Προσκύνημα στην Σουμελά υπό την απειλή τουρκικών όπλων.

Τη σακάτεψαν! Τη βεβήλωσαν ε­κατοντάδες, χιλιάδες τουρκικά χέρια, που ρήμαξαν τα κελιά των μοναχών και κατέστρεψαν τις αγιογραφίες!

Μα οι ορδές των βαρβάρων που πάτησαν την Ιερά Μονή Πανα­γίας Σουμελά δεν μπόρεσαν να σταματήσουν το Αγίασμα που στά­ζει ακόμη από τον ιερό βράχο. Σαν το αίμα των Ελλήνων που σταλαγ­ματιά - σταλαγματιά πότισε κάθε σπιθαμή του ιστορικού Πόντου κά­τω από το μαχαίρι των Τούρκων!

Δεν μπόρεσαν να γκρεμίσουν ολοκληρωτικά τα τείχη της Μονής που ορθώνονται ακόμη και σήμερα επιβλητικά στη γη της Τραπεζούντας, όπως πριν από 1.600 χρόνια!

Δεν κατάφεραν να θάψουν την ιστορική αλήθεια και τις μνήμες που οδήγησαν ανήμερα της 15ης Αυγούστου την αποστολή της Πανελλή­νιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σω­ματείων και την παράλληλη αποστο­λή των Ποντίων της Ρωσίας, να προ­σκυνήσουν το ιστορικό μοναστήρι, αψηφώντας την απειλητική παρου­σία των Τούρκων στρατιωτών!

Ακόμη και οι Τούρκοι ποντιόφωνοι κρυπτοχριστιανοί ανέβηκαν εκείνη την ημέρα να προσκυνήσουν το μοναστήρι, μα η θέα των στρα­τιωτών έκανε τους περισσότερους να γυρίσουν πίσω άπρακτοι.

Η λειτουργία

Περίπου 300 Έλληνες συγκε­ντρώθηκαν στον περίβολο του μο­ναστηριού. Όταν προσπάθησαν να μπουν στο μοναστήρι για να τελέσουν τη θεία Λειτουργία, όταν ­Γεωργιανός ιερέας Ζαχαρίας έκανε την εμφάνισή του στην πύλη της μο­νής με τα ράσα, τα άμφια, το Σταυ­ρό, την εικόνα της Παναγίας και το θυμιατό, οι Τούρκοι αγρίεψαν. Οι στρατιώτες έφραξαν την είσοδο. «Ντουρ! Ντουρ!» (Σταματήστε!).

Παρά τις εκκλήσεις των βου­λευτών μας, κ.κ. Νιώτη, Κουρτίδη και Χαλβατζή, οι Τούρκοι αξιωματι­κοί δεν επέτρεπαν να γίνει η θεία Λειτουργία.

Όμως, η εικόνα της Παναγίας, που είχαμε μαζί μας, έπρεπε να περάσει, να αγιαστεί.

Μια γυναίκα, Ελληνίδα από τη Γεωργία, πήρε την άγια εικόνα, την έβαλε κάτω από τα ρούχα της, την κράτησε σφιχτά και την πέρασε κρυφά μέσα στο μοναστήρι. Τη βούτηξε στο αγίασμα!

Βγαίνοντας από το μοναστήρι, κατεβαίνοντας τα σκαλοπάτια, την ύψωσε προς τον ουρανό και την έ­δειξε στο συγκεντρωμένο πλήθος, φέροντας δάκρυα στα μάτια όλων.

Οι Τούρκοι στρατιώτες έπαθαν σοκ! Δεν ήξεραν πώς να αντιδράσουν.

Όταν οι πρώτοι προσκυνητές άρχισαν να τοποθετούν αναμμένα κε­ριά στους βράχους, οι Τούρκοι α­σφαλίτες έπιασαν δουλειά. Έσπρω­χναν τα μέλη της ελληνικής αποστο­λής, κατέβαζαν τα κεριά! Οι αξιωμα­τικοί φώναζαν: «Ντουρ Τιουνάν!» (Σταματήστε τους Έλληνες!).

Η αντίδραση των πολυάριθμων προσκυνητών ήταν συγκλονιστική. Κατά δεκάδες άναβαν τα κεριά που είχαν φέρει από την Ελλάδα και τα τοποθετούσαν όσο πιο ψηλά μπο­ρούσαν στο βράχο! Οι Τούρκοι ανα­γκάστηκαν να υποχωρήσουν.

Η θεία Λειτουργία τελέστηκε στον περίβολο της Μονής.

Οι πάνοπλοι Τούρκοι στρατιώ­τες και οι πράκτορες της ΜΙΤ, πα­ρακολουθούσαν έκπληκτοι τους 300 Έλληνες να ψάλλουν «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα Νικητή­ρια», 75 χρόνια από τότε που οι φο­νιάδες του Τοπάλ Οσμάν (από τα πρωτοπαλίκαρα του Κεμάλ) επέβα­λαν τη σιωπή της Ορθοδοξίας!

Μετά βγήκαν και πάλι οι ποντιακές λύρες και άρχισαν οι χοροί στον περίβολο της Μονής! Ήταν πλέον αδύνατον να σταματήσουν τα όπλα τις συγκινητικές εκδηλώσεις των Ελλήνων, που χόρευαν τα ποντιακά εκεί που τα χόρευαν οι πατεράδες και οι παππούδες τους. 

θλίψη

«Τελικά με αξίωσε η Παναγία να έρθω να προσκυνήσω», λέει ο γνωστός Πόντιος ηθοποιός Γιώργος Λάζος.
«Είναι ανάμεικτα τα ουναισθήματα. Από τη μια ανταμώνουμε με τη ράτσα μας που έμεινε εδώ και μιλά τη γλώσσα μας, κρατά τους χορούς μας αυτούς τους πανάρχαιους ρυθμούς. Ήρθα εδώ στην Τραπεζούντα, όπου γεννήθη κε η μάνα μου, που έφυγε το 1922, σε ηλικία 10 ετών.
»Από την άλλη, ένιωσα μια απέραντη θλίψη βλέποπας την εγκατάλειψη και την ισοπέδωση τωνπολιτιστικών μας κληρονομιών, την καταστροφή των τοιχογραφιών με τα τουρκικά ονόματα χαραγμένα επάνω τους, αλλά ακόμη και ποντιακά επίθετα τουριστών, δυστυχώς. Οταν οι λαοί δεν είναι ενημερωμένοι γύρω από τον πολιτισμό μας, δεν μπορούν να γνωρίζουν την αξία αυτής της κληρονομιάς και αυτών των μνημείων. Μεγάλο μέρος της ευθύνης φέρουμε κι εμείς. Κρίμα...»

Μνήμες

«Με λένε Κωνσταντίνο Νικολαίδη», λέει ένας ηλικιωμένος προσκυνητής, που κρατάει σφιχτά το χέρι της 12χρονηςεγγσνήςτου.
«Εφερα το εγγόνι μου εδώ για να δει τα μέρη απ' όπου μας ξερίζωσαν. θέλω να ξέρει!Να θυμάται!Αυτά που βλέπει να τα διηγηθεί κάποτε στα δικά της παιδιά!».
0 Γιώργος, από την Κατερίνη, προσθέτει: «Βλέπω τους Τούρκους φαντάρους και σκέφτομαι ότι πριν από 80-100 χρόνια δεν είχαν τα όπλα τους κρεμασμένα στο στήθος, όπως σήμερα, αλλά κολλημένα στην πλάτη του παππού μου».
Ο Χαράλαμπος, από τη Θεσσαλονίκη, γονατίζει, γεμίζει τη χούφτα του με χώμα της Τραπεζούντας και το βάζει σε ένα σακουλάκι για νατο πάρει μαζί του, πίσω στην Ελλάδα.
Φέρνει λίγο χώμα στα χείλη, κλείνει τα μάτια και το φιλά! «Νιώθω σαν να φιλώ τη μάνα μου...».

 Ρεπορτάζ του Βαγγέλη Μωυσή

 «ΕλεύθεροςΤύπος» (22-8-96).