Βαλκανική χερσόνησος (National Geographic Δεκέμβρης 1918 )

«Η Βαλκανική είναι η ανατολικότερη από τις μεγάλες χερσονήσους της νότιας Ευρώπης. Πήρε το όνομά της από τα Βαλκάνια Όρη [παλιά ονομασία του Αίμου], τα οποία δεσπόζουν στην περιοχή.

Κανένα άλλο μέρος της Ευρώπης με ανάλογη έκταση δεν παρουσιάζει τέτοια πολυμορφία στο τοπίο, στη διαμόρφωση του εδάφους και στους φυσικούς πόρους, ούτε βέβαια στην ποικιλία ανθρώπινων χαρακτήρων και τρόπου ζωής.

Οι κάτοικοι της Βαλκανικής πιστεύω ότι θα ζούσαν μονοιασμένοι μόνο εάν ανήκαν όλοι σε ένα έθνος και είχαν κοινές παραδόσεις, ή εάν υπήρχε μια ιδιαίτερα ισχυρή κεντρική εξουσία, στην οποία δεν θα μπορούσαν να εναντιωθούν. Όπως αποδεικνύεται ωστόσο από την ιστορία, η χερσόνησος αυτή ποτέ δεν κατοικήθηκε από ένα μόνο έθνος.

Από παλιά τα Βαλκάνια αποτέλεσαν ένα τεράστιο χωνευτήρι, που φιλοξένησε μια πανσπερμία φυλών, λαών, γλωσσών και θρησκειών και εξέθρεψε κάθε είδους φιλοδοξίες και πάθη, πολύ συχνά αντικρουόμενα μεταξύ τους και γι’ αυτό καταστροφικά.

Η Βαλκανική κατοικείται από Τούρκους, Αλβανούς, Έλληνες, Βούλγαρους, Σέρβους και Μαυροβούνιους, Κροάτες, Σλοβένους και Βόσνιους. Τα πολιτικά σύνορα των κρατών και των επαρχιών σπάνια συμπίπτουν με τα όρια εξάπλωσης των φυλετικών ομάδων ή των γλωσσικών οικογενειών. Απεναντίας, σχεδόν παντού παρατηρείται ανάμειξη εθνικών στοιχείων και γλωσσικών ιδιωμάτων, με αποτέλεσμα τα διάφορα κράτη να εγείρουν κατά καιρούς σημαντικές, πλην όμως όχι πάντα εντελώς αδικαιολόγητες, αξιώσεις σε βάρος των γειτόνων τους.

Η σύγχυση αυτή δημιουργεί γόνιμο έδαφος για κάθε είδους προπαγάνδα, η οποία ανθεί σε διάφορες μορφές πολλά χρόνια τώρα. [...]»

Έντουιν Α. Γκρόβνορ

 National Geographic 

Δεκέμβρης 1918