Παρασκευή 27 Απριλίου 2018 / 07.00 μ.μ.
Α. Εγκαίνια πολυθεματικής έκθεσης
Β. Από τον Πόντο στην Ανατολή. Μουσική περιήγηση.
Λύρα: Χρήστος Καλιοντζίδης
Τραγούδι: Βασίλειος Φωτιάδης Πέλα Νικολαΐδου Αλέξης Παρχαρίδης
Γ. Χαιρετισμοί επισήμων
Δ. Παρουσίαση του Λευκώματος:
Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου μέσα από τα εικαστικά έργα του Gjergj Kola.
Εισηγητές:
Αντώνης Τουρλιδάκης, Πρύτανης Παν. Δυτ. Μακεδονίας.
Μαυροσκούφης Δημήτριος, Κοσμήτορας Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ.
Τάσος Τζήκας, Πρόεδρος ΔΕΘ - Helexpo.
Βούλα Πατουλίδου, Ολυμπιονίκης, Αντιπεριφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας.
Ιβάν Σαββίδης, Πρόεδρος Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων Ρωσίας και Συντονιστής του ΣΑΕ Περιφέρειας Μαύρης Θάλασσας και Κεντρικής Ασίας.
Μπακογλίδης Θεοδόσης, Δήμαρχος Καλαμαριάς.
Silvia Cuppini, Καθηγήτρια Σύγχρονης Τέχνης στη Σχολή Καλών Tεχνών του Πανεπιστημίου Ουρμπίνο.
Gjergj Kola, Καθηγητής Καλών Τεχνών.
Κωνσταντίνος Φωτιάδης, Ομ. Καθηγητής Παν. Δυτ. Μακεδονίας.
Σάββατο 28 Απριλίου 2018 / 07.00 μ.μ.
«Ο Πόντος κατά την αρχαιότητα. Από τις αφηγήσεις των μυθολογικών παραδόσεων στην πραγματικότητα των αρχαιολογικών ανακαλύψεων».
Εισηγήτρια: Ελένη Μεντεσίδου
Υποψ. Διδάκτωρ του Τμήματος Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ.
Ο Εύξεινος Πόντος τοποθετούταν στη συνείδηση των ελλήνων της πρώιμης αρχαιότητας στις εσχατιές του γνωστού σε αυτούς κόσμου, σε ένα χώρο μεταξύ μύθου και πραγματικότητας. Αποτελούσε πράγματι ο Πόντος μία αποκομμένη από τη μητροπολιτική Ελλάδα περιοχή; Με την παρούσα εισήγηση θα επιχειρήσουμε, αναφερόμενοι στις μυθολογικές αφηγήσεις και τα αρχαιολογικά ευρήματα, να διερευνήσουμε τη θέση του Ευξείνου Πόντου στον Ελληνικό Κόσμο από την εποχή των ηρώων έως την ύστερη αρχαιότητα.
Α. Εγκαίνια πολυθεματικής έκθεσης
Β. Από τον Πόντο στην Ανατολή. Μουσική περιήγηση.
Λύρα: Χρήστος Καλιοντζίδης
Τραγούδι: Βασίλειος Φωτιάδης Πέλα Νικολαΐδου Αλέξης Παρχαρίδης
Γ. Χαιρετισμοί επισήμων
Δ. Παρουσίαση του Λευκώματος:
Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου μέσα από τα εικαστικά έργα του Gjergj Kola.
Εισηγητές:
Αντώνης Τουρλιδάκης, Πρύτανης Παν. Δυτ. Μακεδονίας.
Μαυροσκούφης Δημήτριος, Κοσμήτορας Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ.
Τάσος Τζήκας, Πρόεδρος ΔΕΘ - Helexpo.
Βούλα Πατουλίδου, Ολυμπιονίκης, Αντιπεριφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας.
Ιβάν Σαββίδης, Πρόεδρος Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων Ρωσίας και Συντονιστής του ΣΑΕ Περιφέρειας Μαύρης Θάλασσας και Κεντρικής Ασίας.
Μπακογλίδης Θεοδόσης, Δήμαρχος Καλαμαριάς.
Silvia Cuppini, Καθηγήτρια Σύγχρονης Τέχνης στη Σχολή Καλών Tεχνών του Πανεπιστημίου Ουρμπίνο.
Gjergj Kola, Καθηγητής Καλών Τεχνών.
Κωνσταντίνος Φωτιάδης, Ομ. Καθηγητής Παν. Δυτ. Μακεδονίας.
Σάββατο 28 Απριλίου 2018 / 07.00 μ.μ.
«Ο Πόντος κατά την αρχαιότητα. Από τις αφηγήσεις των μυθολογικών παραδόσεων στην πραγματικότητα των αρχαιολογικών ανακαλύψεων».
Εισηγήτρια: Ελένη Μεντεσίδου
Υποψ. Διδάκτωρ του Τμήματος Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ.
Ο Εύξεινος Πόντος τοποθετούταν στη συνείδηση των ελλήνων της πρώιμης αρχαιότητας στις εσχατιές του γνωστού σε αυτούς κόσμου, σε ένα χώρο μεταξύ μύθου και πραγματικότητας. Αποτελούσε πράγματι ο Πόντος μία αποκομμένη από τη μητροπολιτική Ελλάδα περιοχή; Με την παρούσα εισήγηση θα επιχειρήσουμε, αναφερόμενοι στις μυθολογικές αφηγήσεις και τα αρχαιολογικά ευρήματα, να διερευνήσουμε τη θέση του Ευξείνου Πόντου στον Ελληνικό Κόσμο από την εποχή των ηρώων έως την ύστερη αρχαιότητα.
«Συναυλία με το μουσικό σχήμα Αργατεία»
«Αργατεία» ήταν ο τρόπος συνεργασίας και αλληλεγγύης του αγροτικού πληθυσμού του Πόντου. Ο θεσμός αυτός αν και έχει εξασθενήσει στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες, στον ιστορικό Πόντο παραμένει ακόμα ζωντανός μεταξύ των ανθρώπων που μιλούν την ελληνική διάλεκτο της περιοχής, τα ποντιακά ή ρωμέϊκα. Η μνήμη της αργατείας παραμένει επίσης ζωντανή στο ήθος και στα νοήματα των τραγουδιών και του λαϊκού πολιτισμού μας, παράτις παραμορφωτικές επιδράσεις του ψευδεπίγραφου, ατομικιστικού και αντιαισθητικού «εκσυγχρονισμού».
Η μουσική μας Αργατεία θέλει να χτίσει δεσμούς αλληλεγγύης μεταξύ των ανθρώπων και να υπενθυμίσει την σπουδαιότητα και την σημασία της τέχνης και της συλλογικότητας σε δύσκολες εποχές. Η ποντιακή μουσική είναι μια ιδιαίτερη μορφή ΤΕΧΝΗΣ των ήχων, του λόγου, του ρυθμού, των νοημάτων και των συναισθημάτων. Ήχοι και μελωδίες από τον ιστορικό Πόντο και οι δημιουργίες των Ποντίων οργανοπαικτών στην Ελλάδα αποτελούν για εμάς πηγή έμπνευσης αλλά και ελπίδας.
Αντλώντας από τις ιδιαιτερότητες και τα ηχοχρώματα κάθε οργάνου και της μουσικής παράδοσης που εκπροσωπεί, χτίζουμε μια μελωδική συνέργεια η οποία θα εμπλουτίζεται διαρκώς με νέες συνεργασίες, ιδέες και τραγούδια. Η Αργατεία μας μοιάζει με δέντρο που έχει βαθιές ρίζες και πολλά δυνατά κλαδιά όπου το ένα τροφοδοτεί το άλλο.
Φίλιππος Κεσαπίδης, Υπεύθυνος του Μουσικού Σχήματος
Στέλλα Καμπουρίδου, καβάλ
Κώστας Καλούσης, τραγούδι
Γιάννης Καρακαλπακίδης, ακουστικό μπάσο
Χρήστος Τάσιος, κρουστά
Έλσα Μουρατίδου, τραγούδι
Θανάσης Κουλεντιανός, κανονάκι
Φίλιππος Κεσαπίδης, λύρα
Onur Senturk, λύρα, νταμπουράς και αγγείο
Δευτέρα 30 Απριλίου 2018 / 07.00 μ.μ.
«Μουσική μνήμη και ταυτότητες στη σημερινή Τραπεζούντα»
Εισηγητής: Νίκος Μιχαηλίδης, Ανθρωπολόγος,
Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Πρίνστον των Η.Π.Α.
H μουσική ακρόαση ως πολιτισμική πρακτική διαμόρφωσης του συναισθήματος υπήρξε βασικό εργαλείο στη διαδικασία συγκρότησης έθνους-κράτους στην Ανατολία μετά το 1923. Στο πλαίσιο αυτό, η λύρα της Τραπεζούντας (ποντιακή λύρα) και η μουσική της αποτέλεσαν τόπο εθνικής αμφισημίας και πεδίο ιδεολογικού ελέγχου και νοηματικής διαπραγμάτευσης. Η εισήγηση εξετάζει πως διαφορετικοί κοινωνικοί δρώντες στη σημερινή Τουρκία - λυράρηδες ακροατές, πολιτικοί ακτιβιστές, ερευνητές και συγγραφείς - διαφόρων ιδεολογικών αποχρώσεων νοηματοδοτούν και χρησιμοποιούν την τραπεζουντιακή/ποντιακή λύρα και τον ήχο της για να δημιουργήσουν ανταγωνιστικές αφηγήσεις του παρελθόντος και διαφορετικούς λόγους εθνοτικού και εθνικού ανήκειν.
Ποντιακή μουσική και τραγούδια από τον ιστορικό Πόντο και την Ελλάδα.
 |
Τρίτη 1 Μαΐου 2018 / 07.00 μ.μ.
«Ιστορική γεωγραφία του Πόντου»
Εισηγητής: Ιωάννης Κυραϊλίδης, υποψ. Διδάκτωρ. Παν. Δυτ. Μακεδονίας
Οι θεωρητικές προϋποθέσεις της γεωγραφίας ως ιστορικής επιστήμης που θα συμπληρωθούν με τις αντιλήψεις των αρχαίων Ελλήνων για τη γη - Μια γενική περιγραφή του Εύξεινου Πόντου, που απετέλεσε ένα ιδιαίτερο γεωγραφικό πλαίσιο του ελληνορωμαϊκού κόσμου και άλλες πληροφορίες σχετικές με την εξεταζόμενη περιοχή - Αναφορά στις πηγές (αρχαία γεωγραφία, αρχαιολογικές και περιβαλλοντικές πηγές της ιστορικογεωγραφικής έρευνας) καθώς και αναζήτηση θέσεων που αναφέρονται από τις λογοτεχνικές αυτές πηγές - Μελέτη της κεντρικής περιοχής της Μαύρης Θάλασσας στην Τουρκία (αρχαίο Πόντο) από την αρχαιότητα μέχρι και την βυζαντινή περίοδο.
Οδοιπορικό στον Πόντο μέσα από κείμενα Αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων.
Αφηγητής: Γεώργιος Συμεωνίδης.
Ποντιακή μουσική και τραγούδια:
Θεόδωρος Κωτίδης και Αγγελική Παμπουκίδου.
Τετάρτη 2 Μαΐου 2018 / 07.00 μ.μ.
«Αφιέρωμα στο Καρς - Ιστορικομουσική περιήγηση»
Οι Καρσιώτες ένας ξεχασμένος Ελληνισμός
Ελληνικότατο ονόμασε το Καρς ένας απ' τους λίγους φίλους μας στη Ρωσία, ο Δουρνοβώ. Ελληνικότατο και ας έρχεται εκεί πέρα ο Ελληνισμός ως προς τον πληθυσμό τρίτος ύστερα από τους Τούρκους και τους Αρμενίους. Είναι ελληνικότατο γιατί οι 85 χιλιάδες του Έλληνες ως προς την ανάπτυξη και τη μόρφωση εστέκοντο πολύ αψηλά από όλους τους άλλους. Απ' τα 203 κυβερνητικά σχολεία που υπήρχαν σ' όλην την περιφέρειαν τα εκατό νήσαν ελληνικά και τα 103 όλων μαζί των άλλων εθνών που ζούνε εκεί πέρα (μολοκάνικα, γερμανικά, τουρκικά και αρμένικα). Ιδιωτικά ή κοινοτικά σχολεία μονάχα σε ελληνικά χωριά μπορούσε να δη κανένας.
Δεν υπήρχε χωριό που να μην είχε το καμάρι του, το σχολείο του το επίσημο, δηλαδή εκείνο, που εδιδάσκοντο τα γράμματα τα Ελληνόπουλα στην ρούσικη γλώσσα και το ανεπίσημο, το κρυφό, που κανένας τελειόφοιτος του Γυμνασίου της Τραπεζούντας ή της Αργυρούπολης εδίδασκε κρυφά στα ρωμιόπουλα της μάνας τους τη γλώσσα.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «ΕΠΟΧΗ» της Τραπεζούντας, του εθνομάρτυρα Νίκου Καπετανίδη Πέμπτη 23 Μαΐου 1919.
Εισηγητές: Νίκος Αφεντουλίδης, Πολιτικός μηχανικός. Κωνσταντίνος Φωτιάδης, Ομ. Καθ. Παν. Δυτ. Μακεδονίας.
Τραγούδι: Γεώργιος Ιωαννίδης,
Θεόφιλος Πουταχίδης Αντωνία Καραγιαννίδου Βασίλης Τοπαλίδης Γαβρίλος Σιδηρόπουλος
Λύρα: Μπάμπης Κεμανεντζίδης Τσακαλίδης Χαράλαμπος Κώστας Τυρεκίδης
Νταούλι: Γεώργιος Κορτσινίδης Ηρακλής Αδαμίδης.
Πέμπτη 3 Μαΐου 2018 / 07.00 μ.μ.
«Οι Κρυπτοχριστιανοί του Πόντου»
Εισηγητής: Ευστάθιος Πελαγίδης, Καθηγητής Παν. Δυτ. Μακεδονίας
Δύο σύμβολα θρησκευτικά, ο Σταυρός, σύμβολο της πραγματικής θρησκείας στα κρυφά και το Mισοφέγγαρο, σύμβολο της τυπικής θρησκείας στα φανερά. O Xριστός στην καρδιά και ο Mωάμεθ στα χείλη.
Ο κρυπτοχριστιανισμός, με την άδεια της επίσημης εκκλησίας, δημιούργησε μια χριστιανική εκκλησία «υπό την γην» θαμμένη στα βάθη της ψυχής όλων εκείνων που αναγκάστηκαν να αλλαξοπιστήσουν φαινομενικά, διατηρώντας εσωτερικά την πίστη και προσπαθώντας με τρόπους μυστικούς να τελούν τους τύπους της αληθινής τους λατρείας, έχοντας στα υπόγεια των σπιτιών τους, σε σκοτεινά κελάρια, πίσω από ένα κιλίμι τις εικόνες των αγίων και το καντήλι. Όλοι είχαν δύο ονόματα, ένα χριστιανικό κι ένα τουρκικό. Προύσαν με ευλάβεια τις χριστιανικές νηστείες, βάφτιζαν κρυφά τα παιδιά του Oι κώδικες των μοναστηριών και πολλών εκκλησιών χρησίμευαν ως μητρώα βαπτίσεων.
Πάντρευαν τα κορίτσια τους αποκλειστικά με παιδιά κρυπτοχριστιανών. Στο παρακάτω δημοτικό τραγούδι η Πόντια μάνα αποκαλύπτει στην κόρη της το μυστικό της ελληνικής καταγωγής του υποψήφιου Τούρκου γαμπρού μ' έναν ξεχωριστό δικό της τρόπο:
«Σιόνα μ' μη τυραννίεσαι, και μ' έης βαρύν καρδίαν
Θ' αλλάεις το χρυσόν όνομα σ' και τούρκικον θα βάλεις,
θα παίρτς άντραν ολόχρυσον, χριστιανού παιδίν εν.
Σα φανερά Mαχμούτ αγάς και σα κρυφά Νικόλας.
Σο μοναστήρ' μεσανυχτί θα πάτε στεφανούζ' νε»
Απαγγελίες κειμένων: Γεώργιος Συμεωνίδης, Ηθοποιός
Τραγούδι:Πέλα Νικολαΐδου
Αλέξης Παρχαρίδης Γεώργιος Μωυσίδης
Λύρα: Θεόφιλος Πουταχίδης
Νταούλι: Ηρακλής Αδαμίδης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου