Από το βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη «Αναφορά στον Γκρέκο»

«Μύριζε σαν καρπούζι ζερβά μας τ' ακρόγιαλο και τα βουνά του Πόντου,

μια φορά κ' έναν καιρό δικά μας, δεξά αστραφτερό, απέραντο το πέλαγο.

Ο Καύκασος είχε σβύσει μέσα στο φως, μα οι γέροι, με τη ράχη γυρισμένη, κάθοννταν στην πρύμνα και δε μπορούσαν να ξεκολλήσουν τα μάτια τους από το αγαπημένο ουρανοθάλασσο.

Ο Καύκασος είχε χαθεί, φάντασμα ήταν και σκόρπισε, μα απόμεινε ασάλευτος, αβασίλευτος βαθιά στις λαμπυρήθρες των ματιών τους.

Δύσκολο, δύσκολο πολύ η ψυχή να ξεκολλήσει από την πατρίδα βουνά, θάλασσες, αγαπημένοι άνθρωποι, φτωχό αγαπημένο σπιτάκι, ένα χταπόδι είναι η ψυχή και όλα τούτα οι πλόκαμοί της».