Εισφορές Ελλήνων Ποντίων για την ανέγερση του κτιρίου του Φροντιστηρίου Τραπεζούντας

Στον πίνακα που ακολουθεί περιλαμβάνονται με λεπτομέρεια όλες οι εισφορές που εισπράχθηκαν στην περιοχή Τραπεζούντας, τον Καύκασο και τη Ρωσία για την οικοδόμηση του νέου κτιρίου του Φροντιστηρίου

Η φωτο του φροντιστηριου Τραπεζουντας μου εχει σταλει απο τον κ. Αρη Κυριαζη!!!!

 Α. Από την περιοχή Τραπεζούντας

Α/Α	Ονοματεπώνυμο δωρητή	Ποσό (Χρυσές	Σύνολο
		Οθωμ. Λίρες)
1	Κούσης και Θεοφύλακτος	1.000
2	Γρηγόριος Καπαγιαννίδης	500
3	Πέτρος & Παναγ. Καγκαλίδης	200
4	Παντελής Λαμπριανίδης (ρούβλια 1.000)	116
5	Χ" Μουράτ Βαφειάδης	100
6	Χ" Γεώργιος Ακριτίδης	100
7	Β. και Ι.Σ. Ιωαννίδης	68
8	Τάντος Ουσταμπασίδης (ρούβλια 1.000)	116
9	Αδελφοί Βελισσαρίδη	70
10	Χ" Γεώργιος Υφαντίδης	100
11	Αδελφοί Τσαλιγόπουλοι	50
12	Αδελφοί Φωστηρόπουλοι	50
13	Αντώνιος Κογκαλίδης	50
14	Υιοί Χ. Καπαγιαννίδη	50
15	Υιοί Γ. Σειρηνόπουλου	50
16	Αδελφοί Γ. Μεταξά	50
17	Ανδρέας Σιμώνωφ	50
18	Αδελφοί Π. Βαφειάδη	50
19	Υιοί Δ. Αργυρόπουλου	53,50
20	Ανδρέας Ι. Μεταξάς (φράγκα 1.000)	44
21	Αδ. Λ.  Εφραιμίδης	40
22	Παρ. Θ. Γραμματικόπουλος	40
23	Ανώνυμος (Δια του Κ.Α.Θ.)	50
24	Ο Τραπεζούντας Κωνστάντιος	50
25	Παναγιώτης Αργυρόπουλος	35
26	Παναγιώτης Θεοφυλάκτου	40
27	Η Ιερά Μονή Σουμελά	105
28	Πέτρος & Νικόλ. Περσόπουλος	30
29	Βασίλ. Κ. Βασιλειάδης	30
30	Σπυρ. Παπαδόπουλος	30
31	Αδελφοί Β. Βαφειάδη	30
32	Κωνσταντίνος Αβραμίδης	30
33	Μιλτιάδης Παπαδόπουλος	30
34	Αδελφοί Τζαϊρίδη	30
35	Υιοί Ι. Ενεπέκογλου	30
36	Αδελφοί Ιορδ.  Φωστηρόπουλου	25

37	Ν. & Π. Γραμματικόπουλος	25
38-50	Άλλα 13 άτομα ανά λίρες 20	260
51-60	Άλλα 10 άτομα ανά λίρες 15	150
61-65	Άλλα 5 άτομα ανά λίρες 12	60
66-91	Άλλα 26 άτομα ανά λίρες 10	260
92-233	Άλλα 141 άτομα με μικρότερα ποσά	457
	Σύνολο χρυσές οθωμανικές λίρες		4.709,50
Από το ποσό αυτό αφαιρούνται δωρεές που δεν συγκεντρώθηκαν μέχρι τη στιγμή της σύνταξης της έκθεσης, λίρες 261,65, δηλαδή το συνολικό ποσό που πρέπει να υπολογίσουμε είναι λίρες 4.447,85
Β. Από την περιοχή Ροστώβ Νότιας Ρωσίας (μέσω των Αδελφών Ασλανίδη)
Αδελφοί Ι. & Α. Ασλανίδη		500
Λοιποί ομογενείς		45
Σύνολο			545
Γ. Από την Οδησσό της Κριμαίας
Παναγ.	Ν. Παυλίδης (λίρες Αγγλίας 100)	110
Ελευθ & Επαμ. Παπαδόπουλος (ρούβλια 1.000)		116
Υιοί Ηλ. Κωνσταντινίδη (ρούβλια 150)		17
Σύνολο			243
Δ. Από την περιοχή Ρεστ (Περσίας) με τη φροντίδα του Π. Κανδήλη
Παντελής Ηλ. Κανδήλης		10
Les petits fils Bonnet & Co. (ρούβλια 180)		20,88
Σύνολο			30,88
Ε. Από την Τιφλίδα
Γεώργιος Κουντούρωφ		100
Σύνολο			100
ΣΤ. Από το Νοβοτζερκάσκ

Παρασκευάς Π. Τζανισίτης	6
Σύνολο		6
Ζ. Από το Απίν
Αδελφοί Γρηγοριάδη (ρούβλια 300)	34,80
Σύνολο		34,80
Η. Από τη Γιάλτα της Κριμαίας
Νικόλαος Φολτώφ (ρούβλια 100)	11,57
Σύνολο		11,57
Ποσά που συγκεντρώθηκαν σε ρωσικά ρούβλια:  Θ. Στο Χοσάβ-Γιουρτ
Επαμεινώνδας Διαμαντόπουλος	125
Διάφοροι άλλοι	25
Σύνολο ρούβλια		150
Ι. Στη Στανίτζα (Λινεΐνη)
Αχιλλέας Καλλιφατίδης	100
Σύνολο ρούβλια		100
ΙΑ. Στο Μαϊκώπ (Νότιας Ρωσίας)
Κωνσταντίνος Χ. Λευίτης	5.000
Νικόλαος Καρυοφύλλης	1.000
Κωνσταντίνος Θ. Λευίτης	1.000
Ηλίας Κ.Θ. Λευίτης	500
Γεώργιος Α. Κυτρίδης	300
Ηρακλής Τερζόπουλος	200
Χαράλαμπος Δ. Λευίτης	200
18 άλλοι με μικρότερα ποσά	1.735
Βασίλειος Μελίδης	3.000
Χρήστος Λευίτης	1.000
Λάζαρος Καμπουρίδης	500
Ν. Δ. Αρβανιτόπουλος	300
Άλλοι με μικρότερα ποσά	800
Σύνολο ρούβλια		15.535
ΙΒ. Στη Σεβαστούπολη με τη φροντίδα του Ιάκ. Φωστηρόπουλου

12 διάφοροι με μικρά ποσά	260
Σύνολο ρούβλια		260
ΙΓ. Στο Βατούμ
Παναγιώτης Συμεωνίδης	200
Εργάται Αλκ. Εφραιμίδη	15,50
Ιωάννης Λαζάρεφ	5.000
Υιοί Αθαν. Αηδονόπουλου	200
Συμεών Συμεωνίδης	200
Αλκιβ. Εφραιμίδης	500
Αδελφοί Π. & Ν. Σιμώνωφ	500
Μιχαήλ Μιχαηλίδης	200
Μιχαήλ Παρασκευόπουλος	200
Θ. Γιαμάκ	100
Αδελφοί Καλαϊτζόγλου	100
Σπυρ. Λ. Ιβηρόπουλος	100
Ιωάννης Λαζαρίδης	100
Κ. Δ. Καλαντζόγλους	100
Χαρ. & Μαρ. Μουρατχανίδης	100
Κ. Γρηγοριάδης	100
Μιχ. Κεσίσογλου	100
Θεόδωρος Ασλανίδης	100
Δημ. Κουτζίδης	100
Τιμολέων Τριανταφυλλίδης	150
Χρ. Γρηγοριάδης	100
23 άλλοι με μικρότερα ποσά	730
Σύνολο ρούβλια		8.995,50
ΙΔ. Στο Ταϊγάνιο (Ταϊγανρόγκ)
Παπα- Ματθαίος Παπαδόπουλος	50
Σύνολο		50
ΙΕ. Στο Τομπρούκ
Επαμεινώνδας Γραμματικόπουλος	500
Σύνολο		500
ΙΣΤ. Στο Καρς
Χ’’ Παναγιώτης Χαρίτωφ	100
Η σύζυγός του Σοφία	100

Σύνολο		200
ΙΖ. Στο Σοχούμι
Χρίστος Σαμουρίδης	500
Αχιλλέας Ουσταμπασίδης	100
Γεώργιος Μεταξόπουλος	100
Απόστολος Τοκμετζώφ	100
Π. Βαφειάδης	100
Ν. Διαμαντόπουλος	100
Σάββας Λυπηρίδης	100
Δ. Κομνηνός	100
Ιωάννης Καλλιανίδης	100
Ελευθέριος Συργανίδης	100
11 άλλοι με μικρότερα ποσά, δηλ. συνολικά	250
Σύνολο		1.650
ΙΗ. Στο Κρίμσκι (με τη φροντίδα της επιτροπής αποστολής)
Αγγελής Καλλιανίδης	1.500
Γ. Μακρίδης	500
Αριστείδης Ροδαφινός	300
Γ. Μαυροειδής	200
Ιωάννης Προδρομάς	200
Θεόδωρος Σαχινίδης	150
Αθηνά Προδρομά	100
Θεοφάνης Θεοφανίδης	100
Μηνάς Π. Προδρομάς	100
Π' Ιωάννης Ανδρεάδης, εφημέριος της κοινότητας	100
Σπυρίδων Κατάσης	100
Ιορδάνης Ιωακειμίδης	100
Ζαφείρα Τσουβαλτζή	100
Νικόλαος Αλεπόπουλος	100
7 άλλοι με μικρότερα ποσά	235
Σύνολο		3.885
ΙΘ. Στο Αικατερινοντάρ
Παναγιώτης Ακρίτας (λίρες οθωμανικές 500)	4.305
Αδελφοί Ασβεστόπουλοι	1.500
Δ. Σιουσμάν	500
Απόστ. Μικρόπουλος	300

Αδελφοί Πατζιάκωφ	300
Παναγιώτης Ιωακειμίδης	300
Γ. Ξανθόπουλος	300
Ανδρέας Σαραντίδης	250
Ι. Καγκελίδης	200
Ι. και Γ. Αντωνιάδης	200
Ιωάν. και Αθανάσιος Κατάσης	200
Γρ. Γραμματικόπουλος	200
Πέτρος και Ηρακλής Γραμματικόπουλος	200
Γ. Θωμαίδης	150
Ιωάννης Γαλανόπουλος	150
19 άλλοι ανά 100 ρούβλια ο καθένας	1.900
34 άλλοι με μικρότερα ποσά	1.120
Σύνολο		12.075
Κ. Στο Μπακού
Βασίλειος Κούσης	1.000
Αλέξανδρος Κούσης	900
Αχιλλέας Μαυρόπουλος	200
Ι.Ν. Παπαδοπουλος	100
Ν.Π. Μουσούρης	100
Κυριάκος Παπαντωνίου	100
33 άλλοι με μικρότερα ποσά	325
Το κατάστημα Κούση-Θεοφυλάκτου (για δεύτερη φορά)	650
Σύνολο		3.375
ΚΑ. Στο Πότι (με τη φροντίδα της επιτροπής)
Παναγιώτης Ζαροκοίλης	300
Επαμεινώνδας Καρπόζηλος	200
Ευριπ. και Αρκάδ. Καρπόζηλος	100
Κίμων Γκίλης	200
Αγησίλαος Αυγερινός	100
4 άλλοι με μικρότερα ποσά	95
Σύνολο		995
ΚΒ. Στην Ανάπα (Με τη φροντίδα της επιτροπής)
Χαράλαμπος Μουμούλωφ	1.000
Ιωάννης Πασιάνωφ	1.000

Κ. Καρυοφύλλης	400
Δ. Τριπολίτωφ	200
Σύνολο		2.600
ΚΓ. Στο Πιετιγόρσκι (Με τη φροντίδα της επιτροπής)
Νικόλαος Παπαϊωάννου	200
Κωνσταντίνος Μιχαηλίδης	200
Γρηγ. Γρηγοριάδης	300
5 άλλοι με μικρότερα ποσά	105
Σύνολο		805
ΚΔ. Στο Σίβρισκι (Με τη φροντίδα Παν. Σαρηπανίδη)
Παν. Σαρηπανίδης	50
24 άλλοι με μικρότερα ποσά	245
Σύνολο		295
ΚΕ. Στο Αρμαβίρ
Κανσταντίνος Τζιώρτζογλου	100
Σύνολο	100
ΚΣΤ. Στο Βλαδικαυκάς (Με τη φροντίδα της επιτροπής)
Π. Μαραντίδης	500
Σοφία Μιχαήλωφ	100
Αλεξάνδρα Ιωσηφάντωφ	100
Ιωάννης Μαρτακίδης	100
Κωνστ. Παζτούβα	100
22 άλλοι με μικρότερα ποσά, συνολικά	374
Σύνολο		1.274
ΚΖ. Στο Νοβοροσίσκ (Με τη φροντίδα της επιτροπής)
Αδελφοί Σταύρου Καλλιβάζη	200
Ευθύμιος Εμινίδης	300
Ανδρέας Σαβουλίδης	100
16 άλλοι με μικρότερα ποσά, συνολικά	455
Σύνολο		1.055
Δηλαδή, συνολικά εισπράχθηκαν από τους Ποντίους της Καυκάσου και της Περσίας τα εξής ποσά: Α) Σε χρυσές οθωμανικές λίρες Σύνολο 971,25  Β) Σε ρωσικά ρούβλια Σύνολο 58.505		Ρωσίας, του

Με τη μετατροπή αυτών σε χρυσές οθωμανικές λίρες και την πρόσθεση όλων των ποσών που χρησιμοποιήθηκαν συνολικά για την οικοδόμηση του σχολείου, έχουμε την εξής ανακεφαλαίωση:

ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ των χρηματικών ποσών που εισπράχθηκαν στην Τραπεζούντα, τη Ρωσία και τον Καύκασο για την οικοδόμηση του Φροντιστηρίου, σε

χρυσές οθωμανικές λίρες.

1.    Στην Τραπεζούντα.......................................................... 4.447,85

2.    Στη Ρωσία, Καύκασο, Περσία........................................ 7.208,41

3.    Κληροδοτήματα στην Τραπεζούντα και Ρωσία............. 314,34

4.     Έκτακτες συνδρομές μαθητών, εκκλησιών κ.λπ............. 100,82

5.    Από πωλήσεις υλικών....................................................... 251,22

Γενικό σύνολο εισπραχθέντων ποσών: 12.322,64

Με το ποσό αυτό οικοδομήθηκε το νέο κτίριο του Φροντιστηρίου. Το κόστος, όμως, κατασκευής του κτιρίου θα πρέπει να θεωρηθεί κατά πολύ υψηλότερο, αν συνυπολογιστούν τόσο η απόφαση της κυβέρνησης για την απαλλαγή από τους τελωνειακούς δασμούς των υλικών που εισήχθησαν από το εξωτερικό (υπολογίζονται σε 2.000-3.000 χρυσές οθωμανικές λίρες), όσο και οι διευκολύνσεις που προσέφερε η εταιρεία μεταφοράς των υλικών (Paquet et Co), η οποία προχώρησε σε μεγάλη έκπτωση του ναύλου μεταφοράς τους .

Μια εκτίμηση του πιθανού κόστους σε σημερινές τιμές μας παρέχει ο συγγραφέας που μας παραθέτει τα στοιχεία αυτά. Με μια σειρά υπολογισμών, φτάνει στο συμπέρασμα ότι το συνολικό κόστος οικοδόμησης του Φροντιστηρίου φτάνει (σε τιμές του 1970 οπότε έγινε η μελέτη) περίπου σε 24.000.000 δραχμές. Αν δε υπολογίσουμε κατά προσέγγιση - και με βάση τον υπολογισμό αυτό - ότι 31 χρόνια μετά (δηλαδή το 2001) το κόστος κατασκευής έχει ανέβει περίπου κατά 100-130 φορές, φτάνουμε σε ένα ποσό περίπου 2.500.000.000 - 3.100.000.000 δισεκατομμυρίων δραχμών σε σημερινές τιμές, που σημαίνει ένα τεράστιο και πρωτοφανές επίτευγμα ιδιωτικής πρωτοβουλίας.

Η Έκθεση της Επιτροπής Ανοικοδομήσεως παρουσιάζεται στη συνεδρίαση της Αντιπροσωπείας της κοινότητας της 6 Ιουνίου 1903. Παράλληλα - κατόπιν παρακλήσεως της επιτροπής - έχει οριστεί από την Αντιπροσωπεία της κοινότητας και τριμελής Επιτροπή Ελέγχου των οικονομικών της Επιτροπής Ανοικοδομήσεως, αποτελούμενη από τρία εξέχοντα στελέχη της κοινότητας και ταυτόχρονα της οικονομικής ελίτ της πόλης, τους Χρήστο Μεταξά, Γεώργιο Κοκκινίδη και Ιορδάνη Ενεπέκογλου. Η επιτροπή αυτή, μετά το λεπτομερή έλεγχο όλων των σχετικών παραστατικών, βρίσκει ότι όλα έγιναν καλώς και καταθέτει την Έκθεσή της στο Μητροπολίτη Τραπεζούντας, ως πρόεδρο της Αντιπροσωπείας, στις 5 Δεκεμβρίου 1904.

Από την παράθεση του μακροσκελούς αυτού πίνακα των ονομάτων που συνεισέφεραν οικονομικά στην οικοδόμηση του νέου κτιρίου του Φροντιστηρίου, προκύπτουν ασφαλώς μερικά ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

Πρώτα - πρώτα φαίνεται καθαρά ότι όλοι σχεδόν οι Πόντιοι, τόσο στην Τραπεζούντα όσο και αυτοί που έχουν εγκατασταθεί ως μετανάστες στη γειτονική ομόδοξη Ρωσία και τον Καύκασο, προσφέρουν ο καθένας κατά τις δυνάμεις του, θεωρώντας προφανώς ότι κατ’ αυτό τον τρόπο συμβάλλουν στην οικοδόμηση ενός μέλλοντος περισσότερο φωτεινού για τον ποντιακό ελληνισμό, που θα εγγυάται η συγκρότηση ενός σημαντικού σχολικού μηχανισμού, με στόχο όχι μόνο να αναπαραγάγει τις ιδέες και αξίες του, αλλά επιπλέον θα τον βοηθήσει να παίξει ένα σημαντικό ρόλο στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται στις συνθήκες εκφυλισμού της άλλοτε κραταιάς οσμανικής αυτοκρατορίας.

Γίνεται φανερό, επίσης, ότι στην τιτάνια αυτή προσπάθεια καθοριστικός είναι ο ρόλος των Ποντίων αστών, τραπεζιτών και εμπόρων, οι οποίοι συμμετέχουν όχι μόνο με τις - άμεσες - γενναίες οικονομικές παροχές, αλλά και με τη χορήγηση άτοκων δανείων και ακόμη με την προσωπική τους εργασία, για τη διεκπεραίωση της οποίας αφιερώνουν τεράστια ποσότητα χρόνου μέσω των διαφόρων επιτροπών, που είναι απαραίτητες για την ολοκλήρωση του έργου, αλλά και των επαφών και συζητήσεων με διαφόρους ανθρώπους που έχουν τη δυνατότητα να στηρίξουν αυτή τη μεγαλειώδη προσπάθεια. Η συμβολή τους αυτή ερμηνεύεται από την πιεστική ανάγκη στελέχωσης των υπό ραγδαία άνοδο επιχειρήσεών τους με στελέχη έστω και στοιχειωδώς καταρτισμένα, τα οποία μπορεί να προσφέρει ένας σχολικός μηχανισμός με τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις. Ένας μηχανισμός που, παράλληλα με την αναπαραγωγή της ιδεολογίας του ποντιακού ελληνισμού, θα συνδέει την εκπαίδευση με την παραγωγή. Αυτή ειδικά την τελευταία αναγκαιότητα προωθεί ο νέος Διευθυντής του Φροντιστηρίου (1903) Νικόλαος Λιθοξόος, ο οποίος - όπως ήδη έχει προαναφερθεί - το 1904 εισηγείται και καθιερώνει την ίδρυση Εμπορικού τμήματος στην τελευταία τάξη του Φροντιστηρίου, με ανάλογο Αναλυτικό Πρόγραμμα, όπου στο εξής φοιτούν μαθητές που θέλουν να στελεχώσουν τις ελληνικές τραπεζικές και εμπορικές επιχειρήσεις και γενικά όσοι επιθυμούν να ασχοληθούν με τις επιχειρήσεις και το εμπόριο.

ΑΝΤΩΝΗ Υ. ΠΑΥΛΙΔΗ

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΟΝΤΙΑΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ
 «ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΝΤΟΥ» ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 24

"ΤΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑΣ (1900-1914) και η ιδεολογική κυριαρχία των Ελλήνων στον Πόντο"