Ο Πολιτικός ΚΩΣΤΗΣ ΜΟΣΚΩΦ

O Πόντιος διανοούμενος και ποιητής Κωστής Μο­σκώφ υπήρξε πρώτα από όλα μια ισχυρή πολιτική προσωπικότητα. Λεβέντης σε όλα του. Λεβέντης στο παράστημα, στην ιδιοσυγκρασία, στους πολιτικούς του αγώνες, στη στάση του απέναντι στις γυναίκες, απένα­ντι στους φίλους, στους συντρόφους του της Αριστεράς. Ασχέτως με την καταγωγή του από πλούσιους γονείς -που και αυτή έπαιζε τον ρόλο της - όποιος τον γνώριζε εντυπωσιαζόταν από την προσωπικότητα του και ιδίως από την επιμονή του στις ιδέες και τους αγώνες του.

Για μεγάλο χρονικό διάστημα, στις αρχές της δεκαε­τίας του 1960, ο Κωστής Μοσκώφ διακρινόταν αμέσως και από εκείνο το κοστούμι απροσδιόριστου χρώματος - κάτι μεταξύ καφέ και σταχτί - που φορούσε στις συγκεντρώσεις της νεολαίας της ΕΔΑ (Ενιαία Δημοκρατι­κή Αριστερά) ή στα αμφιθέατρα της νομικής του πανε­πιστημίου Θεσσαλονίκης.

 Ο γράφων τον θυμάται, σαν να ήταν χθες, που ξεροστάλιαζαν μια ολόκληρη βρο­χερή ημέρα οι δυο τους έξω από το Χημείο - όπου γί­νονταν οι περισσότερες παραδόσεις των καθηγητών της νομικής - περιμένοντας τους γνωστούς φοιτητές, για να τους πείσουν να ψηφίσουν τους συνδυασμούς των φοι­τητών της ΕΔΑ.

Αυτός ο νέος, που τα είχε όλα ή που μπορούσε να τα έχει όλα, πάλευε δίπλα και μπροστά - τις περισσότερες φορές - στους φοιτητές που με δυ­σκολία πλήρωναν το νοίκι ή έβρισκαν χρήματα να φάνε ένα πιάτο φαγητό.

Κάποιοι τον συνέδεσαν με την «ερωτική Θεσσαλο­νίκη»! Τον έκαναν «ερωτικό». Έπλασαν έναν μύθο για τη Θεσσαλονίκη περί δήθεν ερωτικής πόλης - υπάρχει στον κόσμο πόλη που να μην είναι και ερωτική; - και προσπάθησαν να εντάξουν μέσα στους κόλπους της και κάποιους λογοτέχνες, ένας από τους οποίους ήταν και ο Κωστής Μοσκώφ, ο πολιτικός.

Προσπέρασαν, όλοι αυτοί, επίτηδες, σειρά γεγονότων και δραστηριοτήτων του, που φωνάζουν από μακριά ότι ο Κωστής Μοσκώφ υπήρξε κατά κύριο λόγο πολιτικός. Πρώτα είναι τα βιβλία του, που είναι όλα πολιτικά ή επηρεάζονται από την πολιτική, ακόμη και τα ποιητικά. Οι τίτλοι τους αρκούν για να επιβεβαιώσουν αυτήν την αλήθεια:

«Η εθνική και κοινωνική συνείδηση στην Ελ­λάδα - Ιδεολογία του μεταπρατικού χώρου» (1972),

«Η κοινωνική συνείδηση στην ποίηση της Θεσσαλονίκης» (1979),

«Θεσσαλονίκη, τομή της μεταπρατικής πόλης» (1979),

Δοκίμια I (1979),

«Η πράξη και η σιωπή - Τα όρια του έρωτα και της ιστορίας», Δοκίμια II (1983),

«Λαϊκισμός και Πρωτοπορία», Δοκίμια III (1984),

 «Εισαγωγικά στην Ιστορία του Κινήματος της Εργατικής Τάξης - Η διαμόρφωση της εθνικής και κοινωνικής συ­νείδησης στην Ελλάδα» (1985,

 «Η διοργάνωση του επα­ναστατικού μας ονείρου» (1987).

 Και ακόμη. Τι άλλο είναι «Η σάρκα σου όλη» - κάποιοι θα φαντάζονται πε­ριγραφές για τη σάρκα και παθητικές ερωτικές περιπτύξεις!), παρά πολιτική και ιστορία; Τι άλλο είναι το «Στα όρια του έρωτα και της ιστορίας», παρά πολιτική και ιστορία και πάλι; Και πάντα. Και όταν ο Κωστής Μο­σκώφ μεταφράζει Άραβες και Εβραίους ποιητές κάνει και πάλι πολιτική. Συμπαθεί τον αγώνα των Αράβων και ως αριστερός είναι με το μέρος τους πάντα, αλλά δεν ξε­χνά και την εβραϊκή ρίζα του ποτέ (η μητέρα του Αμίνα Αριγκόνι, που πέθανε πριν από μερικούς μήνες, καταγόταν από Ιταλοεβραίους γονείς.

Το δεύτερο γεγονός, μπροστά στο οποίο κλείνουν τα μάτια τους κάποιοι, είναι ότι δεν υπήρξε περίοδος της ζωής του Κωστή Μοσκώφ, από τότε που απόκτησε πολιτική συνείδηση και εντάχθηκε στον χώρο της Αρι­στεράς, που να μην ήταν και πολιτικός. Και αυτή η θέση του ως σύμβουλου του υπουργείου Πολιτισμού στην Αίγυπτο ήταν μια θέση πολιτικού.

Και όταν αγωνιζό­ταν το 1986 να στήσει και να ορθοποδήσει στη Θεσσα­λονίκη τον διαδημοτικό ραδιοφωνικό σταθμό «Ένατο κύμα», και πάλι ήταν κυρίως ο πολιτικός που ενεργούσε και μετά ο πολιτιστικός παράγοντας και ποιητής. Και ως δημοτικός σύμβουλος - και για μερικούς μήνες δή­μαρχος Θεσσαλονίκης - ο Κωστής Μοσκώφ ήταν, κατά κύριο λόγο, ο πολιτικός και μετά όλα τα άλλα.

Δεν είναι, όμως, μόνον αυτά τα δύο που βοούν για την πολιτικότητα του Κωστή Μοσκώφ. Η ιδιαίτερη προτί­μηση του προς την ποίηση του Καβάφη αυτό, ακριβώς, δείχνει· ότι ο Κωστής Μοσκώφ δεν μπορεί να ξεφύγει από την πολιτική, που «τον τραβά από το μανίκι», γιατί ο Καβάφης, που περιέγραψε, μερικές φορές, στην ποίηση του τις ομοφυλοφιλικές του ορέξεις, ήταν βασικά ένας πολιτικός ποιητής. Πολιτικοί ποιητές δεν είναι, άλλω­στε, κατεξοχήν ο Γιάννης Ρίτσος και, βεβαίως, ο Γιώρ­γος Σεφέρης και ο Οδυσσέας Ελύτης, των οποίων την ποίηση αγάπησε τόσο ο πολιτικός Κωστής Μοσκώφ.

Πάνος Καϊσίδης

Δημοσιογραφος-Συγγραφεας