ΑΚΡΙΤΕΣ ΣΤΗΝ ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΕΥΡΩΠΗ

Στη Δύση, η έντονη διάδοση της ακριτικής παράδοσης προέκυψε κυρίως από μια λογοτεχνική τάση, η οποία μετεξελίχθηκε γρήγορα σε λαϊκή. Όλοι, σχεδόν, οι ευρωπαϊκοί λαοί δέχτηκαν και αφομοίωσαν στην πολιτιστική τους κληρονομιά τους μύθους για ήρωες από τις περιοχές της Ανατολής και, μερικές φορές, το όνομα του ίδιου ήρωα, όπως του Βελισσάριου, που έγινε επικό ποίημα στο Βυζάντιο και στη Γαλλία. Υπάρχει, δηλαδή, κοινό πολιτισμικό υπόβαθρο στους λαούς της Ευρώπης. Η παράδοση για τους ήρωες αυτούς διασώθηκε σε ποιήματα και τραγούδια.

Ανάμεσα στους πιο γνωστούς ήρωες της ευρωπαϊκής παράδοσης συγκαταλέγονται:

Ελ Σιντ

Ο Ελ Σιντ (Ροδρίγο ή Ρούι) Ντίαθ δε Βιβάρ (Rodrigo Díaz de Vivar 1048-1099),  ο οποίος καταγόταν από τη Βαλένθια και έμεινε γνωστός και ως Ελ Σιντ Καμπεαδόρ. Ελ Σιντ (από το ισπανικό άρθρο Ελ και την αραβική λέξη σιντ ή σαΐντ, που σημαίνει άρχοντας. Κομπεαδόρ σημαίνει γνώστης των πολεμικών τεχνών. Ήταν ευγενής, στρατιωτικός και πολιτικός. Διετέλεσε αλφέρεθ, δηλαδή αρχιστράτηγος του καστιλλιάνικου στρατού, όταν ήταν βασιλιάς της Καστίλλης ο Σάντσο Β΄. Όταν ανέβηκε στον θρόνο ο βασιλιάς Αλφόνσο ΣΤ΄, τον  εξόρισε. Η εξορία αυτή αποτέλεσε την αφορμή για τη μυθιστορηματική ζωή και δράση που ανάπτυξε ο Ελ Σιντ στη συνέχεια, αποκορύφωμα της οποίας υπήρξε η κατάκτηση της πλούσιας πόλης Βαλένθια. Έγινε πολύ αγαπητός στον ισπανικό λαό χάρη στους συνεχείς στρατιωτικούς του θρίαμβους εναντίον χριστιανών ηγεμόνων και μουσουλμάνων, καθώς και στην πολιτική του κατά των φεουδαρχών. Οι ιππότες της εποχής τον είχαν ως  πρότυπο. Μετά τον θάνατό του, οι τροβαδούροι τραγούδησαν τα κατορθώματά του, προσθέτοντας στα πραγματικά και αρκετά φανταστικά. Έτσι δημιουργήθηκε ο θρύλος γύρω από το όνομά του.
Ο Ρολάνδος, που ήταν δούκας και πολεμιστής την εποχή του Καρλομάγνου (Κάρολος Μέγας, πέθανε στο Άαχεν της Γερμανίας το 814), πολέμησε εναντίον των Σαρακηνών (Αράβων) και σκοτώθηκε από τους Βάσκους κατά την υποχώρηση στη μάχη της Ρονθεσβάλιες.

Τα κατορθώματά του διασώθηκαν στο «Τραγούδι του Ρολάνδου (La chanson de Roland), περίφημο γαλλικό έπος του 11ου αιώνα, καθώς και σε άλλα επικά τραγούδια.

Σύμφωνα με τον θρύλο, ο Ολιβιέ, φίλος και έμπιστος του Ρολάνδου και ένας από τους δώδεκα ιππότες που συνόδευαν τον Καρλομάγνο, διακεκριμένος για τη σοφία και για την ψυχραιμία του στη μάχη, είναι ζωσμένος με ένα μυθικό σπαθί, που ονομάζεται «οτκλέρ» και είναι κατασκευασμένο από καφετί ατσάλι και τη χρυσή λαβή του στολίζει ένας κρύσταλλος. Ανήκε κάποτε σε έναν Ρωμαίο αυτοκράτορα, χάθηκε και παραδόθηκε από χωρικούς στον βασιλιά Πιπίνο τον Κοντό, ο οποίος το χάρισε στον κόμη Μπεβ. Αυτός το πούλησε σε έναν Εβραίο της Βιέννης. Ένας απόγονος του τελευταίου το δώρισε στον Ολιβιέ ως δείγμα ευγνωμοσύνης για τη στάση του απέναντι στους Εβραίους. Το σπαθί αυτό βοήθησε, αργότερα, διάφορους ιππότες, φίλους του Ολιβιέ και του Ρολάνδου στις νίκες τους κατά των εχθρών.

Το ηρωικό «Τραγούδι του Ρολάνδου», των τελών του 11ου αιώνα, είναι άγνωστου ποιητή και είναι το αρχαιότερο και σημαντικότερο στο είδος του. Αποτελείται από 4.002 δεκασύλλαβους ομοικατάληκτους στίχους

Ο περισσότερο γνωστός για τον αιώνιο έρωτά του για την Ιζόλδη Τριστάνος, ήταν, επίσης και ένας ήρωας των λαών της Δυτικής Ευρώπης. Ο γαλλικής καταγωγής Τριστάνος ήταν ορφανός, όταν τον απήγαγαν πειρατές. Κατάφερε να ελευθερωθεί και τότε τον πήρε ο θείος του, βασιλιά της Κορνουάλης, στη νοτιοδυτική Αγγλία, που τη χωρίζει από τη Γαλλία η θάλασσα της Μάγχης, να ζήσει κοντά του.

Ύστερα από περιπετειώδη και γεμάτη ανδραγαθήματα ζωή, ανάμεσα στα οποία ήταν και η εξόντωση ενός τέρατος στην Ιρλανδία, το οποίο έτρωγε κάθε χρόνο 400 νεαρές από την Κορνουάλη, ο θείος του τον στέλνει στην Ιρλανδία να ζητήσει ως γυναίκα του (του θείου) την πριγκίπισσα Ιζόλδη την Ξανθή. Όταν επέστρεψαν στην Κορνουάλη ήπιαν, κατά λάθος, ένα μαγικό φίλτρο, που προοριζόταν να το δώσουν σε κάποιον για να προκαλέσουν ακατανίκητο και αιώνιο έρωτα.

Ο Γκάλαχαντ, ο Μπορς κι ο Πέρσιβαλ βρίσκουν το Άγιο Δισκοπότηρο

Ο Πάρσιφαλ ήταν επικό ποίημα του Βόλφραμ Φον Έσενμπαχ και γράφτηκε τον 13ο αιώνα για τον ιππότη Πέρσιβαλ του βασιλιά Αρθούρου. Τα ανδραγαθήματά του συνδέονταν με την αναζήτηση του Άγιου Δισκοπότηρου, «Πάρσιφαλ» έγραψε και ο Κρετιέν Ντε Τρουά

Το άγιο δισκοπότηρο υπήρξε το κεντρικό σύμβολο της δύναμης και της ουσίας της «στρογγυλής τράπεζας» του Κάμελοτ. Αποτελούσε σύμβολο της Αγγλίας στην επί αιώνες διαρκούσα διαμάχη της με τους Σάξωνες (Γερμανούς) Στον μύθο του δισκοπότηρου, εκτός των άλλων, συμβολίζεται η ανάγκη ενός ολόκληρου έθνους για ειρήνη και ενοποίηση

Ο Λάνσελοτ υπήρξε ο πιο διάσημος από τους Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζας, στους οποίους ανήκε και ο Πάρσιφαλ. Θεωρήθηκε πρότυπο ιπποτικό, με πολλούς προβληματισμούς.

Επειδή δεν αναφέρεται στην ουαλική παράδοση, πιθανολογείται ότι προήλθε από ιρλανδικούς ή αγγλικούς μύθους. Κατά τον θρύλο, ο Λάνσελοτ ήταν γιος του βασιλιά Μπαν στην επαρχία Μπενουάκ της Δυτικής Γαλλίας, αλλά ανατράφηκε από την Κυρά της Λίμνης (γιαυτό και αναφέρεται ως ο «Λάνσελοτ της Λίμνης»). Η Κυρά της Λίμνης τον παρουσίασε στον βασιλιά Αρθούρο της Αγγλίας, όταν αυτός ήταν δεκαοχτώ ετών. Έγινε μέλος των Ιπποτών της Στρογγυλής Τράπεζας από νωρίς, λόγω της ευγενικής του φύσης και του ηρωισμού του στις μάχες.

Υπάρχουν σε όλους τους λαούς θρυλικοί ήρωες. Αναφέραμε λίγους για κάποια σύγκριση με τον Έλληνα Ακρίτα.

Πάνος  Καϊσίδης

Δημοσιογράφος- Συγγραφέας