Ηλέκτρα Αποστόλου ( Η μάνα, η γυναίκα , η αγωνίστρια)

Με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας – 8 Μάρτη η σημερινή μας αναφορά σε μια από τις γυναίκες που έγραψαν λαμπρές σελίδες στην ιστορία των αγώνων του λαού μας.

Ένας μικρός φόρος τιμής στην Ηλέκτρα Αποστόλου, ένα μεγάλο σύμβολο αντίστασης στη βία και στην υποταγή. Φέτος συμπληρώνονται 74 χρόνια από τη δολοφονία της.

Μέλπω  Αξιώτη

Η Μέλπω Αξιώτη μιλούσε για ένα 13χρονο κοριτσάκι με μαύρες κοτσίδες και άσπρο φορεματάκι που μοίραζε προκηρύξεις στους δρόμους της Αθήνας. Ένα κοριτσάκι αστικής οικογένειας με επιμελημένη μόρφωση, που δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί η κοινωνία έπρεπε να χωρίζεται σε πλούσιους και φτωχούς, μια απορία που θα τη φέρει σε σύγκρουση με την οικογένειά της και λίγα χρόνια αργότερα θα την κάνει να εγκαταλείψει το σπίτι της.

Το κοριτσάκι αυτό ήταν η Ηλέκτρα Αποστόλου, μια από τις πιο εμβληματικές μορφές της Εθνικής Αντίστασης.

Μέλος της καθοδήγησης της ΟΚΝΕ, έφτασε στο σημείο σε πολύ μικρή ηλικία να πάρει μέρος στο Παγκόσμιο Αντιφασιστικό και Αντιπολεμικό Συνέδριο Γυναικών στο Παρίσι ως επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας και λίγο αργότερα να βρεθεί στη Μόσχα, στο 6ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς Νέων.

Επί Μεταξά, η Ηλέκτρα φυλακίστηκε, εξορίστηκε, βασανίστηκε, αλλά όχι μόνο δεν λύγισε, αντίθετα πρόσφερε πολλά στον αγώνα και μέσα από τις φυλακές και από την εξορία.

Κινηματογραφική η απόδρασή της από το Μεταγωγών, όπου με το κεφάλι ψηλά καληνύχτισε και τον φύλακα φεύγοντας, καθώς την πέρασε για καθαρίστρια.

Στη συνέχεια γίνεται μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ και είναι η επικεφαλής που έφτιαχνε το έντυπο προπαγανδιστικό υλικό, βοηθώντας όλες τις μεγάλες κινητοποιήσεις της Αθήνας.

Από το 1943 τη βρίσκουμε μέλος της Επιτροπής Πόλης και υπεύθυνη για τη διαφώτιση. Πάντα μπροστά σε όλους τους αγώνες. Η Ειδική Ασφάλεια τη συνέλαβε στις 25 Ιουλίου 1944, στη γωνία Ιθάκης και 3ης Σεπτεμβρίου.

Η έδρα της Ειδικής Ασφάλειας, το ξενοδοχείο «Κρυστάλ» της οδού Ελπίδος 3 -τι ειρωνικό, οδός Ελπίδος-, έγινε το συνώνυμο των πιο φριχτών βασανιστηρίων. Την επομένη στους δρόμους της Αθήνας βρέθηκε πεταμένο ένα φρικτά παραμορφωμένο και  μισοκαμένο γυναικείο πτώμα που μεταφέρθηκε στο νεκροτομείο με το υπ’ αριθμόν 375 έγγραφο του Σταθμού Α’ Βοηθειών.

Ηλέκτρα  Αποστόλου
γλυπτό της Ασπασίας Παπαδοπεράκη

Πριν η σήμανση εξακριβώσει την ταυτότητα της νεκρής, ο κόσμος της Αντίστασης ήξερε πως είχε χάσει ένα από τα πιο μαχητικά στελέχη της: «Η ταυτότητα της θανούσης  εξηκριβώθη υπό της Σημάνσεως, ένθα ήτο σεσημασμένη ως κομμουνίστρια υπ’ αριθ. 59953. Το πτώμα ανήκε εις την Αποστόλου Ηλέκτραν του Νικολάου». Οι συναγωνιστές της έμαθαν το μαρτύριό της αλλά και το μεγαλείο και τη δύναμη της ψυχής της από τον Φιλοποίμενα  Παπαδόπουλο, τον αξιωματικό που είχε ο ΕΛΑΣ ως άνθρωπό του μέσα στην Ειδική Ασφάλεια.

Αν κάποιος έχει τη δύναμη να διαβάσει την ιατροδικαστική έκθεση του Πέτρου  Τζαφέρη που έκανε τη νεκροτομή, θα δει μπροστά του ότι η ανθρώπινη κτηνωδία δεν έχει όρια. Ανατριχιαστικές λεπτομέρειες που ελάχιστοι άνθρωποι θα άντεχαν, όχι να τις ζήσουν, ακόμα και να τις διαβάσουν.

Η ανθρώπινη αντοχή έχει όρια. Η Ηλέκτρα όμως δεν ήξερε από όρια αντοχής και οι βασανιστές της δεν ήξεραν από όρια κτηνωδίας. Η παρέα της ανθρώπινης κτηνωδίας είχε όνομα.

Αρχιφύλακας Αλέξανδρος Λάμπρου (αργότερα έγινε υποστράτηγος της Χωροφυλακής) και φυσικά ο Ευσέβιος Παρθενίου, με το δεξί του χέρι Μηνά Καθρέπτη. Το 1947 το Ειδικό Δικαστήριο Δωσίλογων θα απαλλάξει τον Παρθενίου, αφού η δολοφονία μιας κομμουνίστριας κατά την περίοδο της Κατοχής δεν συνιστούσε εγκληματική πράξη για τα δεδομένα της εποχής(!).

Η Ηλέκτρα έφυγε νέα, μόλις 32 χρόνων, αποκτώντας άξια τον τίτλο της ηρωίδας. Όχι γιατί φυλακίστηκε, εξορίστηκε, βασανίστηκε, γέννησε στο Μεταγωγών. Πολλές ηρωίδες το έκαναν αυτό. Αυτό που έκανε την Ηλέκτρα να ξεχωρίζει ήταν το αστείρευτο πάθος της, η δύναμη της ψυχής της, η γενναιότητα μέχρι την τελευταία της στιγμή.

Ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας, τιμώντας τη μνήμη της, καθιέρωσε το τιμητικό παράσημο της γυναικείας παλικαριάς να λέγεται «Ηλέκτρα Αποστόλου». Μήνες μετά τη θηριωδία, ταγματασφαλίτες και χωροφύλακες θα βρίσκουν στα στενά της Αθήνας τους ομοίους τους σκοτωμένους με σημειώματα καρφιτσωμένα στο πέτο, που θα γράφουν «Ηλέκτρα 1», «Ηλέκτρα 2»... Κάποιοι είχαν πάρει τον «νόμο» στα χέρια τους...

Κατερίνα Μπαλκούρα

Φιλόλογος- Ιστορικός

Ηλέκτρα  Αποστόλου

Η απολογία της; Κάλλιστα θα μπορούσε να θεωρηθεί εθνικό κειμήλιο, παράσημο τιμής για τις επόμενες γενιές...

- Από πού είσαι;

- Από την Ελλάδα!

- Πού κατοικείς;

- Στην Ελλάδα!

- Πώς σε λένε;

- Είμαι Ελληνίδα!

- Ποιοι είναι οι συνεργάτες σου;

- Όλοι οι Έλληνες!

- Τι δουλειά κάνεις;

- Υπηρετώ τον ελληνικό λαό!

- Από ποιον παίρνεις εντολές;

- Μόνο από την πατρίδα μου!