Πατρική και Aδελφική Διδασκαλία

 Με αφορμή τη συμπλήρωση 200 ετών από την έναρξη του Αγώνα, η σειρά βιβλίων Lux Orbis των εκδόσεων iWrite τολμά να αναδείξει τις πραγματικά αντίξοες συνθήκες μέσα στις οποίες οι άνθρωποι που αποτέλεσαν την πνευματική ατμομηχανή της Επανάστασης, αποπειράθηκαν να προετοιμάσουν το έδαφος για την κήρυξή της.

Πρόκειται δίχως αμφιβολία για ένα εκδοτικό γεγονός ενόψει της συμπλήρωσης 200 ετών από την κήρυξη της Επανάστασης. 
Τον πρόλογο του έργου υπογράφει ο Πέτρος Τατσόπουλος. 

 

Ο δρόµος για την Επανάσταση του 1821 δεν υπήρξε στρωµένος µε ροδοπέταλα. Πέρα από τους Οθωµανούς και τους λοιπούς εξωτερικούς κινδύνους, οι Έλληνες Διαφωτιστές και επαναστάτες κλήθηκαν να αντιµετωπίσουν την απόλυτα εχθρική προς τις αξίες της ελευθερίας και ανεξαρτησίας, ανώτατη ηγεσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Αυτό το βιβλίο συµπεριλαµβάνει για πρώτη φορά δύο κείµενα που δηµοσιεύτηκαν το 1798. Την “Πατρική Διδασκαλία” του πατριάρχη Ιεροσολύµων Άνθιµου και την απάντηση του Αδαµάντιου Κοραή, µέσω του έργου του “Αδελφική Διδασκαλία”. Πρόκειται για τη σύγκρουση δύο αντιµαχόµενων κόσµων, παραµονές του µεγάλου ξεσηκωµού.
Κλείσατε τα αυτία σας και µη δώσετε καµµίαν ακρόασιν εις ταύτας τας νεoφανείς ελπίδας της ελευθερίας και να είσθε κατά πολλά βέβαιοι, ότι αι δόξαι και αι διδασκαλίαι αυτών, καθ’ όσον εδυνήθηµεν να καταλάβωµεν και πραγµατικώς από τα έθνη οπού εδέχθησαν αυτάς να γνωρίσωµεν, κοντά οπού είναι ενάντια εις τα ρητά της Θείας Γραφής και των αγίων αποστόλων, οπού µας προστάζουν να υποτασσώµεθα εις τας υπερεχούσας αρχάς[…]

Άνθιµος, πατριάρχης Ιεροσολύµων
Πατρική Διδασκαλία (1798)

Bλέπων το κατά των βαρβάρων τυράννων της Eλλάδος µίσος αυξανόµενον επί µάλλον και µάλλον, ηθέλησεν ο φιλότουρκος συγγραφεύς να κοιµήση την δικαίαν των Γραικών αγανάκτησιν[…] Eύκολον είναι να καταλάβη τις από ταύτα, ότι οι τοιούτοι πλεονέκται πρέπει να φοβώνται την καταστροφήν των Tούρκων ως ιδίαν αυτών καταστροφήν, και των Γραικών την ελευθερίαν ως απαρηγόρητον αυτών δυστυχίαν.

Αδαµάντιος Κοραής,
Αδελφική Διδασκαλία (1798)

 

Οι συγγραφείς

Ο Αδαµάντιος Κοραής (1748-1833), γεννηµένος στη Σµύρνη και µε καταγωγή από τη Χίο, θεωρείται ο σηµαντικότερος εκπρόσωπος του νεοελληνικού διαφωτισµού. Αφιέρωσε τη ζωή του στην αναγέννηση της ελληνικής παιδείας και στην προετοιµασία του έθνους για τον µεγάλο ξεσηκωµό.
Σπούδασε ιατρική στο Μονπελλιέ της Γαλλίας και σε ηλικία 40 ετών εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου και έζησε ως τον θάνατό του. Ασχολήθηκε επισταµένα µε τη φιλολογία, µεταδίδοντας στους συµπατριώτες του την αρχαία ελληνική σοφία, αλλά και τις προσωπικές του πολιτικές και φιλοσοφικές απόψεις. Επηρέασε και ενέπνευσε δεκάδες Έλληνες λογίους της εποχής του, µεταδίδοντάς τους τη φλόγα για φωτισµό και τη δίψα για απελευθέρωση από τον ζυγό των Οθωµανών. Σηµαντικά έργα του τα “Αδελφική διδασκαλία”, “Άσµα Πολεµιστήριον”, “Σάλπισµα Πολεµιστήριον”, “Πρόδροµος Ελληνικής Βιβλιοθήκης” και “Ελληνική Βιβλιοθήκη”.

- - -

Ο πατριάρχης Ιεροσολύµων Άνθιµος (1717-1808) γεννήθηκε στην Αντιόχεια και σε ηλικία 3 ετών µετακόµισε µε τον πατέρα του στα Ιεροσόλυµα. Σπούδασε στο εκεί γυµνάσιο και µάλιστα µετά τον θάνατο του δασκάλου του, Ιακώβου του Πατµίου, τον διαδέχτηκε ως διδάσκαλος. Παράλληλα χειροτονήθηκε ιερέας, αρχιµανδρίτης και πρώτος ιεροκήρυκας του πατριαρχικού θρόνου. Στα 1774 ανέλαβε µητροπολίτης Σκυθοπόλεως, ενώ έντεκα χρόνια αργότερα προβιβάστηκε στον πατριαρχικό θρόνο των Ιεροσολύµων. Σηµαντικότερο έργο του η “Ερµηνεία εις τους Ψαλµούς”, που εκδόθηκε στη Λειψία το 1855 από τον Διονύσιο Κλεόπα.