Με το άπλωμα και την καθιέρωση μιας κοινής εθνικής γλώσσας, τόσο απαραίτητης για ένα σύγχρονο πολιτισμένο λαό, παραμερίζονται όλο και περισσότερο τα ιδιώματα. Για τα ποντιακά προστέθηκε και ένας λόγος: είναι το ξερίζωμα εκείνων που τα μιλούσαν από τη γη που γεννήθηκαν και όπου συζούσαν, και το σκόρπισμα τους και το ανακάτωμα μέσα στην μεγάλη πατρίδα.
Αν οι ανάγκες μιας κοινής εθνικής γλώσσας έχουν το αποτέλεσμα που είδαμε, δεν υπάρχει λόγος ή εθνικό συμφέρον να σβήσουν τα ιδιώματα, που μέσα τουςέεχει καθρεφτιστεί η ιδιοτυπία μιας μερίδας λαού, όπως και στα ήθη και έθιμα που παρουσιάζονται από τόπο σε τόπο. Επειδή ενδιαφερόμαστε να διατηρηθούν αυτά, όσο είναι δυνατό και αισθανόμαστε την ανάγκη τους, έτσι θα θέλαμε, πλάι στην κοινή ελληνική γλώσσα που κάναμε δική μας, να διατηρήσουμε, σε περιορισμένη χρήση, και το αγαπημένο μας ιδίωμα, πολύτιμη ιστορική κληρονομιά.
Η αντοχή του στον ισοπεδωτικό οδοστρωτήρα του πολιτισμού θα εξαρτηθεί στο τέλος από την ζωτικότητα μας και την ιδιοτυπία των όσων θα κατορθώσουμε να εκφραστούν σ'αυτό.
Όσοι πιστεύουν σ' αυτά μπορούν να εργαστούν για να καλλιεργηθεί η διάλεκτος μας, σήμερα που την αισθανόμαστε ακόμα ζωντανή και ανόθευτη, και έκφραση μας πολύτιμη.
Στο πρώτο τεύχος του περιοδικού Χρονικά του Πόντου (Σεπτέμβρης 1943) είναι δημοσιευμένο χαιρετιστήριο μήνυμα του ακαδημαϊκού Νίκου Α. Βέη, ο οποίος, μεταξύ άλλων, λέει για τα ποντιακά γλωσσικά ιδιώματα:
...Κρατήσατε τη με στοργή την οικογενειακή σας ομιλία, όσοι μπορείτε από εσάς καλλιεργήσατε τη και λογοτεχνικά. Σ' άλλες χώρες τα τοπικά γλωσσικά ιδιώματα έχουν να δείξουν θαυμαστές λογοτεχνίες και ονομαστούς λογοτέχνες...Τι αρχαιόπρεπα στοιχεία, τι αληθινά διαμάντια βρίσκονται στα προγονικά σας γλωσσικά ιδιώματα ξέρετε καλά...
Ξενοφών Άκογλου ή Ξένος Ξενίτας(1895-1961)
Στρατιωτικός και συγγραφέας.
Από τους κορυφαίους Πόντιους λαογράφους, υπήρξε διευθυντής του περιοδικού «Χρονικά του Πόντου»(1943-1946)-μετα την παύση του ένα τελευταιο τεύχος του περιοδικού κυκλοφόρησε το1951
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου