Άλλες οικογένειες Ομογενών.

Ιδιοκτησία Ζαρίφη στην οδό Ελλήνων

ΥΠΗΡΧΑΝ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΟΝΟΜΑΣΤΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ στην Οδησσό. Οι περισσότερες είχαν καταγωγή από τη Χίο. Δεν πρέπει να μας διαφύγει, ότι οι Χιώτες ήταν ικανότατοι στις εμπορικές επιχειρήσεις και η παραμονή στην Οδησσό ενδεικνυόταν για την ενασχόληση στο εμπόριο. Άλλωστε, η Οδησσός ήταν ένας από τους τόπους που ήταν απαραίτητοι στην έκταση των εμπορικών δικτύων του 19ου αιώνα. Επιπλέον, η καταστροφή της Χίου το 1822 είχε οδηγήσει πολλούς κατοίκους του νησιού να αναζητήσουν την τύχη τους σε άλλα μεγάλα εμπορικά κέντρα της Μεσογείου.
Κοινό στοιχείο στη συμπεριφορά των αστικών οικογενειών της ελληνικής κοινότητας στην Οδησσό ήταν οι γάμοι ανάμεσα στα μέλη τους. Ήδη τονίσαμε, ότι οι Χιώτες γονείς προτιμούσαν την επιγαμιαία σύνδεση με οικογένειες συμπατριωτών τους. Όταν αυτό δεν ήταν δυνατό προσέφυγαν σε γόνους επιφανών οικογενειών από άλλα μέρη που είχαν εγκατασταθεί στην Οδησσό. Ας απαριθμήσουμε ορισμένα παραδείγματα τέτοιων γάμων.
Ο έμπορος Σπυρίδων Μαυρο-Βιάζης, γνωστότερος ως Μαύρος, που καταγόταν από αρχοντική οικογένεια της Πάρου, δραστήριο μέλος της Φιλικής Εταιρείας, παντρεύτηκε την Ευφροσύνη Βασιλείου, κόρη σπουδαίου και παλαιού μεγαλέμπορου από την Ήπειρο. Ο γιος του Ιωάννης Μαύρος συνδέθηκε με την Άννα, κόρη του Δημητρίου Ιγγλέση, επιφανούς εμπόρου της Οδησσού και γνωστού Φιλικού. Η κόρη του ζεύγους Πουλχερία-Λουκία παντρεύτηκε τον Δημήτριο Ράλλη, μετέπειτα πρωθυπουργό της Ελλάδας, και παππού του Γεωργίου Ράλλη, επίσης πρωθυπουργού. Η κόρη του Θεοδώρου Ροδοκανάκη Αριάννη  παντρεύτηκε τον Νικόλαο Μαυροκορδάτο, γιο μεγαλέμπορου της Οδησσού που καταγόταν από τη φαναριώτικη οικογένεια του Μαυροκορδάτου. Η κόρη τους Βέρα συνδέθηκε το 1890 στην Οδησσό με τον Γεώργιο Μαυροκορδάτο (1865-1939). Ένας άλλος Μαυροκορδάτος , ο Δημήτριος (1851-1917), που έφτασε στο βαθμό του ναυάρχου του ρωσικού στόλου και απέκτησε τον τίτλο του πρίγκηπα, παντρεύτηκε το 1875 τη μαρία Μπαλτατζή (1860-1932), κόρη μεγάλης εμπορικής οικογένειας. να σημειώσουμε , ότι η νύφη ήταν μόλις 15 χρόνων, ένα συνηθισμένο φαινόμενο στους γάμους των αστικών οικογενειών της εποχής. Ο γιος τους Νικόλαος (1889-1918ζ0, αξιωματικός του ρωσικού στρατού φονεύτηκε στον εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917.

Ιδιοκτησία Μαύρου επί της οδού Πούσκιν

Σπουδαία ήταν η οικογένεια του  Ευστράτιου Σεβαστόπουλου (1775-1840). Ο Σεβαστόπουλος γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και μετέπειτα εγκαταστάθηκε στην Οδησσό, όπου ανέπτυξε μεγάλες εμπορικές επιχειρήσεις. Η κόρη του Αριάννη (1825-1893) παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Παππούδωφ (1798-1879), χήρο από γάμο με τη Δέσποινα Ροδοκανάκη.
Ο Παππούδωφ (είχε δώσει ρωσική κατάληξη στο επώνυμό του Παππούδογλου), που καταγόταν από την Κωνσταντινούπολη, υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους εμπόρους της Οδησσού. Ο γιος του Ευστράτιου, Μάρκος Σεβαστόπουλος (1827-1903), συνδέθηκε με την Ερατώ (1837-1925), το 1856, κόρη το Ματθαίου Μαυροκορδάτου. Ο Ματθαίος Σεβαστό-πουλος (1864-1947) γιος του ζεύγους έκανε μεγάλη καριέρα στο προεπαναστατικό ρωσικό κράτος γινόμενος πρέσβης.
Μια ακόμη οικογένεια που σχετίζεται με την Οδησσό και έκανε σημαντικές εμπορικές επιχειρήσεις ήταν αυτή των Μελάδων. Οι Μελάδες κατάγονταν από τα Ιωάννινα και οι προπάτορές τους βρέθηκαν στη μεσημβρινή Ρωσία αναπτύσσοντας το χερσαίο εμπόριο με τη Δύση.
Ο Γεώργιος Μελάς (1785-1856) παντρεύτηκε την Σμαράγδα Βασιλείου, αδελφή της Ευφροσύνης και έτσι συνδέθηκε με τον εμπορικό οίκο του Σ. Μαύρου της Οδησσού. Ο γιος του ζευγαριού Μιχαήλ παντρεύτηκε την Ελένη Βουτσινά, κόρη του μεγαλέμπορου Ιωάννη Βουτσινά, που καταγόταν από την Κεφαλονιά. Γιος του Μιχαήλ Μελά και της Ελένης ήταν ο ήρωας των βαλκανικών πολέμων Παύλος Μελάς (1870-1904).
 Μάλιστα μία από τις κόρες του Γεωργίου Μελά, η Σμαράγδα (είχε πάρει το όνομα της μητέρας της) γέννησε τον Δημήτριο Βικέλα, γνωστό στα ελληνικά γράμματα, αλλά και για τη συμβολή του στην υπόθεση της αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων. Ο Δημήτριος Βικέλας έζησε ορισμένο διάστημα της νεαρής του ηλικίας στην Οδησσό.
Ο Ιωάννης Βουτσινάς, γιος του μεγαλέμπορου Ανδρέα καταγόταν από κεφαλονίτικη οικογένεια. Σπούδασε στην Ερμούπολη, όπου διέμεινε κοντά σε συγγενείς και επέστρεψε στην Οδησσό, για να συνεχίσει με τη διεύθυνση του πατρικού εμπορικού οίκου. Το όνομά του συνδέεται με το Κρητικό Ζήτημα και ιδιαίτερα με τα γεγονότα της Κρητικής Επανάστασης του 1866. Αποτέλεσε δραστήριο μέλος της Επιτροπής που συστήθηκε στην Οδησσό για τη συγκέντρωση συνεισφορών υπέρ των Κρητών, αλλά και επίσης ένθερμος αρθρογράφος για την εφημερίδα Odesskii Vestnik [Αγγελιοφόρος της Οδησσού], απ’ όπου υποστήριζε τη δικαίωση του κρητικού λαού στον αγώνα για ανεξαρτησία και ένωση με την Ελλάδα.
 Στον τομέα των ελληνικών γραμμάτων η συμβολή του Ιωάννη Βουτσινά ήταν εξίσου σημαντική. Ίδρυσε στην Αθήνα το 1862 οργανισμό με το όνομα Βουτσιναίος Διαγωνισμός με αντικείμενο τη βράβευση των καλυτέρων ποιητικών και δραματικών έργων από Έλληνες δημιουργούς. Στον Βουτσιναίο Διαγωνισμό κατά καιρούς διαγωνίστηκαν και βραβεύτηκαν σπουδαίοι πεζογράφοι και ποιητές, όπως ο Γ. Βιζυηνός, ο Δ. Βερναρδάκης, ο Κ. Σκόκος, ο Δ. Παπαρρηγόπουλος, ο Γ. Ζαλοκώστας κ.ά.

Βασίλης Κάρδασης