Περί των ηθών και εθίμων των κατοίκων προκειμένου, αν και πολλά έχομεν να είπωμεν, αρκούμεθα όμως εις τα εξής ολίγα: Aι χαρακτηρίζουσαι αυτούς, άνδρας και γυναίκας, αρεταί είναι η τιμιότης, η φιλεργία και ή ανδρεία.
Οι άνδρες, σχεδόν όλοι, αποδημούσιν εις Ρωσίαν και αλλαχού, μετερχόμενοι την λιθοξοϊκήν, δια την οποίαν και φημίζονται, και επανέρχονται μετά 3 ή 4 πολλάκις δε και μετά 5 ή 6 έτη.
Καθ’ όλον το διάστημα τής απουσίας των ανδρών, αι γυναίκες, ως αι αρχαίαι Σπαρτιάτισσες. είναι οι διευθυνταί των οίκων, αυταί περί αυτού φροντίζουσαι.
Η φιλεργία, των γυναικών ιδία, είναι παραδειγματική. Από των πρώτων ήδη ημερών του έαρος η Σανταία αφοσιούται εις την εργασίαν του χειμώνος.
Το φθινόπωρον, πολλαί μεν πτωχαί κατέρχονται εις τας εν Σουρμένοις και περί την Γεμουράν αποικίας και εργάζονται επί μισθώ, είτε εις την συγκομιδήν του αραβοσίτου είτε εις τον θερισμόν των χόρτων, αι δε μένουσαι εν Σάντα τον χειμώνα δεν μένουσιν αργαί, αλλά γνέθουσι, νήθουσι και υφαίνουσι σάλια περιζήτητα εν Τραπεζούντι και τσαντάγια επίσης εντέχνως κατειργασμένα, είτε πλέκουσιν ορτάρια (τζοράπια), πωλούμενα εις Γεμουράν είτε εις την αγοράν των Σουρμένων.
Η εργατικότης εν γένει των Σανταίων γυναικών είναι παραδειγματική και πολλαί χήραι εκ μόνης της ιδίας εργασίας των εν Σάντα πορίζονται τα προς το ζην. Τούτου ένεκα ή πενία είναι άγνωστος εν τη χώρα, ως ορθότατα παρετήρησεν ο πολλά τα καλά περί των ηθών των Σανταίων γράψας κ. Έπ. Θ. Κυριακίδης ( ιστορ. Μ. Σουμελά σελ. 209).
Επίσης άνδρες οκνηροί εν Σάντα είναι σπανιώτατοι, και οι υπάρχοντες θεωρούνται βδελυγμιαίοι και αποφεύγονται παρά πάντων.
Άλλαι, αρεταί κοσμούσαι την Σανταίαν ’κοδέσποιναν είναι η κοσμιότης και αυστηρότης των ηθών, η πίστις εις την οικογένειαν και η σοβαρότης.
Η Σανταία, μετά την απόκτησιν δύο ή τριών το πολύ τέκνων, αποθέτει τα νυμφικά της ενδύματα, αι δε υπερβάσαι το 40ον έτος της ηλικίας των, λεγόμεναι μεσοκερίτσες, σπανίως χορεύουσι.
Το αυτό δύναταί τις να είπη και περί των ανδρών.
Αίσθημα αλαζονείας δέν υπάρχει παρ’ αυτοίς, διάκρισις μεταξύ πλουσίων και πτωχών δεν υφίσταται. Ιδίως παρατηρείται τούτο εις τούς γάμους, διότι οι πλούσιοι υπανδρεύουν τας κόρας των με πτωχά και ορφανά, αλλά τίμια και εργατικά παλληκάρια, τους δε υιούς των επίσης νυμφεύουσιν -εκ των πτωχικών τάξεων.
Το έθιμον της προικός δεν ύφίσταται παρ’ αυτοίς, τουναντίον, μάλιστα, ο γαμβρός, είτε πλούσιος είτε πτωχός, αυτός είναι υποχρεωμένος να κάμη την νυμφικήν ενδυμασίαν, είτε πλουσίου είτε πτωχού θυγατέρα νυμφεύεται.
Ή ενδυμασία δέ αύτη είναι όμοια εις όλας, και πτωχού και πλουσίου νύμφη ουδαμώς διακρίνονται.
Είναι επίσης ελεήμονες μέχρι τοιούτου βαθμού, ώστε σχεδόν όλοι οι οκνηροί άλλων χωρών το θέρος εισπίπτουσιν ως κηφήνες εις τα χωρία και απέρχονται πολλά τα εφόδια αποκομίζοντες. Θεωρούσι δέ όλως αμάρτημα να αποπέμψωσι επαίτην οιουδήποτε θρησκεύματος, και έχουσι την πεποίθησιν ότι η ελεημοσύνη των «πάει για την στράταν τη ξενητέα».
Αν δε επετρέπετο και περί της ανδρείας των κατοίκων να κάμωμεν λόγον, αρκετόν θα ενομίζομεν ότι είναι να υπομνήσωμεν τας μεταξύ Τραπεζούντος και Σάντας (κυρίως επί τού όρους Σίμωνας) συμπλοκάς και συγκρούσεις αυτών μετά των ληστών.
Περί πολλών άλλων ηθών και εθίμων και περί της γλώσσης των κατοίκων αναγκαζόμεθα να μη κάμωμεν λόγον ίνα μη επαυξήσωμεν τον όγκον του βιβλίου, έφ' ώ και αιτούμεθα συγγνώμην διότι δεν ηδυνήθημεν να φανώμεν συνεπείς προς την εν τη αγγελία ημών δοθείσαν διαβεβαίωσιν.
Φίλιππος Παπα Απ. Χειμωνίδης
Εν Αθήναις τη 4η Μαρτίου 1902
Οι άνδρες, σχεδόν όλοι, αποδημούσιν εις Ρωσίαν και αλλαχού, μετερχόμενοι την λιθοξοϊκήν, δια την οποίαν και φημίζονται, και επανέρχονται μετά 3 ή 4 πολλάκις δε και μετά 5 ή 6 έτη.
Καθ’ όλον το διάστημα τής απουσίας των ανδρών, αι γυναίκες, ως αι αρχαίαι Σπαρτιάτισσες. είναι οι διευθυνταί των οίκων, αυταί περί αυτού φροντίζουσαι.
Η φιλεργία, των γυναικών ιδία, είναι παραδειγματική. Από των πρώτων ήδη ημερών του έαρος η Σανταία αφοσιούται εις την εργασίαν του χειμώνος.
 |
| Θερισμός σην Σαντάν (1905) |
Η εργατικότης εν γένει των Σανταίων γυναικών είναι παραδειγματική και πολλαί χήραι εκ μόνης της ιδίας εργασίας των εν Σάντα πορίζονται τα προς το ζην. Τούτου ένεκα ή πενία είναι άγνωστος εν τη χώρα, ως ορθότατα παρετήρησεν ο πολλά τα καλά περί των ηθών των Σανταίων γράψας κ. Έπ. Θ. Κυριακίδης ( ιστορ. Μ. Σουμελά σελ. 209).
Επίσης άνδρες οκνηροί εν Σάντα είναι σπανιώτατοι, και οι υπάρχοντες θεωρούνται βδελυγμιαίοι και αποφεύγονται παρά πάντων.
Άλλαι, αρεταί κοσμούσαι την Σανταίαν ’κοδέσποιναν είναι η κοσμιότης και αυστηρότης των ηθών, η πίστις εις την οικογένειαν και η σοβαρότης.
Η Σανταία, μετά την απόκτησιν δύο ή τριών το πολύ τέκνων, αποθέτει τα νυμφικά της ενδύματα, αι δε υπερβάσαι το 40ον έτος της ηλικίας των, λεγόμεναι μεσοκερίτσες, σπανίως χορεύουσι.
Το αυτό δύναταί τις να είπη και περί των ανδρών.
Αίσθημα αλαζονείας δέν υπάρχει παρ’ αυτοίς, διάκρισις μεταξύ πλουσίων και πτωχών δεν υφίσταται. Ιδίως παρατηρείται τούτο εις τούς γάμους, διότι οι πλούσιοι υπανδρεύουν τας κόρας των με πτωχά και ορφανά, αλλά τίμια και εργατικά παλληκάρια, τους δε υιούς των επίσης νυμφεύουσιν -εκ των πτωχικών τάξεων.
Το έθιμον της προικός δεν ύφίσταται παρ’ αυτοίς, τουναντίον, μάλιστα, ο γαμβρός, είτε πλούσιος είτε πτωχός, αυτός είναι υποχρεωμένος να κάμη την νυμφικήν ενδυμασίαν, είτε πλουσίου είτε πτωχού θυγατέρα νυμφεύεται.
Ή ενδυμασία δέ αύτη είναι όμοια εις όλας, και πτωχού και πλουσίου νύμφη ουδαμώς διακρίνονται.
Αν δε επετρέπετο και περί της ανδρείας των κατοίκων να κάμωμεν λόγον, αρκετόν θα ενομίζομεν ότι είναι να υπομνήσωμεν τας μεταξύ Τραπεζούντος και Σάντας (κυρίως επί τού όρους Σίμωνας) συμπλοκάς και συγκρούσεις αυτών μετά των ληστών.
Περί πολλών άλλων ηθών και εθίμων και περί της γλώσσης των κατοίκων αναγκαζόμεθα να μη κάμωμεν λόγον ίνα μη επαυξήσωμεν τον όγκον του βιβλίου, έφ' ώ και αιτούμεθα συγγνώμην διότι δεν ηδυνήθημεν να φανώμεν συνεπείς προς την εν τη αγγελία ημών δοθείσαν διαβεβαίωσιν.
Φίλιππος Παπα Απ. Χειμωνίδης
Εν Αθήναις τη 4η Μαρτίου 1902
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου