" Ο αυτοκράτορας της Τραπεζούντας, Αλέξιος (Δ') Μέγας Κομνηνός.....
απέκτησε..........και η τέταρτη που γεννήθηκε περί το 1412/14 και παντρεύτηκε τον Αλί (ή Ουλού) Μπέη, χάνη των ασπροπροβατάδων, τον γιο του Οσμάν Μπέη Καρα-Γιουλού και πατέρα του πολύ φημισμένου Ουζούν Χασάν, τον οποίον όμως δεν απόκτησε απ' τη Μεγάλη-Κομνηνή, αλλά απ' την περίφημη Σάρα Χατούμ".
Κ. Βαρζός, σελ. 270
Η Μεγαλο-Κομνηνή, κόρη του Αλέξιου του Δ' που είχε παντρευτεί τον πατέρα του Χασάν, έμενε με την Αυλή της στ' ακρινά διαμερίσματα του απέραντου παλατιού του Ντιαρμπέκρ. Μπορεί να μην ζούσε πια ο Ουλού Μπέης, όμως διατηρούσε πάντα τα παλιά της δικαιώματα.
Μπορεί, ο Χασαν, να ήταν παιδί της πρώτης γυναίκας του Ουλού-Μπέη, όμως ο Χασάν την τιμούσε πάντα, όπως και την πραγματική του μητέρα, τη Σάρα - Χατουμ. Κι όπως υπέφερε από πρήξιμο των ποδιών, δεν μετακινούνταν εύκολα από τα διαμερίσματά της. Η ανιψιά της, λοιπόν, η Θεοδώρα, συνήθιζε να την επισκέπτεται, τουλάχιστον μια φορά τη βδομάδα. Αγαπούσαν τόσο η μια την άλλη!
Εκείνη τη μέρα της είχε ετοιμάσει "γαλοφάει", που τόσο της άρεσε. Συνοδευόμενη, λοιπόν, από τη Θεοδούλη, την επισκέφτηκε, αν και ήταν σ'ενδιαφέρουσα και μάλιστα προχωρημένη, για το δεύτερο παιδί.
Τι χαρά και για τις δυο τους! Εκεί, μακριά, από την πατρίδα είχαν συναντηθεί και γνωρίσει η μια την άλλη. Γιατί σαν παντρεύτηκε η θεία, το πατέρα του Χασάν, η ανιψιά της η Θεοδώρα δεν είχε ακόμη γεννηθεί.
Καθισμένες αναπαυτικά, πάνω στα παχιά μαξιλάρια του καναπέ, έπιναν το αρωματικό ρόφημα και κουβέντιαζαν. Σαν η θεία της δοκίμασε από το "γαλοφάει", κατευχαριστήθηκε.
-Είναι περίφημο, είπε. Έχεις, Θεοδώρα μου σπουδαία μαγείρισσα, κι όπως βλέπω επιτηδεύεται το ίδιο και με τα γλυκίσματα. Σπουδαίο το "χαβίντζιν".
Η Θεοδώρα χάρηκε, που τόσο της άρεσε. Ήξερε την προτίμησή της, γι'αυτό και φρόντιζε να της το φέρνει κάθε φορά.
-Είναι αλήθεια, της απάντησε, πως η Μαρία είναι μια καταπληκτική μαγείρισσα και το ίδιο επιτήδεια και στα γλυκίσματα. Την αγαπώ πολύ. Πόσα παραμύθια δεν μούλεγε σαν ήμουν μικρή. Όμως κι εμένα μ'αρέσει να ετοιμάζω γλυκίσματα. Τούτο το "χαβίντσιν", μόνη μου το ετοίμασα, μ' αλεύρι, ανθόγαλα και βούτυρο. Και βέβαια όλα φρέσκα της ημέρας.
- Αυτό φαίνεται από την ευωδιά του, είπε γελώντας η Μεγαλο-Κομνηνή.
-Μονάχη μου, συνέχισε η Θεοδώρα, το ανακάτωνα με την ξύλινη κουτάλα, για να μην "κορδυλαγά" (σβολιάσει). Άλλες φορές το ετοιμάζουμε μόνον με γάλα, σήμερα όμως το ετοίμασα μ' ανθόγαλα και κοίταξε τη θεία της μ' αγάπη.
-"γαλοφάει-καλοφάει" συμπλήρωσε η θεία της. Είναι το πιο νόστιμο "χαβίντζιν", που έχω φάει. Το καλό μ' αυτό είναι, πως μπορεί να το τρως οποιαδήποτε ώρα της μέρας. Μα για πες μου τώρα για τον Μασούντ.
-Είναι ένα πολύ όμορφο μωρό, της απάντησε πρόθυμα η Θεοδώρα.
-Μα πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά; είπε η θεία της γελώντας και πρόσθεσε:
-Βλέπεις, μ' αυτά τα πόδια δυσκολεύομαι να κυκλοφορήσω, θέλω να δω, πόσο μεγάλωσε.
-Και βέβαια, θα τον φέρω. Όμως ολ' αυτά με τον Μωχαμέτη, δεν μ'αφήνουν να ησυχάσω της απάντησε η Θεοδώρα και πρόσθεσε: 0 Χασάν έχει τις πληροφορίες του. Το μάτι του Κατακτητή είναι συνέχεια στραμμένο στη Τραπεζούντα.
Κι απόσωσε:
-Μα, δεν του φτάνει που την κατέστησε φόρου υποτελή;
- Αχ, Θεοδώρα μου, δεν είναι η Τραπεζούντα που ενδιαφέρει τον Μωχαμέτη. Έγνοια του είναι οι Μεγάλοι Κομνηνοί, που κρατάμε από τους Κομνηνούς, τους αυτοκράτορες της Κωνσταντινούπολης, θέλει ν'αφανίσει το γένος μας, γιατί ποιός άλλος έχει απ'ευθείας δικαιώματα πάνω στο βυζαντινό θρόνο; Εσύ όμως, ησύχασε.
Ο Χασάν αγρυπνεί.
-Ναι, του έχω τόση εμπιστοσύνη, είπε, η Θεοδώρα.
-Έπειτα, ξαναμίλησε η θεία της, η Τραπεζούντα έχει φυσική οχύρωση. Διακόσια πενήντα χρόνια τη διαφεντεύουν οι Μεγάλοι Κομνηνοί. Μπόρες και μπόρες ξέφυγε και θα πέσει τώρα; Κίνδυνος υπάρχει, μα είπαμε, υπάρχει και ο γενναίος Χασάν. Η υπόσχεση που 'δωσε να υπερασπιστεί την Τραπεζούντα, είναι ιερή γι'αυτόν. Μην το ξεχνάς.
-Δεν έχω καμιά αμφιβολία γι'αυτό, της απάντησε. Όμως ο Μωχαμέτης δεν σταματάει εύκολα, αν το βάλει στο μυαλό του.
Έχεις δίκιο, κόρη μου, μα κι ο Χασάν για την αγάπη σου είναι έτοιμος για όλα. Κι η Σάρα Σατούν σε συμπαθεί πολύ. Είναι περήφανη που ο Χασάν πήρε μια Μεγάλη Κομνηνή, με τη σπάνια ομορφιά σου και τα μεγάλα σου χαρίσματα.
Η Θεοδώρα ομολόγησε στη θεία της, πώς πραγματικά η Σάρα της έδειχνε μεγάλη συμπάθεια. Αυτό όμως την έβαζε σε έγνοια μήπως και άλλες γυναίκες του Χασάν παρεξηγηθούν.
-Α, μην χολοσκάς, κόρη μου, γέλασε καλόκαρδα η θεία της. Η Σάρα Σατούν είναι μεγάλη διπλωμάτισσα. Σύρα αρχόντισσα με μεγάλη μόρφωση.
-Ναι. Είναι εξαιρετική συζητήτρια, συμφώνησε η Θεοδώρα.
-Σε δύσκολες καταστάσεις, παίρνει μέρος στις διπλωματικές αποστολές.
Η ρητορική της ικανότητα είναι πασίγνωστη.
" Ο Χασάν, συνέχισε, την αγαπάει και τη σέβεται πολύ. Το ξέρεις, ό,τι πρόκειται να ηγηθεί πρεσβείας που θα στείλει ο Χασαν στο Μωχαμέτη. Γι'αυτό, σου τονίζω μην έχεις έγνοιες, πως θα συμβεί κάποια παρεξήγηση με τις άλλες γυναίκες του Χασάν. Καμιά. 'Οπως είσαι και προχωρημένη στην εγκυμοσύνη σου, στεναχώριες δεν χρειάζονται. 'Ολα, μα όλα θα πανε καλά. 0 Χασάν σε λατρεύει.
Πόσο ανάλαφρη, ξαναγύρισε στα διαμερίσματα της η Θεοδώρα.
Μπορεί να την είχε είχε γνωρίσει από παλιά την θεία της, όμως πολλές φορές ο πατέρας της της είχε μιλήσει γι 'αυτήν. Του ήταν η πιο αγαπημένη από τις αδερφές του. " Να 'ξερες, κόρη μου, της είχε πει (τότε που την συμβούλεψε, για τον γάμο της με τον Χασάν) πόση ανακούφιση νοιώθω, που θα συναντήσεις εκεί την μικρή μου αδερφή, θα'ναι για σένα, σαν μια μητέρα".
Κι αλήθεια έτσι ήταν.
Αυγή Β. Παπάκου
Τρία καλά 'κ'εποίκες (Τρία πράγματα δεν έκανες καλά)
Θεέ, τον κόσμο πούφτιαξες, έκανες τρία λάθη:
Ψηλά έκανες τον ουρανό και σκάλα εκεί δεν φτάνει,
την θάλασσα πολύ πλατιά, γεφύρι εκεί δεν στέκει,
την ξενιτιά πολύ μακριά κι εκεί λαλιά δεν πάει.
Δρα ΣΤ. Ευσταθιαδη: ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΛΑΟΥ
απέκτησε..........και η τέταρτη που γεννήθηκε περί το 1412/14 και παντρεύτηκε τον Αλί (ή Ουλού) Μπέη, χάνη των ασπροπροβατάδων, τον γιο του Οσμάν Μπέη Καρα-Γιουλού και πατέρα του πολύ φημισμένου Ουζούν Χασάν, τον οποίον όμως δεν απόκτησε απ' τη Μεγάλη-Κομνηνή, αλλά απ' την περίφημη Σάρα Χατούμ".
Κ. Βαρζός, σελ. 270
 |
| Τραπεζούντα: Άγιος Γρηγόριος |
Η Μεγαλο-Κομνηνή, κόρη του Αλέξιου του Δ' που είχε παντρευτεί τον πατέρα του Χασάν, έμενε με την Αυλή της στ' ακρινά διαμερίσματα του απέραντου παλατιού του Ντιαρμπέκρ. Μπορεί να μην ζούσε πια ο Ουλού Μπέης, όμως διατηρούσε πάντα τα παλιά της δικαιώματα.
Μπορεί, ο Χασαν, να ήταν παιδί της πρώτης γυναίκας του Ουλού-Μπέη, όμως ο Χασάν την τιμούσε πάντα, όπως και την πραγματική του μητέρα, τη Σάρα - Χατουμ. Κι όπως υπέφερε από πρήξιμο των ποδιών, δεν μετακινούνταν εύκολα από τα διαμερίσματά της. Η ανιψιά της, λοιπόν, η Θεοδώρα, συνήθιζε να την επισκέπτεται, τουλάχιστον μια φορά τη βδομάδα. Αγαπούσαν τόσο η μια την άλλη!
Εκείνη τη μέρα της είχε ετοιμάσει "γαλοφάει", που τόσο της άρεσε. Συνοδευόμενη, λοιπόν, από τη Θεοδούλη, την επισκέφτηκε, αν και ήταν σ'ενδιαφέρουσα και μάλιστα προχωρημένη, για το δεύτερο παιδί.
Τι χαρά και για τις δυο τους! Εκεί, μακριά, από την πατρίδα είχαν συναντηθεί και γνωρίσει η μια την άλλη. Γιατί σαν παντρεύτηκε η θεία, το πατέρα του Χασάν, η ανιψιά της η Θεοδώρα δεν είχε ακόμη γεννηθεί.
Καθισμένες αναπαυτικά, πάνω στα παχιά μαξιλάρια του καναπέ, έπιναν το αρωματικό ρόφημα και κουβέντιαζαν. Σαν η θεία της δοκίμασε από το "γαλοφάει", κατευχαριστήθηκε.
-Είναι περίφημο, είπε. Έχεις, Θεοδώρα μου σπουδαία μαγείρισσα, κι όπως βλέπω επιτηδεύεται το ίδιο και με τα γλυκίσματα. Σπουδαίο το "χαβίντζιν".
Η Θεοδώρα χάρηκε, που τόσο της άρεσε. Ήξερε την προτίμησή της, γι'αυτό και φρόντιζε να της το φέρνει κάθε φορά.
-Είναι αλήθεια, της απάντησε, πως η Μαρία είναι μια καταπληκτική μαγείρισσα και το ίδιο επιτήδεια και στα γλυκίσματα. Την αγαπώ πολύ. Πόσα παραμύθια δεν μούλεγε σαν ήμουν μικρή. Όμως κι εμένα μ'αρέσει να ετοιμάζω γλυκίσματα. Τούτο το "χαβίντσιν", μόνη μου το ετοίμασα, μ' αλεύρι, ανθόγαλα και βούτυρο. Και βέβαια όλα φρέσκα της ημέρας.
- Αυτό φαίνεται από την ευωδιά του, είπε γελώντας η Μεγαλο-Κομνηνή.
-Μονάχη μου, συνέχισε η Θεοδώρα, το ανακάτωνα με την ξύλινη κουτάλα, για να μην "κορδυλαγά" (σβολιάσει). Άλλες φορές το ετοιμάζουμε μόνον με γάλα, σήμερα όμως το ετοίμασα μ' ανθόγαλα και κοίταξε τη θεία της μ' αγάπη.
-"γαλοφάει-καλοφάει" συμπλήρωσε η θεία της. Είναι το πιο νόστιμο "χαβίντζιν", που έχω φάει. Το καλό μ' αυτό είναι, πως μπορεί να το τρως οποιαδήποτε ώρα της μέρας. Μα για πες μου τώρα για τον Μασούντ.
-Είναι ένα πολύ όμορφο μωρό, της απάντησε πρόθυμα η Θεοδώρα.
-Μα πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά; είπε η θεία της γελώντας και πρόσθεσε:
-Βλέπεις, μ' αυτά τα πόδια δυσκολεύομαι να κυκλοφορήσω, θέλω να δω, πόσο μεγάλωσε.
-Και βέβαια, θα τον φέρω. Όμως ολ' αυτά με τον Μωχαμέτη, δεν μ'αφήνουν να ησυχάσω της απάντησε η Θεοδώρα και πρόσθεσε: 0 Χασάν έχει τις πληροφορίες του. Το μάτι του Κατακτητή είναι συνέχεια στραμμένο στη Τραπεζούντα.
Κι απόσωσε:
-Μα, δεν του φτάνει που την κατέστησε φόρου υποτελή;
- Αχ, Θεοδώρα μου, δεν είναι η Τραπεζούντα που ενδιαφέρει τον Μωχαμέτη. Έγνοια του είναι οι Μεγάλοι Κομνηνοί, που κρατάμε από τους Κομνηνούς, τους αυτοκράτορες της Κωνσταντινούπολης, θέλει ν'αφανίσει το γένος μας, γιατί ποιός άλλος έχει απ'ευθείας δικαιώματα πάνω στο βυζαντινό θρόνο; Εσύ όμως, ησύχασε.
Ο Χασάν αγρυπνεί.
-Ναι, του έχω τόση εμπιστοσύνη, είπε, η Θεοδώρα.
-Έπειτα, ξαναμίλησε η θεία της, η Τραπεζούντα έχει φυσική οχύρωση. Διακόσια πενήντα χρόνια τη διαφεντεύουν οι Μεγάλοι Κομνηνοί. Μπόρες και μπόρες ξέφυγε και θα πέσει τώρα; Κίνδυνος υπάρχει, μα είπαμε, υπάρχει και ο γενναίος Χασάν. Η υπόσχεση που 'δωσε να υπερασπιστεί την Τραπεζούντα, είναι ιερή γι'αυτόν. Μην το ξεχνάς.
-Δεν έχω καμιά αμφιβολία γι'αυτό, της απάντησε. Όμως ο Μωχαμέτης δεν σταματάει εύκολα, αν το βάλει στο μυαλό του.
Έχεις δίκιο, κόρη μου, μα κι ο Χασάν για την αγάπη σου είναι έτοιμος για όλα. Κι η Σάρα Σατούν σε συμπαθεί πολύ. Είναι περήφανη που ο Χασάν πήρε μια Μεγάλη Κομνηνή, με τη σπάνια ομορφιά σου και τα μεγάλα σου χαρίσματα.
Η Θεοδώρα ομολόγησε στη θεία της, πώς πραγματικά η Σάρα της έδειχνε μεγάλη συμπάθεια. Αυτό όμως την έβαζε σε έγνοια μήπως και άλλες γυναίκες του Χασάν παρεξηγηθούν.
-Ναι. Είναι εξαιρετική συζητήτρια, συμφώνησε η Θεοδώρα.
-Σε δύσκολες καταστάσεις, παίρνει μέρος στις διπλωματικές αποστολές.
Η ρητορική της ικανότητα είναι πασίγνωστη.
" Ο Χασάν, συνέχισε, την αγαπάει και τη σέβεται πολύ. Το ξέρεις, ό,τι πρόκειται να ηγηθεί πρεσβείας που θα στείλει ο Χασαν στο Μωχαμέτη. Γι'αυτό, σου τονίζω μην έχεις έγνοιες, πως θα συμβεί κάποια παρεξήγηση με τις άλλες γυναίκες του Χασάν. Καμιά. 'Οπως είσαι και προχωρημένη στην εγκυμοσύνη σου, στεναχώριες δεν χρειάζονται. 'Ολα, μα όλα θα πανε καλά. 0 Χασάν σε λατρεύει.
Πόσο ανάλαφρη, ξαναγύρισε στα διαμερίσματα της η Θεοδώρα.
Μπορεί να την είχε είχε γνωρίσει από παλιά την θεία της, όμως πολλές φορές ο πατέρας της της είχε μιλήσει γι 'αυτήν. Του ήταν η πιο αγαπημένη από τις αδερφές του. " Να 'ξερες, κόρη μου, της είχε πει (τότε που την συμβούλεψε, για τον γάμο της με τον Χασάν) πόση ανακούφιση νοιώθω, που θα συναντήσεις εκεί την μικρή μου αδερφή, θα'ναι για σένα, σαν μια μητέρα".
Κι αλήθεια έτσι ήταν.
Αυγή Β. Παπάκου
Τρία καλά 'κ'εποίκες (Τρία πράγματα δεν έκανες καλά)
Θεέ, τον κόσμο πούφτιαξες, έκανες τρία λάθη:
Ψηλά έκανες τον ουρανό και σκάλα εκεί δεν φτάνει,
την θάλασσα πολύ πλατιά, γεφύρι εκεί δεν στέκει,
την ξενιτιά πολύ μακριά κι εκεί λαλιά δεν πάει.
Δρα ΣΤ. Ευσταθιαδη: ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΛΑΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου