Απόσπασμα απο το βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη: "Αναφορά στον Ελ Γκρέκο"

«Μύριζε σαν καρπούζι ζερβά μας τ' ακρόγιαλο και τα βουνά του Πόντου,
 μια φορά κ έναν καιρό δικά μας, δεξά αστραφτερό, απέραντο το πέλαγο.
 Ο Καύκασος είχε σβύσει μέσα στο φως, μα οι γέροι, με τη ράχη γυρισμένη,
 κάθοννταν στην πρύμνα και δε μπορούσαν να ξεκολλήσουν τα μάτια τους 
από το αγαπημένο ουρανοθάλασσο.
Ο Καύκασος είχε χαθεί, φάντασμα ήταν και σκόρπισε, μα απόμεινε ασάλευτος,
 αβασίλευτος βαθιά στις λαμπυρήθρες των ματιών τους. 
Δύσκολο, δύσκολο πολύ η ψυχή να ξεκολλήσει από την πατρίδα βουνά, θάλασσες, αγαπημένοι άνθρωποι, φτωχό αγαπημένο σπιτάκι, ένα χταπόδι είναι η ψυχή και όλα τούτα οι πλόκαμοί της».

Από το βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη «Αναφορά στον Γκρέκο»