Το Αρκάδι του Πόντου

Στην Κρήτη, ο Κώστας Γιαμπουδάκης, τη στιγμή που οι Τούρκοι έμπαιναν στη Μονή του Αρκαδίου, πυροβολεί στην πυριτιδαποθήκη και όλοι μαζί, Έλληνες και Τούρκοι τινάζονται στον αέρα. Έτσι γράφτηκε μια ακόμα εποποιία του ελληνι­σμού. Ήταν μια ηρωική πράξη. Μια απόφαση της στιγμή ενός παλικαριού. Το ολοκαύτωμα έμεινε στην ιστορία, φωτίζοντας τον ορίζοντα της φυλής.

Το ίδιο έγινε και στο Σούλι και αλλού με τους: Γέρο Σαμουήλ, Καψάλη, Βρατσάνο, Γεωργάκη Ολύμπιο κ.ά. Αυτό όμως που έγινε στον Πόντο δεν έχει ξαναγίνει πουθενά. Να τι μας παραδίδει η ζωντανή ακόμα μέχρι τις μέρες μας παρά­δοση:

Οι σφαίρες των υπερασπιστών του σπηλαίου που υπεράσπιζαν οι πολεμιστές με εξακόσια και πλέον γυναικόπαιδα τελείωσαν. Άλλη λύση δεν υπήρχε παρά μόνο η παράδοση. “Υπάρχει κι άλλη λύση”, φωνάζει ο αρχηγός Καραβασίλογλου Γιώργης. “Θα παραδώσουμε τα πτώματά μας στους Τούρκους. Θα σκοτώσει ο ένας τον άλλον για να σώσουμε τα γυναικόπαιδα”. 

Κοιτάζονται τα παλικάρια ίσια στα μάτια. Η απόφαση είναι σκληρή, είναι απόφαση υπέρτατης θυσίας. Τη δέχονται όλοι, αφού θα σωθούν 650 περίπου γυναικόπαιδα. Δίνει το περίστροφο στον Ταγκάλ Γιώργη. “Θα μας σκοτώσεις όλους και αφού σηκώσεις άσπρη σημαία θα σκοτωθείς και εσύ”.

Αγκαλιάζονται και φιλιούνται οι άγριοι πολεμιστές με δάκρυα στα μάτια. Οι θρήνοι των γυναικών και τα κλάματα των παιδιών έρχονται στ’ αυτιά τους σα μοιρολόγια. "Για την πίστη και την πατρίδα μας", λέει με συγκινητική και βροντερή φωνή ο αρχηγός. Ο Ταγκάλ Γιώργης πυροβολεί. Ο πρώτος υπερασπιστής του σπηλαίου πέφτει. Ύστερα άλλος κι άλλος κι άλλος. Φτάνει στα δύο του παιδιά, σταματάει λίγο, τα κοιτάζει κατάματα, βλέπει τα θαρραλέα μάτια τους και ύστερα ρίχνει. Δεν ξέρει πια τίποτα. Δε βλέπει. Ρίχνει συνέχεια. Ύστερα σταματάει για λίγο. Αρπάζει ένα άσπρο πανί το καρφώνει στο ξίφος του και το σηκώνει ψηλά.

Οι Τούρκοι βλέποντας την άσπρη σημαία τους αλαλάζουν από τη χαρά τους. “Γιασασίν, γιασασίν, τεσλίμ γκιαουρλάρ”, ακούγονται οι ζητωκραυγές τους. Πλησιάζουν οι Τούρκοι. Να, ένας τσέτες (cete) ανεβαίνει κιόλας προς το σπήλαιο. Ο Ταγκάλ Γιώργης, κοιτάζει την κάνη του περιστρόφου του και ύστερα πιέζει τη σκανδάλη. Ο τελευταίος των γενναίων υπερασπιστών πέφτει μαζί με τη λευκή σημαία του. Οι άντρες, οι Έλληνες, είναι όλοι νεκροί. Για την τύχη των γυναικόπαιδων το μόνο που μπορεί να ειπωθεί είναι ότι έγιναν έρμαια της άγριας βουλιμίας των βαρβάρων της ανατολής.

 Και το ολοκαύτωμα αυτό έμεινε στην αφάνεια και διασώθηκε μόνο στην παράδοση. Για την επανάσταση του 1821, εδώ και 170 και πάνω χρόνια, γράφτηκαν και γράφονται ακόμα εκατοντάδες μελέτες, γίνονται διατριβές στις πανεπιστημιακές σχολές, γράφονται συγγράμματα, ελεγεία, επιφυλλίδες, άρθρα, ομιλίες, “συμπόσια” και άλλα γραπτά κείμενα όπως επιγραφές, στήλες αναθηματικές κλπ., ενώ αντίθετα για την ελληνική επανάσταση του Πόντου, δε γράφτηκε και δε διδάχθηκε σχεδόν τίποτα.

 Είναι καιρός πια να ασχοληθούν οι χειριστές της “καλάμου” και με τον ελληνισμό του Πόντου. Η βιβλιογραφία που παρατίθεται για την ιστορία της επανάστασης του 1821 έχει σκοπό να δείξει τη συγκριτική εικόνα της πλούσιας παραγωγής και επεξεργασίας του ιστορικού υλικού από το ένα μέρος, ενώ από το άλλο μέρος της φτωχής ή ανύπαρκτης καλλιέργειας της ιστορικής αλήθειας για τον ελληνισμό του Πόντου.