Αρχείον του Πόντου

Το ετήσιο περιοδικό «Αρχείον Πόντου», που εκδίδει από το 1927 η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών στην Αθήνα, προσέφερε ελάχιστα στη λογοτεχνία των Ποντίων, αποφεύγοντας να δημοσιεύσει λογοτεχνήματα συγχρόνων Ποντίων και εμμένοντας με δογματικό τρόπο στα «καθιερωμένα».
Πάνω σε αυτό θα πρέπει να αναφερθεί ότι η εφημερίδα της Αθήνας «Εστία» τύπωσε κατά λάθος το 1894 το πρώτο της φύλλο ανάποδα, δηλαδή η πρώτη σελίδα τυπώθηκε στη θέση της τελευταίας. Ο εκδότης της Γεώργιος Δροσίνης (ο ποιητής) και οι συνεργάτες του, προφανώς για λόγους πρωτοτυπίας, συνέχισαν τη «στραβή» εκτύπωση και οι κατοπινοί εκδότες της την έφτασαν μέχρι, περίπου, το έτος 2000. Η γλώσσα που χρησιμοποιούσαν ήταν πάντοτε η καθαρεύουσα και το χαρακτηριστικότερο για την «Εστία», μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, ήταν ότι δεν δημοσίευε ποτέ φωτογραφίες. Έβαλαν άφθονο νερό στο κρασί τους μόνον κατά τα τελευταία χρόνια.
Το «Αρχείον Πόντου», κυρίως για να μην «δυσφημιστεί» από τους κρατούντες, εχθρούς της δημοτικής, και θεωρηθεί έτσι κομμουνιστικό, χρησιμοποιεί ακόμη και σήμερα την καθαρεύουσα. Εκείνος που ιδιαιτέρως συνετέλεσε σε αυτό ήταν ο φανατικός καθαρευουσιάνος Οδυσσέας  Λαμψίδης, ο οποίος διαδέχτηκε στη διεύθυνση του «Αρχείου Πόντου» τους δύο ιερωμένους διευθυντές, τον πρώην μητροπολίτη Τραπεζούντας και κατοπινό αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρύσανθο Φιλιππίδη και τον αρχιμανδρίτη, γλωσσολόγο, Άνθιμο Παπαδόπουλο.
 Ο σημαντικός βυζαντινολόγος και συγγραφέας Οδυσσέας Λαμψίδης, προς το τέλος της ζωής του και μετά από την καθιέρωση της δημοτικής ως επίσημης γλώσσας, το 1976, από την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή Α’ (υπουργός Παιδείας ο Γεώργιος Ράλλης), έγραψε αρκετά κείμενα στη δημοτική, που δημοσιεύτηκαν στο «Αρχείον Πόντου».
 Ο δημοτικιστής Δημήτρης Τομπαΐδης δεν τόλμησε να κάνει την τομή, να αλλάξει, δηλαδή, τη γραμμή του «Αρχείου Πόντου» ως προς τη γλώσσα. Το "Αρχείον Πόντου" παρέμεινε και επί των ημερών του το αρτηριοσκληρωτικό έντυπο του 1927, χωρίς φωτογραφίες — μόνον στον διπλό τόμο 3 και 4, με την «Εκκλησία Τραπεζούντος» του Χρύσανθου μπήκαν φωτογραφίες — και χωρίς εκσυγχρονισμό της σελιδοποίησης του έντυπου
. Έτσι όπως είναι και σήμερα, δεν μπορεί να προσελκύσει το πλατύ αναγνωστικό κοινό. Απευθύνεται μόνον στους ειδικούς, ενώ έχει πάρα πολύ ενδιαφέρουσα ύλη, την πιο ενδιαφέρουσα από όλα τα άλλα έντυπα, που κυκλοφόρησαν μέχρι σήμερα (2012).

Πάνος   Καϊσίδης
Δημοσιογράφος- Συγγραφέας