Στο βιβλίο του «Η Αμισός και τα πάθη της», ο μακαρίτης δάσκαλος Ιάκωβος Κουλοχέρης αναφέρει ότι: «Από την αρχαία Αμισό σώζονται ακόμη τα ερείπια των τειχών της, από τα οποία περιβαλλόταν από παντού, και λείψανα υδραγωγείων, προκυμαίας, μεγαλοπρεπούς και ευρύχωρου θεάτρου, τεχνητών σπηλαίων και λουτρού.
Μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους το 1204 και τη διάλυση του Βυζαντινού Κράτους, η Αμισός στις αρχές μεν παρέμεινε ανεξάρτητη με διοικητή τον φρούραρχο Σάββα, ο οποίος απέκρουσε (αμυνόμενος μέσα από το κάστρο) όλες τις επιθέσεις των διαφόρων γειτονικών κρατών και παρέδωσε την πόλη της Αμισού στον νόμιμο βασιλέα της Νίκαιας ...».
Η αρχαία πόλη, που ήταν χτισμένη σε έναν λόφο σχήματος τραπεζιού, συνόρευε βόρεια και ανατολικά με τη θάλασσα, δυτικά με την κοιλάδα μέσα από την οποία περνά ο ποταμός Του-ρακούρτ Ιρμάκ. Στο πιο ψηλό σημείο της πόλης βρισκόταν η Ακρόπολη.
Τα τείχη και η άμυνα των κατοίκων δεν μπόρεσαν να προφυλάξουν την Αμισό από τον σουλτάνο των Οθωμανών Βαγιαζίτ, τον επιλεγόμενο Γιουλτουρούμ (Κεραυνό), ο οποίος την κατέλαβε το 1392. Τότε καταστράφηκε η αρχαία Αμισός και οι κάτοικοί της έχτισαν νέα πόλη, έξω από τα τείχη, σε χαμηλή προς ανατολάς τοποθεσία. Ήταν η Αμισός που άντεξε μέχρι τον 15ο αιώνα, οπότε άρχισε η παρακμή της.
Επειδή δεν υπήρχε η ανάλογη αμυντική θωράκιση με τείχη και κάστρα, η Αμισός εύκολα κατακτήθηκε από τους Μογγόλους του Ταμερλάνου, λεηλατήθηκε και καταστράφηκε. Μεγάλες καταστροφές έπαθε η ανοχύρωτη Αμισός και από τους Κοζάκους πειρατές, που λυμαίνονταν τα παράλια του Πόντου, καθώς και από τους Γενουάτες, που ήρθαν ως έμποροι και ίδρυσαν αυτόνομη εμπορική κοινότητα. Έτσι, προς τα τέλη του 15ου αιώνα, η Αμισός ερημώθηκε. Οι κάτοικοί της, για να αποφύγουν όλους αυτούς τους κινδύνους και ίσως και άλλους, καατέφυγαν στα ενδότερα και πιο υψηλά μέρη. Πολλοί εγκαταστάθηκαν επάνω σε έναν λόφο, νότια από την πόλη, που απέχει περίπου δύο χιλιόμετρα από τη θάλασσα. Ο συνοικισμός αυτός ονομάστηκε Ανω Αμισός (Καδήκιοϊ), σε αντίθεση με την Κάτω Αμισό.
Ο Ιάκωβος Κουλοχέρης αναφέρει, επίσης, ότι: «Από τους πρόποδες του (βουνού) Καρά Σαμψών που προσβλέπουν στην ανατολή αρχίζει η μεγάλη παραλιακή οδός της πόλης (Αμισού) και φθάνει ως τον Μακατά ποταμό (Μερτ Ιρμάκ). Η οδική αρτηρία αυτή χωρίζει το 1/5 περίπου της πόλης από τα υπόλοιπα 4/5 και την δείχνει σαν να έχει τα νώτα της προς την θάλασσα. Η τοποθεσία που απλώνεται από τους πρόποδες του Καρά Σαμψών φέρει την ονομασία «Γοργόνες». Το όνομα αυτό πιθανόν να προήλθε από κάποιο ιερό αφιερωμένο σε εγχώριους δαίμονες Γοργόνες, γιατί μερικά νομίσματα της αρχαίας Αμισού φέρουν κεφαλήν Γοργόνας. Απ'εδώ αρχίζουν και τα τείχη της αρχαίας Αμισού. Γι’ αυτό και οι Αμισηνοί, όταν έλεγαν με την ιδιότυπο ποντιακή διάλεκτό τους "πάμε στον Κάστρ” εννοούσαν την πόλη της Αμισού. Στην αρχή της τοποθεσίας αυτής ορθώνεται ο φάρος της πόλεως και στη συνέχεια είναι στημένα ο Καζ Χανές (πετρελαιοαποθήκαι), τα Βυρσοδεψεία και πίσω απ’ αυτά οι λαχανόκηποι».
Πάνος Καϊσίδης
Δημοσιογράφος- Συγγραφέας
Μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους το 1204 και τη διάλυση του Βυζαντινού Κράτους, η Αμισός στις αρχές μεν παρέμεινε ανεξάρτητη με διοικητή τον φρούραρχο Σάββα, ο οποίος απέκρουσε (αμυνόμενος μέσα από το κάστρο) όλες τις επιθέσεις των διαφόρων γειτονικών κρατών και παρέδωσε την πόλη της Αμισού στον νόμιμο βασιλέα της Νίκαιας ...».
 |
| Αμισός στο βάθος ο λόφος Καρασαμψον όπου τα ερείπια της αρχαίας πόλης. |
Η αρχαία πόλη, που ήταν χτισμένη σε έναν λόφο σχήματος τραπεζιού, συνόρευε βόρεια και ανατολικά με τη θάλασσα, δυτικά με την κοιλάδα μέσα από την οποία περνά ο ποταμός Του-ρακούρτ Ιρμάκ. Στο πιο ψηλό σημείο της πόλης βρισκόταν η Ακρόπολη.
Τα τείχη και η άμυνα των κατοίκων δεν μπόρεσαν να προφυλάξουν την Αμισό από τον σουλτάνο των Οθωμανών Βαγιαζίτ, τον επιλεγόμενο Γιουλτουρούμ (Κεραυνό), ο οποίος την κατέλαβε το 1392. Τότε καταστράφηκε η αρχαία Αμισός και οι κάτοικοί της έχτισαν νέα πόλη, έξω από τα τείχη, σε χαμηλή προς ανατολάς τοποθεσία. Ήταν η Αμισός που άντεξε μέχρι τον 15ο αιώνα, οπότε άρχισε η παρακμή της.
Επειδή δεν υπήρχε η ανάλογη αμυντική θωράκιση με τείχη και κάστρα, η Αμισός εύκολα κατακτήθηκε από τους Μογγόλους του Ταμερλάνου, λεηλατήθηκε και καταστράφηκε. Μεγάλες καταστροφές έπαθε η ανοχύρωτη Αμισός και από τους Κοζάκους πειρατές, που λυμαίνονταν τα παράλια του Πόντου, καθώς και από τους Γενουάτες, που ήρθαν ως έμποροι και ίδρυσαν αυτόνομη εμπορική κοινότητα. Έτσι, προς τα τέλη του 15ου αιώνα, η Αμισός ερημώθηκε. Οι κάτοικοί της, για να αποφύγουν όλους αυτούς τους κινδύνους και ίσως και άλλους, καατέφυγαν στα ενδότερα και πιο υψηλά μέρη. Πολλοί εγκαταστάθηκαν επάνω σε έναν λόφο, νότια από την πόλη, που απέχει περίπου δύο χιλιόμετρα από τη θάλασσα. Ο συνοικισμός αυτός ονομάστηκε Ανω Αμισός (Καδήκιοϊ), σε αντίθεση με την Κάτω Αμισό.
Ο Ιάκωβος Κουλοχέρης αναφέρει, επίσης, ότι: «Από τους πρόποδες του (βουνού) Καρά Σαμψών που προσβλέπουν στην ανατολή αρχίζει η μεγάλη παραλιακή οδός της πόλης (Αμισού) και φθάνει ως τον Μακατά ποταμό (Μερτ Ιρμάκ). Η οδική αρτηρία αυτή χωρίζει το 1/5 περίπου της πόλης από τα υπόλοιπα 4/5 και την δείχνει σαν να έχει τα νώτα της προς την θάλασσα. Η τοποθεσία που απλώνεται από τους πρόποδες του Καρά Σαμψών φέρει την ονομασία «Γοργόνες». Το όνομα αυτό πιθανόν να προήλθε από κάποιο ιερό αφιερωμένο σε εγχώριους δαίμονες Γοργόνες, γιατί μερικά νομίσματα της αρχαίας Αμισού φέρουν κεφαλήν Γοργόνας. Απ'εδώ αρχίζουν και τα τείχη της αρχαίας Αμισού. Γι’ αυτό και οι Αμισηνοί, όταν έλεγαν με την ιδιότυπο ποντιακή διάλεκτό τους "πάμε στον Κάστρ” εννοούσαν την πόλη της Αμισού. Στην αρχή της τοποθεσίας αυτής ορθώνεται ο φάρος της πόλεως και στη συνέχεια είναι στημένα ο Καζ Χανές (πετρελαιοαποθήκαι), τα Βυρσοδεψεία και πίσω απ’ αυτά οι λαχανόκηποι».
Δημοσιογράφος- Συγγραφέας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου