κι αν χρόνια 'δέβανε πολλά, κι’ εχάσεν την αξίαν.
Αξίαν ανεκτίμητον, απ’ έσ' σην Ιστορίαν,
αξία τη Τραντέλλενα, Ελλενικόν λαλίαν.
Λαλία, πάντ' Ελλενικόν, κι 'ας έσον με τα πόνια,
εδάσκιεβεν πολιτισμόν, 'σα προ Χριστού τα χρόνια.
Αιώνας έμνεν εκεκά, τριάντα 'γω θυμούμαι,
ο φάρον τη Ανατολής έτονε, κι 'κομπούμαι.
Θα λέγω σας, θ’ ανιστορώ. Ούλια, εγώ, θυμούμαι,
κι 'αν τσιαναβάρια δέβανε, την κάρδια μ’ θ’ αφουκρούμαι.
Μιλήσιοι, Κορίνθιοι και Κρήτες αδά έρθαν,
απόγονοι των Αχαιών, κι αδά την ψύν εφέκαν.
Και ντ' έρθαν, έχτσανε αμάν, χωρία, Πολιτείας,
τσιαβίρεφαν την θάλασσαν, κι ούλια τα παραλίας.
Χαψία 'βγάλναν ασ’ ατέν, χαψία μερακλία,
χαψία η 'κοδέσποινα, ντ’ εποίνεν σα πλακία.
Εδέκαν όνομαν γλυκύν, ατέν να γιανασιέβνε,
"Εύξεινον Πόντον" είπα ν' α, μ'ατόν θα παρουσιέβνε
Χωρία έχτσανε πολλά, γουρεύνε Πολιτείας,
λελεύω σε Τραντέλλενα, γουρπάν εγώ σα ψύα σ'.
Σινώπην έχτσανε ατοίν, Σαμψούντα και την Μπάφραν,
Τοκάτην και την Τρίπολην, κι επήγαν σ’ άλλ’ την άκραν.
Σεβάστειαν, Αμάσειαν, Αρσίγγην και την Φάτσαν,
την Κρώμνην και τα Σούρμενα ετράνηναν την ράτσαν.
Κοτύωρα και Ρίζαιον, Αθήνα, Κερασούντα,
Σάνταν και Αργυρούπολιν. Όφην και Μερζιφούντα.
Ασ' ούλια ντ’ έχτσανε ατοίν, πόλεις κι ασά χωρία,
χιλέμορφος ίνας Κυρά, με Δόξαν, Μεγαλεία.
η εύμορφος η Τραπεζούς, σον Ήλον και σα κρίσσια.
Γουρεύκουνταν και με την ψύν, τα τόπια ημερεύνε,
Ελλεννικόν, Ποντιακόν και τοι τουσμαντς χατεύνε.
Σον Πόντον έρθαν Έλληνοι, απ' εσ' σην Τραπεζούνταν,
και "θάλατταν" ντ' ετσιάϊξαν κι αποθαμέν' πα σκούνταν.
Με "Μύριους" ο Ξενοφών, ο στρατηγόν εκλώστεν
εκλώστεν ασ' Εκβάτανα και τ' άρματα ξεζώστεν.
Ο Μιθριδάτης ένωνεν, ουλτς τ' εμετέρτς σον Πόντον,
τρανόν κράτος εποίκεν' άτς. Ενέσπαλαν τον πόνον.
Εδέχτα τη Χριστού την Πίστ', Αληθινόν Αγάπη
κι ατό εγώ διέδωσα , ασ' έναν σ' άλλ' την άκρην.
Τ' εμόν ανθρώπ' μαρτύρεσαν, σην Πίστην την Αγίαν,
σ' ατό, ατοίν επίστεψαν και έντανε θυσίαν.
Σ’ εμέν’ πολλά, οι Κομνηνοί, τρανόν δόξαν εδέκαν,
δακόσια χρόνια κύρηδες, εμέν’ αφκά κι εφέκαν.
σ’ ατόν Πίστην ορκίγουνταν, ζωή τουν και χαρά τουν.
Χρονίας εδεβήνανε, καλά ημέρας ’χάνταν,
σ’ εμέν’ Τουρκάντ’ γιανάσιεψαν, ολόερα μ’ εφάνθαν.
Και σα χίλια τετρακόσια, σο εξήντα και σο τέκ’,
μαύρον έρθεν η χρονία, τη θεού έτον κισμέτ.
Η Τραπεζούντα η Κυρά, Βασίλισσα σον Πόντον,
σα ξένα χέρια έρουξεν, εβάρκιξεν ο τόπον.
Ανθρώπ’ εταγουτεύτανε, φεύνε για την Ρουσσίαν,
ετσιόκεψάνε οι Ρωμιοί, 'πάρθεν η Ρωμανία.
Πολλοί έμναν σα τόπια τουν. Ντ’ επόρναν να εφτάγνε;
Με γειτονάδας τη Τουρκάντς, σον Πόντον θ’ σποθάνε.
Χτισιόνας μ’ έχτσανε αξάν. Οσπίτια, εκκλησίας.
Εγούρεψαν ασήν αρχήν. Χτίζνε από καρδίας.
Εγέντονε Χαλαμονή, σ’ ατό τ' Εικοσιδύο,
εμέν Τουρκάντ σον Διχασμόν, εχώρτσανε σα δύο.
0 Ήλεν ξάει κι εφώταξεν. Εντράπεν και ο Φέγγον.
ο εις σον άλλον έλεγαν: Είδες ατό ντ' εγέντον;
- Ελέπω, Φέγγο μ’, Χαλασμόν. Τηδέν ορθόν κι επέμνεν,
γεράδας ένοιξαν τρανά και τοι Ρωμαίοις χατεύνε.
Χατεύνατς ασά τόπια τουν, σ’ ατά ατοίν ντ’ εζήναν,
σ’ ατά ατοίν ντ’ ετράνηναν, γι’ ατά την ψυν ντ' έδιναν.
- Γουτούρεψανε οι Τουρκάντ, Χαλαμονήν εποίκαν,
τον Πόντον τον Ανάσπαλτον, εποίκανε τσιοπλίκαν.
- Την κάρδιαν του Ελληνισμού, κάρδιαν Ορθοδοξίας,
ετρύπεσεν ο Διχασμόν, εχάθαν τα αξίας.
- Σα στράτας συρινεύκουνταν, τα γούλας κρεμασμένα,
τ’ οσπίτια τουν ’πιδεύανε, λόγια μουρδουλιμένα.
- Εχασαν, άλλ’ τ’ αχούλια τουν, άλλ’ χέρια, άλλ’ ποδάρια,
εγένταν σο γιαζίν απ' έσ’, ταλάν σα τσιαναβάρια.
- Τερούνε και ανιστορούν, ντο ίνταν τα ταφία,
χωρίς έναν μνημόσυνον, χωρίς ορθά κερία;
- Σ’ ωμίν επέραν την μποχτσιάν, σην κάρδιαν τα μουράτια,
ο Τούρκον έσκωσεν μαχαίρ’, θα 'φτάει κι ατοίνς κομμάτια».
- Κανείται, Ήλε μ’, ντ’ είπες με, η γούλα μ' εγομώθεν,
το φώταγμαν θα σταματώ, η ψύ μ’ εκαρακώθεν.
Παπόρια έρθαν εκειαφκά, ση θάλασσας τα άκρα,
αγλήγορα, ταβρανεφτά, να φεύνε ασά δάκρυα.
Ελλάδα! Εγκάλια σ’ άνοιξαν, σον γιο σ' τον ματωμένον,
γεράδας Συ για να λαρώντς, σον ταρταγανημένον.
Τρανόν Ημέραν για τ’ εμάς, σον Πόντον ξόν’ θα πάμε,
τον Πόντον τον Ανάσπαλτον, Ρωμαίηκον να 'φτάμε.
Τέλης Ραμφόπουλος
Λαογράφος
Λευκώνας Σερρών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου