, προσπαθώντας να αναδείξει τη συμβολή τους στην κοινωνικο-οικονομική ζωή του Πόντου. Το κείμενο αποκτά μια αμεσότητα με την παράθεση ονομάτων, κάποιων γνωστών, κάποιων συγγενών και με στιγμιότυπα γραμμένα με την αδρότητα της ποντιακής διαλέκτου.
Η συμβολή της Εκκλησίας και το θρησκευτικό φρόνημα είναι παρόντα και αποτελούν συστατικά στοιχεία της σχολικής ζωής και των αναλυτικών προγραμμάτων που συνδυάζονται αρμονικά με τα νέα παιδαγωγικά ρεύματα στον χώρο της διδακτικής. Ενδελεχής είναι η παράθεση των αναλυτικών προγραμμάτων των σχολείων και του Φροντιστηρίου, ανά τάξη, που αφήνουν έκπληκτο για το εύρος και τη θεματική τους τον αναγνώστη. Εκτενής αναφορά γίνεται και στα σχολικά εγχειρίδια που χρησιμοποιούνταν κατά τη διδασκαλία.
Γενικά ο Στάθης Ταξίδης με γλαφυρό ύφος, χωρίς να φεύγει από την επιστημονική προσέγγιση, ερευνά κάθε πτυχή της σχολικής ζωής, δίνοντας πλήθος πληροφοριών, αναλύοντας με οξυδέρκεια τα ιστορικά και πολιτικά γεγονότα, οδηγεί μεθοδικά τον αναγνώστη στον χώρο της εκπαίδευσης στον Πόντο.
Ιδιαίτερο κεφάλαιο της έρευνας, καταγραφής και παρουσίασης του Στάθη Ταξίδη αποτελεί η οργάνωση της εκπαίδευσης των απόδημων Ελλήνων του Πόντου στη Σοβιετική Ρωσία. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αναδεικνύεται η συγκινητική προσπάθεια να κρατήσουν το γλωσσικό τους ιδίωμα και τη συνείδηση της ποντιακής τους καταγωγής, παρά τις αφόρητες πιέσεις του σοβιετικού κράτους να προσδώσει νέο περιεχόμενο, ώστε αυτό να εξυπηρετεί άμεσα το νέο καθεστώς.
Δεν παραλείπει να αναφερθεί και στα ξένα εκπαιδευτικά ιδρύματα που ιδρύθηκαν τα περισσότερα για να εξυπηρετήσουν προσηλυτιστικούς σκοπούς των τοπικών ιεραποστολών, μέσα στις δύσκολες συνθήκες των διώξεων του αρμενικού και ελληνικού στοιχείου και σε ορισμένες περιπτώσεις λειτούργησαν διχαστικά στις τοπικές κοινωνίες.
Η ενδελεχής παρουσίαση της εκπαίδευσης στον Πόντο κλείνει με ένα κεφάλαιο για τις σημαντικές προσωπικότητες της εκκλησιαστικής ιεραρχίας που έβαλαν την προσωπική τους σφραγίδα στο ζήτημα της εκπαίδευσης. Η συμβολή των προσώπων στη ροή της ιστορίας είναι πολλές φορές καταλυτική. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση ιεράρχες πανεθνικής ακτινοβολίας και διεθνούς κύρους σφράγισαν με τη δράση τους τα εκπαιδευτικά πράγματα στον Πόντο.
Πολύ κατατοπιστικό, τέλος, είναι και το παράθεμα φωτογραφικού υλικού που ζωντανεύει τις μνήμες και αφήνει τον αναγνώστη να ρίξει μια ματιά στον πολιτισμό και το επίπεδο της εκπαίδευσης στον Πόντο.
Το έργο αυτό του αγαπητού φίλου και συναδέλφου Στάθη Ταξίδη είναι προϊόν θερμής αγάπης για την γενέτειρα των προγόνων του και μακράς και ακατάβλητης προσπάθειας για τη συγκέντρωση τόσων πολύτιμων στοιχείων που θα πλουτίσουν τις γνώσεις των Ελλήνων για το θέμα αυτό.
Συγχαρητήρια για το αξιόλογο έργο του, το οποίο έρχεται να καλύψει πραγματικά ένα κενό και θα αποτελέσει μια εξίσου σημαντική συμβολή στην ιστορία της πατρίδας μας.
Παρουσίαση του βιβλίου από τον Νικο Ακριτίδη.
.jpeg)
Είναι μια επιστημονική μελέτη που εξετάζει διεξοδικά το θέμα, χωρίς ωστόσο να κουράζει τον αναγνώστη, αφού σε αρκετά σημεία διανθίζεται με στιγμιότυπα και διάλογους της καθημερινής ζωής, που κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον και βοηθούν να κατανοηθούν πληρέστερα οι παράμετροι που προετοίμασαν το έδαφος για την ανάπτυξη του πολιτισμού και της εκπαίδευσης στην περιοχή του Πόντου.
Μέσα από μιαν επίπονη διαλεκτική σχέση, ανάμεσα στο συναίσθημα και την επιστημονική σκέψη και μεθοδολογία, ο συγγραφέας παρουσιάζει από παιδαγωγική και ιστορική άποψη την εκπαίδευση των Ελλήνων του Πόντου πριν τον ξεριζωμό. Ένα θέμα εν πολλοίς άγνωστο στα μαθητικά εγχειρίδια του σχολείου.
Στο ογκώδες πόνημα του Στάθη Ταξίδη, 300 περίπου σελίδων, διακρίνει κανείς το μέγεθος και την αξία του ερευνητικού του έργου. Αποκαλύπτει, μέσα από την έρευνα σε αρχεία και την προσφυγή σε παλιά βιβλία της προσωπικής του βιβλιοθήκης το απόγειο της εκπαίδευσης των Ελλήνων στον Πόντο κατά την περίοδο 1830-1923. Τα όρια σηματοδοτούνται από δύο σημαντικά γεγονότα της εποχής που άφησαν τη σφραγίδα τους, την ίδρυση του ελληνικού κράτους (1833) και το τέλος της παρουσίας των Ελλήνων στα παράλια του Πόντου (1923).
Ο Στάθης Ταξίδης, βαθύς γνώστης των ιστορικών συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή του Πόντου και επιμελής αναλυτής των γεγονότων της περιόδου που πραγματεύεται, δίνει το ιστορικό, πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο άνθισε η εκπαίδευση στον Πόντο.
Ο συγγραφέας θεώρησε επιβεβλημένο να προταχθεί ένα ευσύνοπτο κεφάλαιο με το οποίο εισάγεται ο αναγνώστης στην ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού, όπου καταγράφεται η συμβολή της Εκκλησίας από την εμφάνιση του χριστιανισμού στην περιοχή, στην κοινοτική, θρησκευτική και εκπαιδευτική οργάνωση της περιοχής.
Ευσύνοπτη και κατατοπιστική είναι η διαχρονική παρουσίαση της εκπαίδευσης στον Πόντο από τα αρχαία χρόνια μέχρι το 1833, με χρονολογικούς σταθμούς στην παρουσίαση των ενοτήτων, τον εκχριστιανισμό της περιοχής και την άλωση της Τραπεζούντας το 1461.
Μέσα στις λίγες αυτές σελίδες περνά από μπροστά από τον αναγνώστη πληθώρα επιφανών σοφιστών, ιστορικών, γεωγράφων, μαθηματικών, αστρονόμων, ιεραρχών, νομικών που αποτελεί αψευδή μάρτυρα της καλλιέργειας των γραμμάτων και των επιστημών την εποχή αυτή. Κορυφαίες φυσιογνωμίες που κλείνουν την περίοδο αυτή, είναι εκείνες του Βησσαρίωνα και του Γεωργίου Τραπεζούντιου, πρωτεργάτες της αναβίωσης των κλασσικών σπουδών στη Δύση, θέτοντας με τον τρόπο αυτό τις βάσεις για την πνευματική ανάπτυξη της Ευρώπης.
Στην μετά την άλωση περίοδο την εκπαίδευση αναλαμβάνει η Εκκλησία. Η εκπαίδευση γίνεται κυρίως στα μοναστήρια, τα οποία προστατεύονταν βάσει σουλτανικών φιρμανιών και βερατίων. Η ανάδειξη πλειάδας λογιών συνηγορεί στην ύπαρξη σχολείων την περίοδο αυτή. Απτή απόδειξη, όμως, της ανάπτυξης των γραμμάτων στον Πόντο, θεωρείται η ίδρυση του Φροντιστηρίου Τραπεζούντας (1682) και του Φροντιστηρίου Αργυρούπολης (1722).
Από το τέλος του 17°” αιώνα, η αναδυόμενη αστική τάξη των πόλεων του Πόντου, συνειδητοποιεί ότι για να αναπτύξει και να στελεχώσει τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες πρέπει να βοηθήσει στη δημιουργία ενός ικανού εκπαιδευτικού μηχανισμού.
Η έρευνα της περιόδου 1833-1923 καταγράφει διεξοδικά τους παράγοντες που συνέβαλαν στην ανάπτυξη της εκπαίδευσης των Ελλήνων του Πόντου και περιγράφει τα στάδια και τις φάσεις ανάπτυξης. Περιγράφει διεξοδικό τις διαδικασίες για την ίδρυση των σχολείων, θέματα που αφορούσαν την εποπτεία των σχολείων, την χρηματοδότησή τους, τη συντήρηση, την αρχιτεκτονική και τη λειτουργικότητά τους.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα είδη των σχολείων που καλύπτουν τις ανάγκες των αστικών και των αγροτικών περιοχών, θέματα που αφορούσαν το επίπεδο, την πρόσληψη, την εκπαίδευση, τη μισθοδοσία και την πρόνοια της συντήρησης των εκπαιδευτικών που δίδασκαν στα σχολεία του Πόντου. Η μεγάλη ποικιλία σχολείων ανταποκρινόταν αφενός στα παιδαγωγικά ρεύματα της εποχής και αφετέρου στις ανάγκες του ντόπιου πληθυσμού.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το κεφάλαιο που πραγματεύεται τις μεθόδους διδασκαλίας, τα αναλυτικά προγράμματα και τα σχολικά εγχειρίδια. Ακόμα παρέχει στοιχεία για την εκπαίδευση ως ιδεολογικό μηχανισμό, περιγράφει γεγονότα της σχολικής ζωής και ερμηνεύει το ρόλο του τύπου στην εκπαίδευση.
Εδώ αξίζει να γίνει αναφορά στο πρόγραμμα σπουδών του εμπορικού τμήματος του Φροντιστηρίου Τραπεζούντας που ιδρύθηκε το 1904, για να ανταποκριθεί στις ραγδαία αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις που ζητούσαν εξειδικευμένο προσωπικό. Το πρόγραμμα περιλάμβανε τα μαθήματα: Ελληνικά (αρχαία και νέα), γαλλικά, ρωσικά, τουρκικά, θρησκευτικά, ιστορία, ψυχολογία, υγιεινή, φυσικά (σωματολογία, φυτολογία, ορυκτολογία, φυσική πειραματική), χημεία γενική και βιομηχανική, καταστιχογραφία και λογιστική, εμπορική αριθμητική, άλγεβρα, γεωμετρία, εμπορευματολογία, εμπορική γεωγραφία, εμπορικό δίκαιο, πολιτική οικονομία,, εμπορική αλληλογραφία (ελληνική και γαλλική), καλλιγραφία, σουηδική γυμναστική και προαιρετικά, αγγλικά και γερμανικά. Στο Φροντιστήριο λειτούργησε από το 1907 και τμήμα προπαρασκευής δασκάλων για να καλύψει τις ανάγκες όχι μόνο του Πόντου αλλά και των αποδήμων Ποντίων στη Ρωσία.
Ο Στάθης Ταξίδης περιγράφει τον εκπαιδευτικό μηχανισμό κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην εκπαίδευση των γυναικών με την ίδρυση και λειτουργία των παρθεναγωγείων, προσπαθώντας να αναδείξει τη συμβολή τους στην κοινωνικο-οικονομική ζωή του Πόντου. Το κείμενο αποκτά μια αμεσότητα με την παράθεση ονομάτων, κάποιων γνωστών, κάποιων συγγενών και με στιγμιότυπα γραμμένα με την αδρότητα της ποντιακής διαλέκτου.
Η συμβολή της Εκκλησίας και το θρησκευτικό φρόνημα είναι παρόντα και αποτελούν συστατικά στοιχεία της σχολικής ζωής και των αναλυτικών προγραμμάτων που συνδυάζονται αρμονικά με τα νέα παιδαγωγικά ρεύματα στον χώρο της διδακτικής. Ενδελεχής είναι η παράθεση των αναλυτικών προγραμμάτων των σχολείων και του Φροντιστηρίου, ανά τάξη, που αφήνουν έκπληκτο για το εύρος και τη θεματική τους τον αναγνώστη. Εκτενής αναφορά γίνεται και στα σχολικά εγχειρίδια που χρησιμοποιούνταν κατά τη διδασκαλία.
Γενικά ο Στάθης Ταξίδης με γλαφυρό ύφος, χωρίς να φεύγει από την επιστημονική προσέγγιση, ερευνά κάθε πτυχή της σχολικής ζωής, δίνοντας πλήθος πληροφοριών, αναλύοντας με οξυδέρκεια τα ιστορικά και πολιτικά γεγονότα, οδηγεί μεθοδικά τον αναγνώστη στον χώρο της εκπαίδευσης στον Πόντο.
Ιδιαίτερο κεφάλαιο της έρευνας, καταγραφής και παρουσίασης του Στάθη Ταξίδη αποτελεί η οργάνωση της εκπαίδευσης των απόδημων Ελλήνων του Πόντου στη Σοβιετική Ρωσία. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αναδεικνύεται η συγκινητική προσπάθεια να κρατήσουν το γλωσσικό τους ιδίωμα και τη συνείδηση της ποντιακής τους καταγωγής, παρά τις αφόρητες πιέσεις του σοβιετικού κράτους να προσδώσει νέο περιεχόμενο, ώστε αυτό να εξυπηρετεί άμεσα το νέο καθεστώς.
Δεν παραλείπει να αναφερθεί και στα ξένα εκπαιδευτικά ιδρύματα που ιδρύθηκαν τα περισσότερα για να εξυπηρετήσουν προσηλυτιστικούς σκοπούς των τοπικών ιεραποστολών, μέσα στις δύσκολες συνθήκες των διώξεων του αρμενικού και ελληνικού στοιχείου και σε ορισμένες περιπτώσεις λειτούργησαν διχαστικά στις τοπικές κοινωνίες.
Η ενδελεχής παρουσίαση της εκπαίδευσης στον Πόντο κλείνει με ένα κεφάλαιο για τις σημαντικές προσωπικότητες της εκκλησιαστικής ιεραρχίας που έβαλαν την προσωπική τους σφραγίδα στο ζήτημα της εκπαίδευσης. Η συμβολή των προσώπων στη ροή της ιστορίας είναι πολλές φορές καταλυτική. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση ιεράρχες πανεθνικής ακτινοβολίας και διεθνούς κύρους σφράγισαν με τη δράση τους τα εκπαιδευτικά πράγματα στον Πόντο.
Πολύ κατατοπιστικό, τέλος, είναι και το παράθεμα φωτογραφικού υλικού που ζωντανεύει τις μνήμες και αφήνει τον αναγνώστη να ρίξει μια ματιά στον πολιτισμό και το επίπεδο της εκπαίδευσης στον Πόντο.
Το έργο αυτό του αγαπητού φίλου και συναδέλφου Στάθη Ταξίδη είναι προϊόν θερμής αγάπης για την γενέτειρα των προγόνων του και μακράς και ακατάβλητης προσπάθειας για τη συγκέντρωση τόσων πολύτιμων στοιχείων που θα πλουτίσουν τις γνώσεις των Ελλήνων για το θέμα αυτό.
Συγχαρητήρια για το αξιόλογο έργο του, το οποίο έρχεται να καλύψει πραγματικά ένα κενό και θα αποτελέσει μια εξίσου σημαντική συμβολή στην ιστορία της πατρίδας μας.
Παρουσίαση του βιβλίου από τον Νικο Ακριτίδη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου