Προσφυγικά ρεύματα προς την Ελλάδα

Στις τρεις πρώτες δεκαετίες του αιώνα μας η Ελλάδα ήταν αναγκασμέ­νη να δέχεται, κατά συχνά διαστήματα, μαζικά προσφυγικά ρεύματα. Κατά συνέπεια, ήταν υποχρεωμένη να μεθοδεύει και ανάλογα προγράμματα αποκατάστασης των προσφυγων:
1. Το 1906, το 1913 και το 1919 για τους πρόσφυγες από τη Βουλγαρία.
2. Το 1913-1914 για τους Έλληνες που διώχτη­καν από τη Θράκη, τη Μ. Ασία, τη Σερβία και τον Καύκασο,
3. Το 1920 για τους ομοεθνείς που εγκατέλειψαν τη Ρωσία μετά την επικράτηση του κομ­μουνισμού.
 Το σύνολο των προσφύγων όλων των παραπάνω περιπτώσεων υπολογίζεται γύρω στις 500.000 ψυχές.

Καταυλισμός προσφύγων 1922

4. Τα προσφυγικά, όμως, αυτά ρεύματα δεν μπορούν να συγκριθούν με την προσφυγιά του Μικρασιατικού Πολέμου και, κυρίως, της Μικρασιατι­κής Καταστροφής, ούτε στον όγκο των προσφυγικών πληθυσμών, ούτε και στην ποιότητα των προγραμμάτων αποκατάστασης. Τόσο μαζική μετατόπι­ση πληθυσμών (1.221.849 άτομα) σε τόσο λίγο διάστημα (1921-1924) δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία των λαών.
 Από την άλλη, για πρώτη φορά ο σχεδιασμός και ο προγραμματισμός της αποκατάστασης αναλαμβάνο­νται και υλοποιούνται από την Κ.Τ.Ε., μέσω της Επιτροπής Αποκατάστα­σης Προσφύγων (στο εξής ΕΑΠ), η οποία λειτούργησε από το Σεπτέμβριο του 1923 μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 1930.

Ο παρακάτω πίνακας δείχνει, χοντρικά, την εικόνα των προσφυγικών ρευμάτων που κατέκλυσαν την Ελλάδα:

Περίοδος	Αριθ. Προσφύγων	Τρόπος αναχώρησης
α) 1912-1920	435.000 άτομα	Ξεριζωμός
β) μέχρι τέλη 1922	900.000 άτομα	Ξεριζωμός
γ) μέχρι Μάρτ. 1923	1.150.000 άτομα	Ξεριζωμός
δ) μέχρι Σεπτ. 1924	214.000 άτομα	75.000         με ξεριζωμό 139.000         με Ανταλλαγή