Διωγμούς και εκτουρκισμούς του ελληνικού στοιχείου είχαμε και παλιότερα. Είναι γνωστοί οι μαζικοί εξισλαμισμοί και οι εξοντωτικοί διωγμοί του 17ου αι.
Μετά την κήρυξη, όμως, του τουρκικού Συντάγματος του 1908, τα φαινόμενα αυτά, ιδιαίτερα οι εξοντωτικοί διωγμοί του ελληνικού στοιχείου, γίνονται μεθοδικά, συστηματικά και, κυρίως, με αποφάσεις και οδηγίες της κεντρικής εξουσίας, των τουρκικών κυβερνήσεων. Οι έρευνες έδειξαν ότι οι διωγμοί είναι μελετημένοι και οργανωμένοι από ψηλά και έχουν καθολικό χαρακτήρα.
Πράγματι, αν ρίξουμε μια ματιά στο πώς άρχισαν και πώς κλιμακώθηκαν, θα διαπιστώσουμε ότι τίποτε δεν έγινε χωρίς σχεδιασμό.
α) Στην πρώτη περίοδο (1908-1912/13)
Οι διωγμοί γίνονται προσεγμένα και κάπως μεμονωμένα (δολοφονίες, δημεύσεις περιουσιών κλπ.), για να μην αποκαλυφθεί το πρόσωπο της Νέας Τουρκίας, η οποία από τότε αρχίζει την υλοποίηση του προγράμματος «Η Τουρκία για τους Τούρκους».
β) Στην περίοδο 1912-1914
Αυξάνονται αισθητά οι δολοφονίες και οι καταστροφές των ελληνικών πληθυσμών. Ιδιαίτερα μετά το Μάρτιο του 1914 επιτείνονται οι αθρόοι διωγμοί και οι μαζικές απελάσεις στην Ελλάδα ολόκληρων ελληνικών πληθυσμών από τη Θράκη και τα παράλια της Μ. Ασίας, με την πρόφαση ότι έχουν καταληφθεί από την Ελλάδα τα νησιά Λέσβος και Χίος.
Από το σημείο αυτό αρχίζει ξεκάθαρα το πρόγραμμα του Νεοτουρκικού Κομιτάτου, δηλ., από τη μια, της οικονομικής εξάντλησης των Ελλήνων, και, από την άλλη, του εκδιωγμού ή και της αναγκαστικής καταφυγής τους στην Ελλάδα, προκειμένου να τους αντικαταστήσει με Οθωμανούς από τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, αλλά και από περιοχές που περιήλθαν στη Σερβία και Βουλγαρία.
γ)Στην περίοδο 1914-1918
Η κατάσταση γίνεται αφόρητη στην περίοδο του Α' παγκοσμίου πολέμου (1914-18), η οποία σημαδεύεται από θηριώδεις καταστροφές των ελληνικών πληθυσμών με αθρόες σφαγές, δηώσεις, πυρπολήσεις ολόκληρων πόλεων και χωριών, και μαζικές εξορίες χιλιάδων ομογενών στο εσωτερικό της Τουρκίας(1).
δ) Στην περίοδο 1919-1922
Η κορύφωση του δράματος του Μικρασιατικού Ελληνισμού, ιδίως του ποντιακού, συμπίπτει με την Κεμαλική περίοδο (1919-1922), οπότε οι διωγμοί γίνονται περισσότερο εξοντωτικοί και θηριώδεις. Οι ελληνικοί πληθυσμοί (και οι αρμένικοι) δεν φονεύονται απλά με μαχαίρια και όπλα, αλλά πεθαίνουν ύστερα από φρικώδη μαρτύρια, πρωτοφανή στην ανθρώπινη ιστορία. Και όχι μόνο άνδρες, αλλά και γυναικόπαιδα χωρίς διάκριση ηλικίας. Στην περιοχή του Πόντου μόνο εξοντώθηκαν 353.000 άτομα. Συνολικά, από τον Ελληνισμό της Ανατολής (Θράκη, Μ. Ασία, Πόντο) εξοντώθηκαν γύρω στα 900.000 άτομα (1914-1924).
Για την εξόντωση του ελληνικού στοιχείου οι τουρκικές αρχές έκαναν χρήση των φοβερότερων και σατανικότερων σχεδίων: λεηλάτησαν, δήωσαν, βίασαν, πυρπόλησαν ολόκληρα χωριά, βασάνισαν, ακρωτηρίασαν, έσφαξαν, έκαψαν, ακόμη και έθαψαν ζωντανούς άντρες, γυναίκες, παιδιά, γέρους, και μετέβαλαν σε εκτεταμένα νεκροταφεία ελληνικές χριστιανικές κοινότητες που μέχρι τότε ανθούσαν και εξέπεμπαν την ελληνική πολιτιστική τους ακτινοβολία σ' όλη την Ανατολή.
Αξίζει να αναφερθούν οι κορυφαίες απ' αυτές: Σμύρνη, Αϊδίνι, Κυδωνιές, Προύσα, Νίκαια (περιοχή Μ. Ασίας), Τραπεζούντα, Κερασούντα, Σαμψούντα, Οινόη, Πάφρα, Ορντού, Αμάσεια (Πόντος), επαρχίες Δέρκων, Μετρών, Ηράκλειας, Μυριοφύτου, Καλλιπόλεως, Αίνου, Τυρολόης, Σαράντα Εκκλησιών, Αδριανούπολης (Αν. Θράκη).
Το μέγεθος των διωγμών και των εξοντώσεων του Ελληνισμού της Ανατολής συγκλόνισε τόσο τους Έλληνες της κυρίως Ελλάδας, ώστε παρατηρήθηκε μια γενική κινητοποίηση και οι αντιδράσεις όλων των φορέων (εφημερίδες, σύλλογοι, σωματεία, πολιτεία) ήταν εντονότατες.
Στο ελληνικό, μάλιστα, Κοινοβούλιο, στο τριήμερο 5,6 και 8 Απριλίου 1921, έγινε εκτενέστατη συζήτηση για τους ανθελληνικούς διωγμούς στην Τουρκία, από το 1908 μέχρι το 1921, και παρουσιάστηκαν αναλυτικά και συγκεκριμένα στοιχεία, ξεχωριστά για την κάθε μία περιοχή. Ήταν ένα είδος τιμής και επίσημου μνημόσυνου του ελληνικού λαού δια των νομίμων εκπροσώπων του.
1. Έκθεση 13/11/1915 Σμύρνης Χρυσοστόμου προς βασιλέα Κωνσταντίνο: «Πάντες εξορίσθημεν εκ των εστιών ημών, τα τέκνα ημών απορφανίσθησαν, αι μητέρες εχήρευσαν, αι παρθένοι ατιμάσθησαν εντός μάλιστα των εκκλησιών. Τα τέκνα μας υπέστησαν τας συνεπείας του τουρκικού Νόμου και ημείς οι επιζήσαντες εκ της καταστροφής διάγομεν βίον αθλιότητος εν τω εσωτερικώ και εν τω βάθει της Ασίας».
Μετά την κήρυξη, όμως, του τουρκικού Συντάγματος του 1908, τα φαινόμενα αυτά, ιδιαίτερα οι εξοντωτικοί διωγμοί του ελληνικού στοιχείου, γίνονται μεθοδικά, συστηματικά και, κυρίως, με αποφάσεις και οδηγίες της κεντρικής εξουσίας, των τουρκικών κυβερνήσεων. Οι έρευνες έδειξαν ότι οι διωγμοί είναι μελετημένοι και οργανωμένοι από ψηλά και έχουν καθολικό χαρακτήρα.
Πράγματι, αν ρίξουμε μια ματιά στο πώς άρχισαν και πώς κλιμακώθηκαν, θα διαπιστώσουμε ότι τίποτε δεν έγινε χωρίς σχεδιασμό.
α) Στην πρώτη περίοδο (1908-1912/13)
Οι διωγμοί γίνονται προσεγμένα και κάπως μεμονωμένα (δολοφονίες, δημεύσεις περιουσιών κλπ.), για να μην αποκαλυφθεί το πρόσωπο της Νέας Τουρκίας, η οποία από τότε αρχίζει την υλοποίηση του προγράμματος «Η Τουρκία για τους Τούρκους».
β) Στην περίοδο 1912-1914
Αυξάνονται αισθητά οι δολοφονίες και οι καταστροφές των ελληνικών πληθυσμών. Ιδιαίτερα μετά το Μάρτιο του 1914 επιτείνονται οι αθρόοι διωγμοί και οι μαζικές απελάσεις στην Ελλάδα ολόκληρων ελληνικών πληθυσμών από τη Θράκη και τα παράλια της Μ. Ασίας, με την πρόφαση ότι έχουν καταληφθεί από την Ελλάδα τα νησιά Λέσβος και Χίος.
Από το σημείο αυτό αρχίζει ξεκάθαρα το πρόγραμμα του Νεοτουρκικού Κομιτάτου, δηλ., από τη μια, της οικονομικής εξάντλησης των Ελλήνων, και, από την άλλη, του εκδιωγμού ή και της αναγκαστικής καταφυγής τους στην Ελλάδα, προκειμένου να τους αντικαταστήσει με Οθωμανούς από τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, αλλά και από περιοχές που περιήλθαν στη Σερβία και Βουλγαρία.
γ)Στην περίοδο 1914-1918
Η κατάσταση γίνεται αφόρητη στην περίοδο του Α' παγκοσμίου πολέμου (1914-18), η οποία σημαδεύεται από θηριώδεις καταστροφές των ελληνικών πληθυσμών με αθρόες σφαγές, δηώσεις, πυρπολήσεις ολόκληρων πόλεων και χωριών, και μαζικές εξορίες χιλιάδων ομογενών στο εσωτερικό της Τουρκίας(1).
δ) Στην περίοδο 1919-1922
Η κορύφωση του δράματος του Μικρασιατικού Ελληνισμού, ιδίως του ποντιακού, συμπίπτει με την Κεμαλική περίοδο (1919-1922), οπότε οι διωγμοί γίνονται περισσότερο εξοντωτικοί και θηριώδεις. Οι ελληνικοί πληθυσμοί (και οι αρμένικοι) δεν φονεύονται απλά με μαχαίρια και όπλα, αλλά πεθαίνουν ύστερα από φρικώδη μαρτύρια, πρωτοφανή στην ανθρώπινη ιστορία. Και όχι μόνο άνδρες, αλλά και γυναικόπαιδα χωρίς διάκριση ηλικίας. Στην περιοχή του Πόντου μόνο εξοντώθηκαν 353.000 άτομα. Συνολικά, από τον Ελληνισμό της Ανατολής (Θράκη, Μ. Ασία, Πόντο) εξοντώθηκαν γύρω στα 900.000 άτομα (1914-1924).
Για την εξόντωση του ελληνικού στοιχείου οι τουρκικές αρχές έκαναν χρήση των φοβερότερων και σατανικότερων σχεδίων: λεηλάτησαν, δήωσαν, βίασαν, πυρπόλησαν ολόκληρα χωριά, βασάνισαν, ακρωτηρίασαν, έσφαξαν, έκαψαν, ακόμη και έθαψαν ζωντανούς άντρες, γυναίκες, παιδιά, γέρους, και μετέβαλαν σε εκτεταμένα νεκροταφεία ελληνικές χριστιανικές κοινότητες που μέχρι τότε ανθούσαν και εξέπεμπαν την ελληνική πολιτιστική τους ακτινοβολία σ' όλη την Ανατολή.
Αξίζει να αναφερθούν οι κορυφαίες απ' αυτές: Σμύρνη, Αϊδίνι, Κυδωνιές, Προύσα, Νίκαια (περιοχή Μ. Ασίας), Τραπεζούντα, Κερασούντα, Σαμψούντα, Οινόη, Πάφρα, Ορντού, Αμάσεια (Πόντος), επαρχίες Δέρκων, Μετρών, Ηράκλειας, Μυριοφύτου, Καλλιπόλεως, Αίνου, Τυρολόης, Σαράντα Εκκλησιών, Αδριανούπολης (Αν. Θράκη).
Το μέγεθος των διωγμών και των εξοντώσεων του Ελληνισμού της Ανατολής συγκλόνισε τόσο τους Έλληνες της κυρίως Ελλάδας, ώστε παρατηρήθηκε μια γενική κινητοποίηση και οι αντιδράσεις όλων των φορέων (εφημερίδες, σύλλογοι, σωματεία, πολιτεία) ήταν εντονότατες.
Στο ελληνικό, μάλιστα, Κοινοβούλιο, στο τριήμερο 5,6 και 8 Απριλίου 1921, έγινε εκτενέστατη συζήτηση για τους ανθελληνικούς διωγμούς στην Τουρκία, από το 1908 μέχρι το 1921, και παρουσιάστηκαν αναλυτικά και συγκεκριμένα στοιχεία, ξεχωριστά για την κάθε μία περιοχή. Ήταν ένα είδος τιμής και επίσημου μνημόσυνου του ελληνικού λαού δια των νομίμων εκπροσώπων του.
1. Έκθεση 13/11/1915 Σμύρνης Χρυσοστόμου προς βασιλέα Κωνσταντίνο: «Πάντες εξορίσθημεν εκ των εστιών ημών, τα τέκνα ημών απορφανίσθησαν, αι μητέρες εχήρευσαν, αι παρθένοι ατιμάσθησαν εντός μάλιστα των εκκλησιών. Τα τέκνα μας υπέστησαν τας συνεπείας του τουρκικού Νόμου και ημείς οι επιζήσαντες εκ της καταστροφής διάγομεν βίον αθλιότητος εν τω εσωτερικώ και εν τω βάθει της Ασίας».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου