Παρασκευή 6 Απριλίου 2018

Πάσχα - Λαμπρή.

Η Λαμπρή συμβόλιζε στον Πόντο την απο­λύτρωση του έθνους από τη δουλεία και την ταπείνωση. Πήγαιναν στην εκκλησία μεσάνυχτα.
Εσωτερικό εκκλησίας στη Σαντά

Κατά το Δοξαστικό Αναστάσεως ημέρα. . . έκαναν ασπασμό όλοι και οι μαλωμένοι υποχρεωτικά συμφιλιώνονταν.
Οι τουφε­κιές και οι καμπάνες δεν σταματούσαν, αλλά εξακολουθούσαν όλην την ημέ­ρα. Μόλις γύριζαν από την εκκλησία έσπαναν και έτρωγαν τ' ευχιασμένον τ' ωβόν λέγοντας:
Ση Χριστού τ' όνεμαν και ση διαβόλ' τη σπάσ'. Με τ' ευχιασμένον τ' ώβόν δεν τσούγκριζαν, διότι το σπασμένο έπρεπε να το πά­ρει ο νικητής, εκτός εάν συμφωνούσαν να φάει έκαστος το αυγό του.
Στο σπίτι τη μουσκαρί το κρέας βραστό αντικαθιστούσε τ' αρνί της σούβλας. Οι χοροί γίνονταν στ' αλώνια, αν δεν έκανε κακοκαιρία.
Τα τσουγκρίσματα των αυγών εξακολουθούσαν ως την Ανάληψη. Στη δεύτερη Ανά­σταση έβγαιναν έξω από τις ενορίες:
Οι Πινιατιάντ και  Ισχανάντ ως τ’ Αραπάντων τα χοζάνια, οι Κάθε χωρέτ ως τοί Κοσλαράντων, οι Κοσλαράντ ως τη Κατσά, οι Ζουρνατσιάντ σα Κερχανάδας, οι Τσακαλάντ ως τοί Πισστοφάντων το ρακάν.
Τότε κάθε ενορία προσπαθούσε να κάψει περισσότερο μπαρούτι, να πατεί τ' άλλα τα χωρία. Την ημέρα αυτή έκαιγαν και τον διάβολον ή τον εβραίον στην άκρη του αλωνιού όπου χόρευαν κάρφωναν ένα μακρύ φυντάνι (μαρτάκ).
Στην κορυφή του έδεναν ομοίωμα ανθρώπου: σακί γεμάτο με χόρτα, ξύλο διαμπερές για χέρια, κι ένα κουρέλι σφαιρικό για κεφάλι. Με τους πυροβολισμούς άναβε και καιόταν.
Την πρώτη μέρα έκαμναν επίσκεψη μόνο στου παπά, στου επιτρόπου και στο σπίτι εκείνων που είχαν νεκρό εκείνο το χρόνο.
Σ’ όλα τα σπίτια τους πρόσφεραν κόκκινα αυγά, τα οποία την ίδια στιγμή τα τσούγκριζαν. Αφού δοκίμαζαν στα δόντια την αντοχή των αυγών τους, για να πείσει ο ένας τον άλλο έλεγε:
Να τ’ ωβό ‘μ και κάθκα.
Παίρω τ' ώβό ‘σ και κάθουμαι. Μερικοί πονηροί τρυπούσαν τ’ αυγό με βελόνι και έβαζαν μέσα πίσσα (πισσιάνος). Άλλοι τα έψηναν στη χόβολη με τη μύτη προς τα κάτω.
Τη δεύτερη μέρα έπαιρναν γραμμή όλα τα σπίτια και του πιο φτωχού και της χήρας.
Στην ενορία Πινατάντων όλοι οι άνδρες πήγαιναν μαζί μια παρέα.
Από τη Λαμπρή ως την Ανάληψη ο χαιρετισμός ήταν Χριστός Ανέστη - Αληθώς ανέστη ή Αληθινός ανέστη. Λαμπροήμερα ονομαζόταν η Διακαινήσιμη εβδομάδα.
Στα τριήμερα το τραπέζι ήταν στρωμένο, αρματωμένο και δεν το σήκωναν. Όλην αυτή την εβδομάδα δεν δούλευαν (εύκαιρον εβδομάδα, ντο σπείρτς 'κι φυτρών, ήταν αφιερωμένη στους χορούς και στα γλέντια.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

 
Copyright © 2015 Santeos
| Design By Herdiansyah Hamzah