Οι διωγμοί των Ελλήνων του Πόντου.

Η εξόντωση του ελληνισμού προαποφασίστηκε από το 1908 στο συνέδριο των Τούρκων κομιτατικών της Θεσσαλονίκης και συνέχεια στο Νουρί Οσμανιέ της Κωνσταντινούπολης. Οι λιποταξίες ήταν η πρόφαση και οι δολοφόνοι και αρχικακούργοι Ραφέτ και Βαχαετντίν διέβαλαν στην κυβέρνηση της Κωσταντινούπολης όλους τους Έλληνες του Πόντου ως αντάρτες και ζήτησαν την τιμωρία τους. Εξασφάλισαν έτσι εκ μέρους του Ισμαήλ Ενβέρ και Μεχμέτ Ταλαάτ την από 15/28 Δεκεμβρίου 1916 διάταξη, που έλεγε Άμεση εξόντωση μόνον των ανδρών των πόλεων, από 14 μέχρι 60 ετών και γενική εξορία όλων των ανδρών και γυναικοπαιδων των χωριών στα ενδότερα της Ανατολής, με πρόγραμμα σφαγής και εξόντωσης.

Αρχίζει η εφαρμογή του εξοντωτικού σχεδίου από την Αμισό (Σαμψούντα) στις 22/29 Ιανουαρίου 1917 και αμέσως εν συνεχεία από τα ελληνικά χωριά της, από όπου εξόρισαν μικρούς και μεγάλους. Ελάχιστοι σώθηκαν, που πρόλαβαν να καταφύγουν στα βουνά. Το ίδιο συνέβη και με τους κατοίκους της Πάφρας και των χωριών της, από όπου εξόρισαν στις 18/31 Ιανουαρίου 1917, που τους εξόρισαν στην Κασταμονή και τα περίχωρά της.

Λίμαν Φον Σάντερς

Στην Αθήνα τρώγονταν βενιζελικοί και βασιλικοί!

Ήταν η εποχή που στην Αθήνα μαινόταν ο διχασμός, τον Σεπτέμβριο του 1915, όταν οι Νεότουρκοι πίστεψαν πως έφτασε η μεγάλη τους μέρα. Το στρατιωτικό πνεύμα της Γερμανίας, που δεν αγαπά κανενός είδους διχασμό, βρήκε στο πρόσωπο των Νεοτούρκων τον πιο αδίστακτο εκτελεστή των απάνθρωπων μέτρων, που είναι: στρατολόγηση του χριστιανικού πληθυσμού, ένταξη στα περιβόητα τάγματα εργασίας και εκτόπιση των κατοίκων των παραλιακών περιοχών προς την ενδοχώρα, είναι τα πρώτα μέτρα του στρατάρχη Λίμαν Φον Σάντερς. Αυτός ο Γερμανός πρόδρομος του χιτλερικού πνεύματος έδωσε τις θεωρητικές αυτές οδηγίες και οι Τούρκοι τις εκτέλεσαν πιστά. Η αμοιβή του ήταν ο τίτλος του πασά.

Πολυχρόνης Ενεπεκίδης

Πρώτο θύμα η περιοχή της Σαμψούντας

Από τα μέτρα αυτά, πρώτο θύμα υπήρξε η Αμισός με τα περίχωρά της. Ο Πολύχρονης Ενεπεκίδης, στο βιβλίο του «Οι διωγμοί των Ελλήνων του Πόντου», γράφει τα εξής: «Η διάθεσις των Τούρκων απέναντι των Ελλήνων εκφράζεται εντονώτατα με τας δύο κάτωθι γνώμας του εδώ μουτεσαρίφη Ραφέτ μπέη, ο οποίος είναι κατά τα άλλα ένας ήσυχος άνθρωπος.

 Εις τας 26 Νοεμβρίου τρέχοντος έτους (1916), μου είπε ο Ραφέτ μπέης: ‘Τελικά με τους Έλληνας πρέπει να ξεκαθαρίσωμε όπως και με τους Αρμενίους. Η Ελλάδα θα εισέλθει εις τον πόλεμον το αργότερον κατά τας διαπραγματεύσεις της ειρήνης, οπότε θα είμεθα ελεύθεροι για δράσιν’. Μετά δύο ημέρας μου εϊπεν ο Ραφέτ μπέης: ‘Πρέπει τώρα να τελειώνουμε με τους Έλληνας. Έστειλα σήμερα εις τα περίχωρα τάγματα δια να σκοτώσουν επάνω στο δρόμο κάθε Έλληνα’».

Και το μακελειό άρχισε. Ο θάνατος περιοδεύει σε πανάρχαιες πολιτείες του Πόντου. Οι Έλληνες εξοντώνονται κατά χωριά. Οι γυναίκες βιάζονται, οι πρόκριτοι οδηγούνται στην κρεμάλα, αν γλυτώσουν από τα δεινά της εξορίας, οι περιουσίες λεηλατούνται.

Είναι αδύνατον να αναφέρουμε εδώ το πλήρες χρονικό του εγκλήματος. Οι εκθέσεις των πρεσβευτών και των προξένων φαίνονται σαν να έχουν αποσπασθεί από μυθιστορήματα φαντασίας συγγραφέων που τους χτύπησε η τρέλα.

Κακουργήματα των Τούρκων στη Σαμψούντα

Να μερικά αποσπάσματα, σε στυλ τηλεγραφήματος, από τις εκθέσεις του μαρκήσιου Παλαβιτσίνι, πρεσβευτή Αυστροουγγαρίας στην Κωνσταντινούπολη: Αφορούν τη Σαμψούντα:

 «11 Δεκεμβρίου 1916. Λεηλατήθηκαν 5 ελληνικά χωριά. Κατόπιν κάηκαν. Οι κάτοικοι εκτοπίσθηκαν. 

12 Δεκεμβρίου 1916. Στα περίχωρα της πόλης καίγονται χωριά. 

14 Δεκεμβρίου 1916. Ολόκληρα χωριά καίγονται μαζί με τα σχολεία και τις εκκλησίες. Ο πληθυσμός έχει παραδοθεί στη μεγαλύτερη αθλιότητα. 

16 Δεκεμβρίου 1916. Χθες έκαψαν το μεγαλύτερο καπνοχώρι. 

16 Δεκεμβρίου 1916. Στην περιφέρεια της Σαμψούντας έκαψαν 11 χωριά. Μαίνεται η λεηλασία, κακοποιούνται οι χωρικοί.

 31 Δεκεμβρίου 1916. 18 ελληνικά χωριά κάηκαν εξολοκλήρου, 15 εν μέρει. Περίπου 60 γυναίκες βιάστηκαν. Λεηλάτησαν ακόμη και εκκλησίες»...

(Επιλογή από δημοσιευμένο άρθρο του Πέτρου Προκοπίδη)