Τα πρώτα σημάδια διαφθοράς εμφανίσθηκαν με τη διαμάχη για τα αξιώματα. Ενώ διεξαγόταν αγώνας ζωής και θανάτου εναντίον μιας πανίσχυρης αυτοκρατορίας και μάλιστα με τις ευρωπαϊκές Δυνάμεις συμμάχους της, οι «ηγέτες» συγκροτούσαν πολυμελή κυβέρνηση και πολυάριθμη πολυδάπανη υπαλληλία.
Δεκαοχτώ τα μέλη του πρώτου υπουργικού συμβουλίου! Έπρεπε να ικανοποιηθούν και να εξισορροπηθούν οι αξιώσεις των τοπικών παραγόντων. Μωραΐτες, Ρουμελιώτες, αλλά και Μανιάτες «αρχηγοί» απαιτούσαν ίσο μερίδιο στην ευωχία της εξουσίας. Στα μινιστέρια των Πολεμικών (Στρατιωτικών) και Ναυτικού διορίστηκαν ανά τρεις υπουργοί — στο πρώτο ένας Μωραΐτης, ένας Ρουμελιώτης και ένας Μανιάτης, στο δεύτερο ένας Υδραίος, ένας Σπετσιώτης και ένας Ψαριανός! Και μια εξωφρενική γραφειοκρατία αρχίζει — και συνεχίζει ακόμα — το εθνοφθόρο έργο της.
Μέγα πλήθος υπαλλήλων πλαισιώνει τους υπουργούς και αλληλογραφεί «για ψύλλου πήδημα», όπως παρατηρεί Νικ. Δραγούμης. Το πενταμελές Εκτελεστικό δεν γνωστοποιεί τις αποφάσεις του στους αρμόδιους υπουργούς αλλά τις διαβιβάζει προς τον γενικό γραμματέα της επικρατείας, μινίστρο των Εξωτερικών και εκείνος φροντίζει για τα περαιτέρω.
Η πολυτέλεια αυτή, γράφει ο Δραγούμης, «διεδόθη και κατά τας επαρχίας, ών και η πλέον άσημος είχε έπαρχον, γενικόν γραμματέα, φροντιστήν της οικονομίας, φροντιστήν του πολέμου, φροντιστήν της αστυνομίας, αι δε παράλιοι και της θαλάσσης φροντιστήν». Και κάθε φροντιστής περιβαλλόταν από πλήθος γραμματέων και άλλων υποτακτικών και θεληματάρηδων που ψωμίζονταν από το δημόσιο ταμείο. Η ελληνική γραφειοκρατία και η διαφθορά εγκαινιάζουν πανηγυρικά την ένδοξη δράση τους.
Για την ανεμπόδιστη νομή ή την άλωση τής εξουσίας δημιουργούνται φατρίες των «εντοπίων δυνατών» που σύντομα θα εξελιχθούν σε ξενοκίνητα κόμματα — αγγλικό, ρωσικό, γαλλικό — και θα προσπαθήσουν, καθένα για λογαριασμό του, να προσεταιρισθούν τους ένοπλους αγωνιστές. Οι αρχηγοί πάλι των επαναστατικών σωμάτων, κλεφταρματολοί ή λαϊκοί καπεταναίοι που αναδείχτηκαν στη φωτιά του πολέμου, βλέποντας τις ραδιουργίες των πολιτικών, διεκδικούν οι ίδιοι τα αγαθά της εξουσίας, αφού μάλιστα εκείνοι προσφέρουν θυσίες και αίμα.
Οι πολιτικοί, για να στερεώσουν την επιρροή τους, καταφεύγουν στη δημαγωγία και την απάτη. «Επροσπάθησαν να ελκύσουν την αγάπην του λαού», γράφει ο Φωτάκος, «και να κάμουν τον εαυτόν των φοβερόν και σεβαστόν. Υπεσχέθησαν υποσχέσεις ψευδείς.... έβγαλαν τους μισθούς και τους βαθμούς, εσηκωμυάλησαν τον τυχόντα· εμεταχειρίσθησαν τα κοινά προς ιδίαν των χρήσιν, υποσχόμενοι ταύτα εις τον ένα και εις τον άλλον, και μεγάλη σπατάλη έγινε του δημοσίου πλούτου». Με τη σειρά τους οι στρατιωτικοί καλλιεργούσαν «την προς αυτούς αγάπην του λαού, διότι επήγαιναν μαζί με αυτόν εις τους πολέμους, οι δε άλλοι τους έστελναν να σκοτωθούν». Τελικά διχάστηκαν οι Έλληνες. Άλλοι ακολουθούσαν τους άρχοντες που «μας εδιοίκησαν τόσον καιρόν» και άλλοι με τους καπεταναίους «που είναι φυσικοί εχθροί των Τούρκων».
Έτσι δημιουργήθηκαν δύο «συστήματα», γράφει ο Φωτάκος. «Και εις μεν το πρώτον ανήκαν οι άνθρωποι οι οποίοι εφιλοτιμούντο περί του ποιος να φανεί ικανότερος του άλλου εις την σωτηρίαν της πατρίδος» και στο άλλο «οι φροντίζοντες πάντοτε να άρχουν, να συναθροίζουν τα εισοδήματα δια τον εαυτόν των και να μοιράζουν κατ’ αρέσκειαν τα αξιώματα και τας θέσεις». Για να ισχυροποιηθεί η ομάδα που κυβερνούσε εξαγόραζε τους ισχυρούς με παραχώρηση εθνικών κτημάτων και διεσπάθιζε τα χρήματα του δανείου για αποζημιώσεις ανύπαρκτων θυσιών.
Αγγλικές λίρες μοιράζονταν σε καπεταναίους για φανταστικά στρατεύματα και απονέμονταν στρατιωτικοί βαθμοί σε άκαπνους.
Κυριάκος Σιμόπουλος
Δεκαοχτώ τα μέλη του πρώτου υπουργικού συμβουλίου! Έπρεπε να ικανοποιηθούν και να εξισορροπηθούν οι αξιώσεις των τοπικών παραγόντων. Μωραΐτες, Ρουμελιώτες, αλλά και Μανιάτες «αρχηγοί» απαιτούσαν ίσο μερίδιο στην ευωχία της εξουσίας. Στα μινιστέρια των Πολεμικών (Στρατιωτικών) και Ναυτικού διορίστηκαν ανά τρεις υπουργοί — στο πρώτο ένας Μωραΐτης, ένας Ρουμελιώτης και ένας Μανιάτης, στο δεύτερο ένας Υδραίος, ένας Σπετσιώτης και ένας Ψαριανός! Και μια εξωφρενική γραφειοκρατία αρχίζει — και συνεχίζει ακόμα — το εθνοφθόρο έργο της.
 |
| Γελοιογραφία που δημοσιεύθηκε στο Νέο Αριστοφάνη στις 27 Δεκεμβρίου 1888 και η οποία σατιρίζει το κλίμα των συνεδριάσεων της Βουλής. Στο κέντρο εικονίζονται ο Τρικούπης και ο Δηλιγιάννης. Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α. |
Μέγα πλήθος υπαλλήλων πλαισιώνει τους υπουργούς και αλληλογραφεί «για ψύλλου πήδημα», όπως παρατηρεί Νικ. Δραγούμης. Το πενταμελές Εκτελεστικό δεν γνωστοποιεί τις αποφάσεις του στους αρμόδιους υπουργούς αλλά τις διαβιβάζει προς τον γενικό γραμματέα της επικρατείας, μινίστρο των Εξωτερικών και εκείνος φροντίζει για τα περαιτέρω.
Η πολυτέλεια αυτή, γράφει ο Δραγούμης, «διεδόθη και κατά τας επαρχίας, ών και η πλέον άσημος είχε έπαρχον, γενικόν γραμματέα, φροντιστήν της οικονομίας, φροντιστήν του πολέμου, φροντιστήν της αστυνομίας, αι δε παράλιοι και της θαλάσσης φροντιστήν». Και κάθε φροντιστής περιβαλλόταν από πλήθος γραμματέων και άλλων υποτακτικών και θεληματάρηδων που ψωμίζονταν από το δημόσιο ταμείο. Η ελληνική γραφειοκρατία και η διαφθορά εγκαινιάζουν πανηγυρικά την ένδοξη δράση τους.
Για την ανεμπόδιστη νομή ή την άλωση τής εξουσίας δημιουργούνται φατρίες των «εντοπίων δυνατών» που σύντομα θα εξελιχθούν σε ξενοκίνητα κόμματα — αγγλικό, ρωσικό, γαλλικό — και θα προσπαθήσουν, καθένα για λογαριασμό του, να προσεταιρισθούν τους ένοπλους αγωνιστές. Οι αρχηγοί πάλι των επαναστατικών σωμάτων, κλεφταρματολοί ή λαϊκοί καπεταναίοι που αναδείχτηκαν στη φωτιά του πολέμου, βλέποντας τις ραδιουργίες των πολιτικών, διεκδικούν οι ίδιοι τα αγαθά της εξουσίας, αφού μάλιστα εκείνοι προσφέρουν θυσίες και αίμα.
Οι πολιτικοί, για να στερεώσουν την επιρροή τους, καταφεύγουν στη δημαγωγία και την απάτη. «Επροσπάθησαν να ελκύσουν την αγάπην του λαού», γράφει ο Φωτάκος, «και να κάμουν τον εαυτόν των φοβερόν και σεβαστόν. Υπεσχέθησαν υποσχέσεις ψευδείς.... έβγαλαν τους μισθούς και τους βαθμούς, εσηκωμυάλησαν τον τυχόντα· εμεταχειρίσθησαν τα κοινά προς ιδίαν των χρήσιν, υποσχόμενοι ταύτα εις τον ένα και εις τον άλλον, και μεγάλη σπατάλη έγινε του δημοσίου πλούτου». Με τη σειρά τους οι στρατιωτικοί καλλιεργούσαν «την προς αυτούς αγάπην του λαού, διότι επήγαιναν μαζί με αυτόν εις τους πολέμους, οι δε άλλοι τους έστελναν να σκοτωθούν». Τελικά διχάστηκαν οι Έλληνες. Άλλοι ακολουθούσαν τους άρχοντες που «μας εδιοίκησαν τόσον καιρόν» και άλλοι με τους καπεταναίους «που είναι φυσικοί εχθροί των Τούρκων».
Έτσι δημιουργήθηκαν δύο «συστήματα», γράφει ο Φωτάκος. «Και εις μεν το πρώτον ανήκαν οι άνθρωποι οι οποίοι εφιλοτιμούντο περί του ποιος να φανεί ικανότερος του άλλου εις την σωτηρίαν της πατρίδος» και στο άλλο «οι φροντίζοντες πάντοτε να άρχουν, να συναθροίζουν τα εισοδήματα δια τον εαυτόν των και να μοιράζουν κατ’ αρέσκειαν τα αξιώματα και τας θέσεις». Για να ισχυροποιηθεί η ομάδα που κυβερνούσε εξαγόραζε τους ισχυρούς με παραχώρηση εθνικών κτημάτων και διεσπάθιζε τα χρήματα του δανείου για αποζημιώσεις ανύπαρκτων θυσιών.
Αγγλικές λίρες μοιράζονταν σε καπεταναίους για φανταστικά στρατεύματα και απονέμονταν στρατιωτικοί βαθμοί σε άκαπνους.
Κυριάκος Σιμόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου