Ο Ελληνισμός τον Πόντου εκτός των ορίων της Ελλάδος.

Η βάση της ύπαρξης του ελληνισμού του Πόντου είναι η χώρα του Πόντου στην γεωγραφική, οικονομική και διοικητική της ενότητα. Από αυτή την κοιτίδα οι Έλληνες εξαπλώθηκαν κάτω από δυσμενείς συνθήκες στις διάφορες περιοχές της νότια Ρωσίας και Υπερκαυκασίας, όπου το 1919 ο πληθυσμός αυτό του ελλη­νισμού του Πόντου ήταν κατανεμημένος ως εξής:

ΠΕΡΙΟΧΗ	ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΑΤΟΙΚΩΝ	ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
I. Καύκασος	70.000	1878-1884
Κάρς (84 χωριά) Πάλκα (48 χωριά)	50.000	1828-34,1858-64, 1878-84.
Βακού, Εριβάν,	20.000	σε διάφορες περιό­δους στο 1878-84, 1914-18
Βακού Ελισσαβετοπόλ Νιαγκεστάν Βατούμ	25.000	1878-84 1914-18
Κουταίς (Σοχούμ)	55.000	1878-841914-18
II. Βόρειος Καύκασος: Κουμπάν	80.000	1858-1918
Τερέκ ,	10.000	1858-1918
Σταυροπόλ	20.000	1858-1918
III. Διοικητική περιφέρεια Μαύρης Θάλασ­σας 1858-64	25.000	1878-841914-18.
IV. Διοικητική περιφέρεια Ντόν: Μαριοπόλ (23 χωριά)	30.000	17791858-1918
Ροστόβ Ταγκαρόγκ και λοιπή Κριμαία	65.000	1858-1918
Ουκρανία (Χέρσον, Οδησσό, Νικολαϊεβ)	35.000	1858-1918
Διάσπαρτοι στη λοιπή Ρωσία	. 50.000	σε διάφορες περιό­δους

Περί τους 170.000 Έλληνες μετανάστευσαν στην περιοχή Μαριοπόλ, όπου με στοιχεία του 1919 μόνο 30.000 διατήρησαν την ελληνική τους συνείδηση και μι­λούσαν την ελληνική γλώσσα.

Οι 140.000 Έλληνες που ρωσοποιήθηκαν, δεν περιλαμβάνονται στον πιο πά­νω πίνακα.

Έτσι, ο αριθμός των Ελλήνων του Πόντου που ζει στη Ρωσία και Υπερκαυ­κασία, την εποχή εκείνη φτάνει στο σύνολό του τις 700.000 ψυχές, όσος ήταν πε­ρίπου και ο ελληνικός πληθυσμός της ανεξάρτητης Ελλάδος το 1830 (735.000).