Πολύ συχνά, διάφοροι ερευνητές καταχωρίζουν στα βιβλία τους μεγάλο πλήθος υποσημειώσεων ή παραθεμάτων, όχι για να βοηθήσουν τον αναγνώστη, αλλά για να δείξουν ότι ξέρουν πολλά. Και φτάνουν στο σημείο, μερικές φορές, οι υποσημειώσεις και τα παραθέματα να καταλαμβάνουν τις μισές ή και περισσότερες σελίδες του βιβλίου τους.
Ο ιστορικός Τάσος Βουρνάς (1913-1990) είχε γράψει, κάποτε, στην εφημερίδα «Η Αυγή») ότι αρκετοί συγγραφείς, για να δείξουν πολυμάθεια, συμπεριλαμβάνουν στις υποσημειώσεις και τα παραθέματα των βιβλίων τους και τίτλους βιβλίων ή συγγραφείς, που ούτε καν τα είδαν από κοντά. Απλώς, τα πήραν από άλλες υποσημειώσεις. Τότε, όμως, ο συγγραφέας που παίρνει άλλες υποσημειώσεις και παραθέματα, οφείλει να το σημειώσει ρητά ότι από τον τάδε συγγραφέα και το βιβλίο πήρε τη σημείωση ή το παράθεμα.
Ο καθηγητής του ΑΠΘ Γιάννης Καραγιαννόπουλος (1922-2000), πάνω στο ίδιο θέμα, αναφέρει στο σύγγραμμά του «Εισαγωγή στην τεχνική της επιστημονικής ιστορικής εργασίας»:
«Οι υποσημειώσεις επεξηγούν ή διευκρινίζουν ή συμπληρώνουν όσα εκτίθενται στο κείμενο ή ακόμη κάνουν μνεία άλλων εργασιών με τις ίδιες ή αντίθετες απόψεις προς τις απόψεις του συγγραφέα, και μερικές φορές εξηγούν γιατί δεν γίνονται δεκτές από αυτόν. Μέσα σε λογικά πλαίσια οι υποσημειώσεις είναι όχι μόνο επιτρεπτές, αλλά και αναγκαίες.
Τα λογικά πλαίσια μέσα στα οποία οφείλουν να περιορίζονται οι υποσημειώσεις είναι: η αναγραφή του αναγκαίου, η αποφυγή του περιττού.
Οι υποσημειώσεις (και οι παραπομπές) οφείλουν να περιλαμβάνουν τα απολύτως χρήσιμα και αναγκαία. Πρέπει λοιπόν ν’ αποφεύγονται οι περιττές υποσημειώσεις καθώς επίσης και η άσκοπη επίδειξη σοφίας σ'αυτές. Όπως ειπώθηκε πολύ σωστά, οι υποσημειώσεις οφείλουν να μη χρησιμεύουν ως λούστρο επιστημοσύνης και να μη στοχεύουν στο να καταπλήξουν τον αναγνώστη. Αναγκαίες είναι οι υποσημειώσεις που αποδεικνύουν ή τεκμηριώνουν το κείμενο' οι άλλου είδους υποσημειώσεις είναι απλώς ανεκτές».
Πάνος Καϊσίδης
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας
Ο καθηγητής του ΑΠΘ Γιάννης Καραγιαννόπουλος (1922-2000), πάνω στο ίδιο θέμα, αναφέρει στο σύγγραμμά του «Εισαγωγή στην τεχνική της επιστημονικής ιστορικής εργασίας»:
«Οι υποσημειώσεις επεξηγούν ή διευκρινίζουν ή συμπληρώνουν όσα εκτίθενται στο κείμενο ή ακόμη κάνουν μνεία άλλων εργασιών με τις ίδιες ή αντίθετες απόψεις προς τις απόψεις του συγγραφέα, και μερικές φορές εξηγούν γιατί δεν γίνονται δεκτές από αυτόν. Μέσα σε λογικά πλαίσια οι υποσημειώσεις είναι όχι μόνο επιτρεπτές, αλλά και αναγκαίες.
Τα λογικά πλαίσια μέσα στα οποία οφείλουν να περιορίζονται οι υποσημειώσεις είναι: η αναγραφή του αναγκαίου, η αποφυγή του περιττού.
Οι υποσημειώσεις (και οι παραπομπές) οφείλουν να περιλαμβάνουν τα απολύτως χρήσιμα και αναγκαία. Πρέπει λοιπόν ν’ αποφεύγονται οι περιττές υποσημειώσεις καθώς επίσης και η άσκοπη επίδειξη σοφίας σ'αυτές. Όπως ειπώθηκε πολύ σωστά, οι υποσημειώσεις οφείλουν να μη χρησιμεύουν ως λούστρο επιστημοσύνης και να μη στοχεύουν στο να καταπλήξουν τον αναγνώστη. Αναγκαίες είναι οι υποσημειώσεις που αποδεικνύουν ή τεκμηριώνουν το κείμενο' οι άλλου είδους υποσημειώσεις είναι απλώς ανεκτές».
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου