"Η Ματσούκα είχε πάρα πολλά κάστρα και φρούρια. Το επέβαλε η θέση της, που ήταν εκτεθειμένη στους κινδύνους και στις επιδρομές των αλλοεθνών", αναφέρει ο φιλόλογος και συγγραφέας Νίκος Λαπαρίδης στο βιβλίο του «Η Ματσούκα του Πόντου» (εκδόσεις Αφών Κυριακίδη, 1996).
Το σπουδαιότερο από όλα και το πιο φημισμένο ήταν το Παλαιόκαστρο ή Κάστρο της Παλαιοματσούκας, στο χωριό Ζάβερα. Αναφέρεται ότι οι αυτοκράτορες Κομνηνοί χρησιμοποιούσαν το κάστρο για τις θερινές τους διακοπές. Το κάστρο παραδόθηκε κάποτε στους Τούρκους, χωρίς να είναι γνωστός ο χρόνος παράδοσής του, όπως αναφέρει στο έργο του «Φυγάδες» ο Περικλής Τριανταφυλλίδης. Όπως και άλλα κάστρα και καστρόπυργα - μικρότερα κάστρα, ονομαζόμενα και καστέλια- το Παλαιόκαστρο της Άνω Ματσούκας έγινε θρύλος και ο λαός το τραγούδησε με πόνο αλλά και οργή για τον τρόπο παράδοσής του - με προδοσία από Έλληνα. Το δημοτικό τραγούδι λέει:
- Κάστρο μ’, κάστρο μ’, Παλαιόκαστρον, παλαιοθεμελιωμένον
σίτ’ έσ’ μέγας και δυνατός, το πώς επαραδόθες;
Είχες πορτάρην δίκλωπον, αφέντην φοβετσέαν,
έτον ο σκύλον ο Μαρθάς του κάστρου παραδότες.
Το Παλαιόκαστρο στη Ζάβερα της Άνω Ματσούκας το έχτισε ο Βυζαντινός στρατηγός Βελισσάριος το 530 μ. X., μετά την περιφανή νίκη του εναντίον των Περσών, που είχαν εισβάλει στην περιοχή. Κατά την εισβολή τους στην Παλαιοματσούκα, οι Πέρσες πυρπόλησαν το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη Βαζελώνα και σκότωσαν τους τετρακόσιους μοναχούς του. Το μοναστήρι ανοικοδομήθηκε τότε, γύρω στο 530.
Υπάρχει η άποψη ότι το Παλαιόκαστρο χτίστηκε από τους Κομνηνούς, δηλαδή μετά το 1204. Αλλά ο Πανάρετος Τοπαλίδης απορρίπτει την άποψη αυτή με τον ισχυρισμό ότι οι Κομνηνοί ονόμαζαν το κάστρο Παλαιόκαστρο, που σημαίνει ότι ήταν προγενέστερο εκείνων, γιατί αν το έχτιζαν οι ίδιοι, δεν θα το ονόμαζαν Παλαιόκαστρο. Αλλά ότι το Παλαιόκαστρο ήταν πραγματικά παλαιότερο των Κομνηνών το αποδεικνύει και το γεγονός ότι βρέθηκαν μέσα σε αυτό όπλα και έπιπλα προγενέστερης εποχής.
Πάνος Καϊσίδης
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας
 |
| Χορτοκόπι Ματσούκας διακρίνεται το κάστρο στην κορυφή. πηγή:http://www.hortokopi.gr/ |
- Κάστρο μ’, κάστρο μ’, Παλαιόκαστρον, παλαιοθεμελιωμένον
σίτ’ έσ’ μέγας και δυνατός, το πώς επαραδόθες;
Είχες πορτάρην δίκλωπον, αφέντην φοβετσέαν,
έτον ο σκύλον ο Μαρθάς του κάστρου παραδότες.
Το Παλαιόκαστρο στη Ζάβερα της Άνω Ματσούκας το έχτισε ο Βυζαντινός στρατηγός Βελισσάριος το 530 μ. X., μετά την περιφανή νίκη του εναντίον των Περσών, που είχαν εισβάλει στην περιοχή. Κατά την εισβολή τους στην Παλαιοματσούκα, οι Πέρσες πυρπόλησαν το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη Βαζελώνα και σκότωσαν τους τετρακόσιους μοναχούς του. Το μοναστήρι ανοικοδομήθηκε τότε, γύρω στο 530.
Υπάρχει η άποψη ότι το Παλαιόκαστρο χτίστηκε από τους Κομνηνούς, δηλαδή μετά το 1204. Αλλά ο Πανάρετος Τοπαλίδης απορρίπτει την άποψη αυτή με τον ισχυρισμό ότι οι Κομνηνοί ονόμαζαν το κάστρο Παλαιόκαστρο, που σημαίνει ότι ήταν προγενέστερο εκείνων, γιατί αν το έχτιζαν οι ίδιοι, δεν θα το ονόμαζαν Παλαιόκαστρο. Αλλά ότι το Παλαιόκαστρο ήταν πραγματικά παλαιότερο των Κομνηνών το αποδεικνύει και το γεγονός ότι βρέθηκαν μέσα σε αυτό όπλα και έπιπλα προγενέστερης εποχής.
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου