Τούτη εδώ η εισήγηση θα προσπαθήσει να εντοπίσει τις διαφορετικές σήμερα συμπεριφορές σε σχέση με τον περιβάλλοντα χώρο και να κατατάξει σχηματικά τους νέους Πόντιους. Μια πρώτη κατάταξη είναι η παρακάτω:
1) Ποντιακή νεολαία στην Ελλάδα.
Α) Όσοι προέρχονται από τους πρόσφυγες του 1922.
α) Όσοι μένουν στις πόλεις, β) Όσοι μένουν στα χωριά.
Β) Όσοι προέρχονται από τους πληθυσμούς που ήταν και στην ΕΣΣΔ το 1939.
Γ) Όσοι προέρχονται από τους πληθυσμούς που ήρθαν από τη Σοβιετική Ένωση από το 1965 και εξακολουθούν να έρχονται.
2) Η ποντιακή νεολαία στην ΕΣΣΔ.
α) Όσοι είναι εγκατεστημένοι στον Καύκασο και στη Μαύρη Θάλασσα.
β) Όσοι είναι εγκατεστημένοι στην Κεντρική Ασία.
3) Η ποντιακή νεολαία στη διασπορά, στον ελλαδικό χώρο, βρίσκεται ακριβώς στην ιστορική καμπή του ποντιακού ελληνισμού. Με την έννοια ιστορική καμπή εννοούμε το πέρασμα από τις ποντιακές πολιτισμικές συμπεριφορές στις αντίστοιχες του γύρω χώρου και την ανυπαρξία εναλλακτικών προτάσεων.
Όσο λιγοστεύουν οι παππούδες και οι γιαγιάδες που μιλούν τα ποντιακά και κουβαλούν βιώματα από τη Μαύρη Θάλασσα τόσο μειώνεται η σχέση των νέων με τον Πόντο. Αυτό συμβαίνει και για έναν ακόμη λόγο. Το κοινό στοιχείο της πλειοψηφίας των νέων Ποντίων είναι η πλήρης άγνοια της ποντιακής ιστορίας και κύρια της νεότερης. Γεγονότα, όπως η γενοκτονία, το αντάρτικο, το κίνημα για την ανεξαρτησία είναι άγνωστα.
Α) Όσοι προέρχονται από τους πρόσφυγες του 1922.
α) Όσοι μένουν στις πόλεις, β) Όσοι μένουν στα χωριά.
Β) Όσοι προέρχονται από τους πληθυσμούς που ήταν και στην ΕΣΣΔ το 1939.
Γ) Όσοι προέρχονται από τους πληθυσμούς που ήρθαν από τη Σοβιετική Ένωση από το 1965 και εξακολουθούν να έρχονται.
2) Η ποντιακή νεολαία στην ΕΣΣΔ.
α) Όσοι είναι εγκατεστημένοι στον Καύκασο και στη Μαύρη Θάλασσα.
β) Όσοι είναι εγκατεστημένοι στην Κεντρική Ασία.
3) Η ποντιακή νεολαία στη διασπορά, στον ελλαδικό χώρο, βρίσκεται ακριβώς στην ιστορική καμπή του ποντιακού ελληνισμού. Με την έννοια ιστορική καμπή εννοούμε το πέρασμα από τις ποντιακές πολιτισμικές συμπεριφορές στις αντίστοιχες του γύρω χώρου και την ανυπαρξία εναλλακτικών προτάσεων.
 |
| Νέα Σάντα-Κιλκίς |
Στις περιοχές, όπου υπάρχει μεγάλος ποντιακός πληθυσμός - και αυτό συμβαίνει στα ποντιακά χωριά ή σε αστικά κέντρα, όπως η Καλαμαριά - εκεί οι αντιστάσεις είναι ισχυρότερες. Εκεί που η κατάσταση είναι πραγματικά επικίνδυνη, όσον αφορά την υπεράσπιση της ποντιακής ταυτότητας, είναι τα μεγάλα αστικά κέντρα. Λόγω της συγκεκριμένης ανάπτυξης, οι παραδοσιακές σχέσεις έχουν διαλυθεί. Ο άνθρωπος βρίσκεται μόνος απέναντι σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Μέχρι σήμερα «ποντιακή ταυτότητα» σήμαινε κυρίως την ποντιακή πολιτισμική συμπεριφορά. Σήμερα, το στοιχείο της γνώσης και της αντίστοιχης συνείδησης που απορρέει από αυτήν αρχίζει να αποτελεί μια άλλη πορεία. Αρκετοί νέοι Πόντιοι, στην προσπάθειά τους να αντισταθούν στο κλίμα που επικρατεί, ανακαλύπτουν τη γνώση και προσπαθούν να ερμηνεύσουν τα τελευταία γεγονότα της ποντιακής ιστορίας. Βρισκόμαστε σ’ εκείνη τη στιγμή, που αναδύεται μια νέα αυτοσυνείδηση σ’ ένα κομμάτι της ποντιακής νεολαίας.
Βέβαια, αυτή η αυθόρμητη τάση για έρευνα και ερμηνεία, δεν αρκεί από μόνη της. Χρειάζεται η συλλογική προσπάθεια όλου του ποντιακού χώρου. Στην περίοδο συνολικής κρίσης της κοινωνίας σαν μια από τις άμεσες δυνατότητες της νεολαίας μας.
Στην περίοδο συνολικής κρίσης της κοινωνίας που διανύουμε, το ξανακοίταγμα της ιστορίας μας προβάλλει σαν μια από τις άμεσες δυνατότητες της νεολαίας μας. Υπάρχει ένα κομμάτι της ποντιακής νεολαίας που μένει στην Ελλάδα - και μεγαλώνει συνεχώς - που είναι έξω από την οπτική και τις ευαισθησίες, τόσο του ευρύτερου κοινωνικού χώρου όσο και του αντίστοιχου ποντιακού. Είναι οι νέοι Πόντιοι που έρχονται τα τελευταία από την ΕΣΣΔ στην Ελλάδα.
Ο πληθυσμός αυτός είναι δημιούργημα της μαζικής εξορίας των ποντιακών πληθυσμών από τον Καύκασο στην κεντρική Ασία. Ο ερχομός τους στην Ελλάδα είναι η μοναδική πράξη αντίστασής τους στο μουσουλμανικό και διεφθαρμένο περιβάλλον της κεντρικής Ασίας και αντανακλά την ανασφάλεια που νιώθουν ακόμη και σήμερα. Όλα αυτά είναι απόρροια της διάλυσης της ελληνοποντιακής κοινωνίας, που έγινε το 1937 και το 1949.
Ως συνέδριο πρέπει να ζητήσουμε:
α) Μεγαλύτερη βοήθεια από την πλευρά του κράτους για τους νεοερχόμενους.
β) Επιδοτούμενα σεμινάρια για την εκμάθηση της γλώσσας.
γ) Ευνοϊκή στάση του ΔΙΚΑΤΣΑ στην αναγνώριση των πτυχίων.
δ) Καλύτερη και ελαστικότερη συμπεριφορά των τελωνείων.
ε) Ενίσχυση οικονομική των δικαιούμενων σύνταξη, μέχρις ότου αποδοθεί αυτή από το σοβιετικό κράτος.
στ) Δημιουργία «επιτροπής υποδοχής» για τους νεοφερμένους, που θα τους βοηθά μέχρι την τελική τους εγκατάσταση.
Βλάσης Αγτζίδης
Διδάκτορας Σύγχρονης Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Εισήγηση στο Β' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
Θεσσαλονίκη 31 Ιούλη- 7 Αυγούστου 1988
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου