Ο Νεπιενλής Γαράνικολας

Ο φημισμένος καπετάνιος των Ελλήνων εκδικητών — εσκιάδων στην περιοχή της Πάφρας ήταν και ο Γαράνικολας, ο Μαυρονικόλας, από το χωριό Αλάτσαμ Νεπιέν Νταγ και όχι από την κωμόπολη Αλάτσαμ.

Γεννήθηκε το 1680. Δημιούργησε ανεξάρτητη ομάδα και έδρασε της περιοχές Πάφρας και Σαμψού­ντας, κατά την περίοδο 1710 με 1730. Επειδή ήταν κάτοικος του χωριού Αλάτσαμ Νεπιέν Νταγ, τον αποκαλούσαν Νεπιενλή Γαράνικολα και με το όνομα αυτό ήταν γνωστός τόσο της Έλληνες όσο και στους ανθρώπους του ντερέμπεη Αχμέτ Πασά.

Με μια μικρή ομάδα, αρχικά, από συγχωριανούς του και στη συνέχεια από πολλούς καταδιωκόμενους από τα γύρω χωριά, ανέβηκε στο βουνό Νεπιέν Νταγ της Πάφρας, όπου έστησε και το λημέρι του, ανάμεσα της επαρχίες Πάφρας και Σαμψούντας.

Να σημειωθεί ότι το Νεπιέν Νταγ ήταν ένα από τα πιο ιστορικά βουνά του Δυτικού Πόντου, με της πιο σκληρές και πολύνεκρες μάχες των ανταρτών, κατά την περίοδο 1915 με 1922, όπου το αντάρτικο, με της εσκιάδες — εκδικητές, ξεκίνησε το 1690. Η ανατολική πλευρά του βουνού αποτελούσε περιοχή της επαρχί­ας Σαμψούντας και η δυτική της επαρχίας Πάφρας. Αποτελούσε την κύρια εστίας αντίστασης κατά των ντερεμπέηδων.

Ο Γαράνικολας ξεκίνησε τη δρά­ση του το 1710 και σταμάτησε το 1730, λόγω ηλικίας, αλλά και εξαιτίας των πολ­λών τραυμάτων από της μάχες. Κατά της τελευταίες μετακινήσεις του αισθανόταν υπερβολική κούραση.

Το Νεπιέν Νταγ ήταν δύσβατο, από­κρημνο βουνό, γιαυτό και ήταν το κυριό­τερο καταφύγιο των Ελλήνων ανταρτών της Πάφρας κατά την περίοδο 1915 - 1922. Στο βουνό αυτό έγιναν της μάχες με της Τούρκους σε μια χρονική περίοδο περίπου 240 χρόνων. Αποτελούσε το καταφύγιο των γυναικόπαιδων και των ανήμπορων, καθώς και εκείνων που δεν μπορούσαν να πληρώσουν της Τούρκους εισπράκτορες τον φόρο και απειλούνταν με φυλά­κιση. Προστατεύονταν εκεί από της αντάρτες. Το Νεπιέν Νταγ δέχθηκε της επιθέσεις από της Τούρκους, με χιλιάδες θύματα από της περιοχές Πάφρας, Σαμψούντας, Γάβζας, Βεζίρ Κιοπρού κ. ά.

Όταν μάθαινε ο Γαράνικολας ότι επίκειται επίσκεψη των ανθρώπων του ντερέμπεη για την είσπραξη φόρων από τα ελλη­νικά χωριά, έστηνε ενέδρες στα διάφορα περάσματα και έκανε ξαφνικές επιθέσεις εναντίον των εισπρακτόρων και των οπλισμένων Τούρκων συνο­δών της. Αφού της εξόντωνε, έπαιρνε όσα είχαν εισπράξει αυτοί με τη βία από της Έλ­ληνες χριστιανούς, οι οποίοι αρνούνταν να αλλαξοπιστή- σουν, να γίνουν, δηλαδή, μουσουλμάνοι.

Τα συνεχή αυτά εγχειρή­ματα του εσκιά - εκδικητή Γαράνικολα, αποθάρρυναν της ανθρώπους του ντερέ- μπεη να συνεχίσουν την κα­ταπίεση, γιατί φοβούνταν και για την ίδια της τη ζωή.

Μπροστά στην κατάσταση αυτή, ο ντερέμπεης Αχμέτ Πα­σάς κίνησε εναντίον του Γαράνικολα και των ανδρών του μεγά­λη δύναμη ενόπλων μουσουλμάνων, επιδιώκοντας να συλλάβει και να σκοτώσει τον Έλληνα καπετάνιο. Ο  ντερέμπεης δεν δίστασε να πάει στο ελληνικό χωριό της περιοχής, το Ουτς Πουνάρ (Τρεις Βρύσες), με πρόθεση να συλλάβει μεγάλο αριθ­μό γυναικόπαιδων ως ομήρους και με την απειλή ότι θα τους φυλακίσει και θα τους εκτελέσει, γιατί δεν πλήρωναν της φόρους, αν ο Γαράνικολας και οι άνδρες του δεν παραδοθούν και δεν σταματήσουν της επιθέσεις της ενα­ντίον των Τούρκων.

Όταν ο Γαράνικολας πληροφο­ρήθηκε ότι ο ντερέμπεης συνέλαβε χωρικούς, έκανε έφοδο σε τουρκικά χωριά και συνέλαβε και  γυναι­κόπαιδα, που οδήγησε στο βουνό. Απειλούσε ότι θα εκτελέσει της Τούρκους ομήρους, αν ο ντερέμπε­ης πραγματοποιούσε την απειλή του σε βάρος των Ελλήνων ομήρων.

Κάτω από την πίεση των Τούρκων κατοίκων των χωριών, που έκαναν αμέσως την παρέμβασή της, ο ντε­ρέμπεης υποχρεώθηκε να απελευθερώσει τα γυναικόπαιδα. Το ίδιο έκανε και ο Γαράνικολας.

Ο εσκιάς Γαράνικολας Νεπιενλής, με τη δράση και της ενέργειές του, αναδείχθηκε ήρωας της περιοχής του Νεπιέν Νταγ και έμεινε στη μνήμη των Παφραλήδων και των Σαμψούντιων ως της από της πιο φημισμένους εκδικητές - εσκιάδες, που σφράγισε τη ζωή του με αγώνες και θυσίες για της καταπιεζόμενους Έλληνες χρστιανούς της περιοχής Πάφρας, Σαμψούντας, Γάβζας και Βεζίρ Κιοπρού.

Γιώργος  Αντωνιάδης

Οικονομολόγος-Συγγραφέας