Πέμπτη 8 Φεβρουαρίου 2018

Πως γεννήθηκε η Σέρρα

Στον πατέρα μου που χόρευε Σέρρα στις στέπες του Καζαχστάν.


Στα χρόνια άγρια, προελληνικά,
Οι Πελασγοί ημίγυμνοι με δόρυ και ασπίδα,
Κουνιόνταν με βήματα αθόρυβα, εχθρικά,
Ετοιμοπόλεμοι για την ζωή και την πατρίδα.

Μετά από αιώνες τα τύμπανα ανέβαζαν το θάρρος
Και το ρυθμό συμπλήρωνε το κέρας.
Τους σκληροτράχηλους οπλίτες φοβόταν ακόμη και ο χάρος,
Ήταν τα αρχοντόπαιδα του Σθένους και της Τρέλας.

Οι Κουρήτες, που δίδαξαν του πολιτισμού την προπαιδεία,
Που έμαθαν τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν τον τόξο, τη φωτιά,
Αυτοί οι Δαίμονες του Καλού, οι άγρυπνοι φύλακες του μωρού Δία
Απ’ τον θεοφάγο Κρόνο, που είχε μεταξύ των Τιτάνων την πρωτιά.
Αυτά τ’ αδέλφια για να καλύψουν του μωρού το κλάμα,
Θορυβούσαν με τις ένοπλες ορχήσεις και παραπλανούσαν τους θηρευτές
Χτυπώντας δυνατά τα πόδια τους στη γη αντάμα
Και ίσως ήτανε του Πυρρίχιου οι πρωτοχορευτές.

Ή μέσα στο αίμα γεννήθηκε ο χορός ο Πυρρίχιος
Απ’ την Αθήνα, όταν ξεπήδησε από το κεφάλι του Δία.
Η πάνοπλη θεά εκτέλεσε ένα χορό που ήτανε αντρίκειος
Και χόρεψαν μαζί της τα βουνά, παράγοντας μια ρυθμική μελωδία.

Αναζητώντας νίκη χόρευαν Πυρρίχιο οι Αμαζόνες
Δίπλα στον ιερό της Άρτεμης, οι κόρες του Άρη,
Ποτέ αμύνονταν και πότε επιτίθονταν σύμφωνα με κανόνες
Γύρω απ’ το θυσιαστήριο με κριάρι.

Οι άλλοι μύθοι λένε πως κατ’ απ’ τα τείχη της Τροίας
Γεννήθηκε απ’ την οδύνη και χαρά ο χορός αυτός,
Ο Κουρήτης Πυρρίχιος είδε νεκρό σώμα απεναντίας
Και αναγνώρισε τον φίλο του Πάτροκλο, που κείτεται σταυραετός.

Λύγισε, και ράκος από τον πόνο άρχισε να ταλαντεύεται,

Μετά κουνάει το δόρυ ρυθμικά και τρομάζει με τη λαλιά του
Και μετατρέπει τη θλίψη σε ξέσπασμα που αγριεύεται,
Και ο χορός αυτός πήρε το όνομά του απ’ τα πυρρά μαλλιά του.
Ο Νεοπτόλεμος ή Πύρρος, ο γιος του ένδοξου Αχιλλέα,
Σκοτώνει τον Ευρύπηλο, ήρωα της Μυσίας στην μάχη την αιματηρή,
Και επαρμένος από χαρά χόρεψε εμψυχωμένα, ρωμαλέα
Και ήταν ο χορός αυτός σαν ποίηση σιωπηλή.

Στο ζενίθ της δόξας έφτασε ο πολεμιστής της Ελλάδας
Με τον Μεγάλο Αλέξανδρο, και έχανε συνέχεια την λάμψη της ιδιοφυΐας
Με του Ηπείρου τον Πύρρο, που ήτανε άξιος μαθητής της Παλλάδας
Και τον Μιθριδάτη του Πόντου, της Γενναιότητας ο σωσίας.

Αλίμονο! Γλυκύτερες από την δόξα του πολεμιστή
Έγιναν στους Έλληνες οι άλλες δόξες και αξίες:
Του ποιητή, του φιλοσόφου, του χτίστη και φιλειρηνιστή,
Και προσπαθούσαν Φως να φέρνουν στους λαούς και ηγεσίες.
Ενώ δίπλα μεγάλωσε η ανερχόμενη δύναμη: η Ρώμη κεφάτη,
Που καταβρόχθισε της Ελλάδας τις πόλεις-κράτη,
Αλλά και για αυτή μεγάλωσαν βάρβαροι-χαλαστές, άλλοι:
Οι Γότθοι, Ούννοι του Ατίλλα και οι Βανδάλοι.

Μετά από αιώνες ήρθε η Μαύρη Μέρα του Ελληνισμού,
Όταν τα στίφη των Οθωμανών εισέβαλαν στην Πόλη
Και έπεσε της Πίστης το αστέρι, κι ανέβηκε η ημισέληνος του σκοταδισμού.
Ξανά και όπως πάντα ηττήθηκε το Καλό απ’ του Κακού την πανώλη.

Όχι εκατονταετίες, χιλιετίες πέρασαν, αλλά η αίγλη του Πυρρίχιου
Παντού στον Πόντο μες στα βουνά και τις κοιλάδες ήταν ζωντανή,
Και μέσα στην λεβέντικη περπατησιά έβγαινε από τα πυθμένα του μύχιου,
Την ένιωθαν κι αποθαρρύνονταν οι μωαμεθανοί.
«Πυρρίχιος Χορός» του Βάλια Σεμερτζίδη

Διασώθηκε και διατηρήθηκε δια μέσου των χιλιετιών
Απ’ τις ελληνικές φυλές του Πυρρίχιου το ύφος το μεταλλαγμένο:
Το Τρομαχτικό, το Λάζικο… έτσι ονόμαζαν τον πολεμικό χορό των Ποντίων
Και δεν περνούσε γιορτή χωρίς το χορό αυτό το ψυχωμένο.

Ο νταουλτζής και ο λυράρης κινούνται δίπλα στους χορευτές
Και τους ενθαρρύνουν με διάφορα επιφωνήματα και προτροπές:
«Ιέψ’ τεν!», «Επάρτεατο κά!», «Ού τια τια!»,
Για να βγαίνει στο χορό του ενθουσιασμού η λεβεντιά.

Το Πυρρίχιο τώρα ζει με όνομα «η Σέρρα»,
Γιατί έτσι ονομαζόταν το ποτάμι, που στα Πλάτανα-χωριό
Ζούσανε οι κάλλιστοι χορευτές και στις εορτές, που άνοιγαν τον αέρα,
Έρχονταν του Πόντου τα παλικάρια στο «φανερό σχολειό».

Όταν τη Σέρρα έβλεπαν οι ξένοι ένιωθαν δέος,
Δειλιάζανε να πουν αυτά που είχανε στην άκρη της γλώσσας,
Και τα αισθήματα αυτά εξέφρασε ένας Οθωμανός γηραλέος:
«Είστε επικίνδυνοι, μόνο απ’ το χορό σας».

Με λόγια δεν μπορείς να περιγράφεις
Και με τα μάτια είν’ αδύνατον να καταλάβεις,
Πώς απ’ τα «τσακώματα και χαλάματα» του σώματος φθαρτού
Βγαίνουν τόσο έντονες εκδηλώσεις του οίστρου;

Νιώθω πως μαζί με χορευτές με κυριεύουν
Η ηρεμία και το πάθος, ο πόνος κι ο θρίαμβος,
Αυτά με τη σειρά τους με βραβεύουν
Με αρετές, και με τραβούν ο τροχαίος και ο ίαμβος.



Γ. Σοϊλεμεζίδης
Ιανουάριος 2018









Ο Γιώργος Σοϊλεμεζίδης του Αλέξανδρου γεννήθηκε το 1947 στο χωριό Ζουρνατσάντων (μετά Αχαλσένη) της περιοχής Σουχούμη της Αμπχαζίας. Το 1949 μαζί με τους περισσότερους Έλληνες της Γεωργίας η οικογένειά του εξορίστηκε στην Κεντρική Ασία.
Το 1964 επέστρεψε με τους γονείς του στην πόλη Σουχούμη, όπου και τελείωσε το λύκειο. Το 1972 αποφοίτησε απ’ το Πολυτεχνείο της πόλης Φρούνζε (τώρα Μπισκέκ) και πήρε το δίπλωμα του πολιτικού μηχανικού. Δούλεψε ως πολιτικός μηχανικός σε μεγάλο μελετητικό και ερευνητικό ινστιτούτο της Μόσχας μέχρι το 1991 και παλιννόστησε στην Ελλάδα, και ζει στην Θεσσαλονίκη και στην Νέα Σάντα του Κιλκίς. 
Στην Ρωσία ήταν λάτρης της ποίησης, ενώ στην Ελλάδα από την πρώτη χρονιά ασχολήθηκε με μετάφραση Ρώσων και ξένων ποιητών στα ελληνικά. Δούλεψε ως πωλητής λαχανικών, γραφίστας και πωλητής βιβλίων. Το 1998 είχε εκδώσει μια συλλογή «Αρλούμπες και κουραφέξαλα» με κοινωνική και σατιρική ποίηση. Το 2016 είχε εκδώσει δυο συλλογές με μεταφράσεις: «Βλαντίμιρ Βισότσκι. Τραγούδια και ποιήματα» και «Μπουλάτ Οκουτζάβα. Τραγούδια και ποιήματα». Επίσης από το έτος 2000 διατηρεί μια απ’ της μεγαλύτερες λογοτεχνικές ιστοσελίδες της Ελλάδας www.pegas1.eu «Μεγάλη εγκυκλοπαίδεια μικρών κειμένων». Έχει γράψει αρκετά δικά του ποιήματα, αλλά το βασικό του έργο αποτελείται από μεταφράσεις ρωσικής και ξένης ποίησης (πάνω από 120 ποιητές και πάνω από χίλια ποιήματα).
Είναι παντρεμένος με την Ξιμιτίδου Ουρανία (γιατρό) και έχει τρία παιδιά: Λέανδρος, Αλέξανδρος και Αχιλλέας.

Το ποίημα για τη Σέρρα «έγραφα» μες στο μυαλό μου χρόνια. Αλλά ήταν να γραφτεί στην εποχή του Ιντερνέτ, δηλαδή την εποχή του You Tube. Με βοήθησαν πάρα πολύ τα έργα των ανθρώπων που αγαπώ και εκτιμώ:
Τον Νίκο Ζουρνατζίδη, με τα αποσπάσματα απ’ το βιβλίο του 
http://www.serra.gr/site/index.php/2-arthra/17-serra Όλους, που οργάνωσαν και πήραν μέρος στην δημιουργία του βίντεο «Σέρρα ο χορός των Ποντίων»,
(Ελλήνων Δρόμενα), 
https://www.youtube.com/watch?v=qhFdIibYnj0 ,,,
Τον Σάββα Μαυρίδη, με το άρθρο του για το χορό Σέρρα απ’ την (Εγκυκλοπαίδεια Ποντιακού Ελληνισμού)
Την Κατερίνα Γ. Κατσάρα, με το 
blog της για τη Σέρρα   
http://blogs.sch.gr/gymefkar .



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

 
Copyright © 2015 Santeos
| Design By Herdiansyah Hamzah